Η άγνωστη ιστορία της σφαίρας στη φουστανέλα...

*Και μια μαρτυρία από την Κατοχή *Ο Θέμης Παδιώτης ζωντανεύει την ιστορία του μνημείου των πεσόντων στην πλατεία Δημαρχείου Φαρσάλων

ΦΑΡΣΑΛΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Γ. Γκαντέλου
Μια άγνωστη ιστορία από την Κατοχή, για το μνημείο των πεσόντων στην πλατεία Δημαρχείου στα Φάρσαλα, έρχεται στο φως μέσα από την αφήγηση του Φαρσαλινού Θέμη Παδιώτη.

Το άγαλμα, σύμβολο ηρωισμού και θυσίας, στέκει αγέρωχο στην πλατεία Δημαρχείου των Φαρσάλων. Λίγοι, όμως, γνωρίζουν την ιστορία πίσω από τη φθαρμένη φουστανέλα του τσολιά, μια ιστορία που χρονολογείται από τη σκοτεινή περίοδο της Κατοχής.
Σύμφωνα με την αφήγηση του Θέμη Παδιώτη, η φουστανέλα του αγάλματος τρυπήθηκε από σφαίρα Ιταλού καραμπινιέρο, στις 28 Μαρτίου 1943, κατά τη διάρκεια μιας συμπλοκής με αντάρτες στα Φάρσαλα.
Ο κ. Παδιώτης, στηρίζοντας την αφήγησή του κατά ένα μεγάλο μέρος σε μαρτυρίες από τον αείμνηστο Αθανάσιο Λούκουτο του Ζήση και τον Γιάννη Δημητρακόπουλο του Ταξιάρχη, περιγράφει τα γεγονότα εκείνης της ημέρας.
Αναλυτικά τα όσα αφηγήθηκε ο Θέμης Παδιώτης έχουν ως ακολούθως:
«Το άγαλμα που βλέπετε εδώ (σ.σ. φωτ.) έχει εγκατασταθεί το 1939 από τον Μεταξά. Η θέση του ήταν στη θέση που είναι σήμερα το περίπτερο στη γωνία της πλατείας. Έτσι, λοιπόν, η φουστανέλα του, εδώ που είναι σπασμένη, έσπασε στις 28 Μαρτίου το 1943, από μία σφαίρα αδέσποτη που ήρθε από την καραμπινιερία (ιταλική χωροφυλακή).
Εκείνη την ημέρα είχαν επέμβει οι αντάρτες και χτυπούσαν την καραμπινιερία. Η καραμπινιερία βρισκόταν στην οικοδομή της οικογένειας Ιατρού, στη γωνία που είναι σήμερα οι ασφάλειες του Καπιτσίνα και δίπλα, που είναι ο Χρήστος Ιατρού με την κούριερ.
Έτσι, λοιπόν, από εκεί χτυπούσε, ήταν ένας αντάρτης πίσω από τον τσολιά και χτυπούσε προς την καραμπινιερία. Δεν υπήρχαν αυτά τα δέντρα που υπάρχουν σήμερα μπροστά και δε φαίνεται. Από την άλλη πλευρά ήταν η οικοδομή του Ιατρού, η οποία ήταν διώροφη, όπως είναι και σήμερα, αλλά σε διαφορετικό σχέδιο.
Με το «μπαμ-μπουμ» πυροβολούσε ο αντάρτης που ήταν κρυμμένος προς την καραμπινιερία πίσω από τον τσολιά, από την άλλη πυροβολούσαν οι Ιταλοί και μία σφαίρα πήγε και χτύπησε τη φουστανέλα του τσολιά, την οποία την μπαλώσανε αργότερα με λίγο μαρμαρόσκονη-γύψο και δε φαίνεται πλέον η τρύπα που υπήρχε.
Με τη φασαρία που γινόταν, πίσω από τον τσολιά και που σήμερα στεγάζεται η καφετέρια DE-TOX, σε εκείνο το σημείο ήταν το σπίτι του Θεμιστοκλή Βουρδάκη και ακριβώς απέναντι το σπίτι του Καραμανώλη. Βγαίνει ο μπάρμπα Γιώργης Καραμανώλης στη βεράντα να δει τι γίνεται και από αυτήν τη μεριά βγήκε ο Κώστας Βουρδάκης, ο οποίος είχε επιστρέψει εντελώς υγιής από το μέτωπο. Είχε πολεμήσει στην Αλβανία, ήταν 24-25 χρονών παιδί και βγήκε για να δει τι συμβαίνει και εκείνη την ημέρα τον πήρε μια «αδέσποτη» σφαίρα στο κεφάλι και τον σκότωσε. Αυτή είναι η ιστορία του τσολιά και το σπάσιμο που έχει στη φουστανέλα από εκείνη την ημέρα, στις 28 Μαρτίου του 1943.
Την επομένη ήρθαν οι Ιταλοί εδώ και κάψανε τα μισά Φάρσαλα, δεν τα κάψανε όλα, γιατί φοβόντουσαν μήπως υπήρχαν αντάρτες και τους πυροβολήσουν. Εκεί, στην καραμπινιερία, υπήρχαν δύο φασίστες του κόμματος Μουσολίνι. Ο ένας ήταν ο Μαρισάλλος και ο άλλος ήταν ο Παβίας, οι υπόλοιποι ήταν απλοί στρατιώτες. Ο Μαρισάλλος βγήκε στο μπαλκόνι και είπε ότι είχε βοηθήσει πολύ τους Φαρσαλινούς και δεν έπρεπε να το κάνουν αυτό. Τελικά τους πήραν οι αντάρτες από εκεί και τους πήγαν απ’ ό,τι λέει η ιστορία στο όρος Καραντάου και τους εκτέλεσαν. Αλλά ο χειρότερος όλων, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ήταν ο Παβίας, ο οποίος ήταν γεωπόνος και ήταν από το Μιλάνο. Όταν ήρθαν οι Ιταλοί, έβαλαν φωτιά στο σπίτι της οικογένειας Iατρού, υπάρχει και η ανάλογη φωτογραφία, το οποίο έπεσε με τον σεισμό.
Και η πινακίδα που είναι κάτω από το μνημείο των Πεσόντων αφορά ανθρώπους που έπεσαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά προστέθηκαν και κάποιοι που έπεσαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε ήταν μεγάλες οι πινακίδες αυτές, οι οποίες με τις συχνές μετακινήσεις του μνημείου, πότε απέναντι, πότε εδώ, πότε εκεί, πού είναι σήμερα, αφαιρέθηκαν κάποιες πλάκες από αυτές, με αποτέλεσμα να παραμείνουν οι πλάκες που είναι σήμερα».