Κατά τη φετινή χρονιά, επισκέφθηκε πριν από λίγο καιρό, κατόπιν πρόσκλησης του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου κ. Χρυσοστόμου (Μαϊδώνη), την Επισκοπή Bukoba και Β. Τανζανίας, το μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου, Αλέξης Αχιλ. Ζαφειρίου, θεολόγος εκπαιδευτικός.
Τον εθελοντή εκπαιδευτικό, ο οποίος κατά τη 15ετή λειτουργία της «Πορείας Αγάπης» επισκέφθηκε επανειλημμένως διάφορες Ορθόδοξες Ιεραποστολές της Αφρικής (Ουγκάντα, Τανζανία, Ρουάντα-Burundi), συνάντησε η «Ε» και μίλησε για το έργο της ιεραποστολής.
Συνέντευξη στον Γιώργο Ρούστα
• Ως εθελοντής της «Πορείας Αγάπης» και τώρα ως μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου, που επισκεφθήκατε προσφάτως την Ορθόδοξη Επισκοπή Bukoba (Τανζανία) πώς βλέπετε το έργο και την πρόοδο της Ορθοδόξου Ιεραποστολής εκεί;
- «Θαυμαστή η πρόοδος και μεγάλο το έργο των Ιεραποστόλων μας στην Αφρική. Δόξα τω Θεώ. Ένα από τα βασικά μελήματα του Θεοφιλέστατου Χρυσοστόμου για τον τομέα της Κατήχησης, είναι η οργάνωση σε ειδικότητες και η επιμόρφωση των συνεργατών. Η κάθε ειδικότητα θα αναλάβει και ένα διακόνημα το οποίο έχει ως κύριο σκοπό τη διατήρηση και ενδυνάμωση της ορθόδοξης πίστης στην Επισκοπή. Έτσι, λοιπόν, σε αυτό το διάστημα η Επισκοπή οργάνωσε σεμινάρια παιδιών του ιερού κατηχητών, ιεραποστόλων, μαθήματα στα ορθόδοξα σχολεία της Επισκοπής και ένα τριήμερο σεμινάριο πρεσβυτερών. Επίσης πραγματοποιήθηκαν βαπτίσεις σε δύο περιοχές της επισκοπής».
• Τι ακριβώς είναι το αυτό το σεμινάριο;
- «Το σεμινάριο των παιδιών του ιερού είχε ως σκοπό την ενημέρωση και γνωριμία των διακονητών με τα σκεύη, άμφια, καθώς και των αρμοδιοτήτων που πρέπει να έχει κάποιος εντός του ιερού κατά τη διάρκεια των ιερουργιών (προετοιμασία, καθαριότητα κ.λπ.). Επίσης, περιλάμβανε την επιμόρφωση των κατηχητών/-τριών που θα κατηχούν κυρίως μαθητές/-τριες και νέους/-ες, που φοιτούν σε σχολεία της Τανζανίας».
• Υπήρξε συγκεκριμένο πρόγραμμα κατήχησης και διδασκαλίας;
- «Σύμφωνα με αυτά τα τοπικά χαρακτηριστικά που προανέφερα, το πρόγραμμα του σεμιναρίου ήταν η μελέτη της Αγίας Γραφής (Παλαιά και Καινή Διαθήκη προσαρμοσμένα σε ηλιακή διαβάθμιση), η Κατηχητική (με ιδιαίτερη σημασία στις διαφορές ορθοδόξων και άλλων ομολογιών), η παρουσίαση πρότυπου τρόπου κατήχησης. Επίσης, αναπτύχθηκαν οι γενικοί προβληματισμοί και οι προκλήσεις κατήχησης στην Επισκοπή. Τέλος, πάντοτε υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του Επισκόπου, έγινε ο διαχωρισμός ομάδων σε αρχιερατικές περιφέρειες για την καλύτερη καταγραφή των προβλημάτων».
• Πώς γίνεται η επιλογή των υποψήφιων κατηχητών;
- «Απαραίτητη προϋπόθεση των κατηχητών είναι να έχουν ολοκληρώσει τουλάχιστον το Γυμνάσιο. Προς το παρόν δεν έχουν σχηματιστεί τμήματα κατηχουμένων (αβάπτιστοι) και πιστών (βαπτισμένων). Τα βοηθήματα που χρησιμοποιούνται είναι μεταφρασμένα στα Σουαχίλλι. Αρκετοί από τους κατηχητές έχουν ολοκληρώσει το διετές ιερατικό σεμινάριο που εδρεύει στην Αλεξάνδρεια (Πατριαρχείο), στην Κένυα (Σχολή «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος»), καθώς και στις τοπικές δύο περιοχές της Βόρειας Τανζανίας (Κασίκιζι, Μπουκόμπα). Ειδικά φέτος - και για πρώτη φορά - το σεμινάριο το παρακολούθησαν και πέντε γυναίκες, οι οποίες θα αναλάβουν την κατήχηση μαθητών και νεαρών γυναικών στις αρχιερατικές περιφέρειες όπου ανήκουν, κάτι το πολύ σπουδαίο και σημαντικό, κατά την άποψή μας».
• Όπως περιγράφετε, γίνεται συστηματική εργασία στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Αφρική…
- «Όπως βλέπουμε γίνεται μια προσπάθεια από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο π. Χρυσόστομο συστηματοποίησης της κατήχησης στην Επισκοπή. Επίσης μαθήματα κατηχητικών πραγματοποιούνται στις ενορίες από τους ίδιους τους κατηχητές και τους ιερείς (κατά κύριο λόγο αναλαμβάνουν τους ενήλικες -εδώ υπάρχει και ο διαχωρισμός κατηχουμένων - πιστών) μετά το πέρας των Κυριακάτικων λειτουργιών. Οι υπόλοιπες ημέρες λόγω των αποστάσεων, καιρικών συνθηκών, εργασιών της υπαίθρου δεν ενδείκνυνται. Ο προσφερότερος τόπος και χρόνος είναι αυτός (Ιερός Ναός και μετά τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής).
Κρίνεται απαραίτητη η ίδρυση ενός γραφείου για την άμεση καταγραφή των εργασιών της κατήχησης. Από εκεί θα οργανώνονται τα σεμινάρια επιμόρφωσης. Ταυτόχρονα, στη Mwanza (η μεγαλύτερη πόλη της Επισκοπής), υπάρχει το Ορθόδοξο Kολλέγιο στο οποίο διδάσκονται στο αναλυτικό πρόγραμμα τα Ελληνικά. Οι απόφοιτοι του κολλεγίου θα είναι οι νέοι κατηχητές της Επισκοπής και οι νέοι υποψήφιοι του Ορθόδοξου Πανεπιστημίου 3ετούς φοιτήσεως της Mwanza (αναμένεται η αποπεράτωσή του το 2026).
• Ποιες είναι οι «αδυναμίες» και τα τρωτά σημεία;
- «Η παρουσία της Ορθοδοξίας, σε αρκετές περιοχές έχει ισχνή παρουσία με αποτέλεσμα να παρατηρείται απώλεια των ήδη Ορθοδόξων, οι οποίοι λόγω έλλειψης ναού-ιερέα δεν έχουν μια απτή και ζωντανή παρουσία. Γι αυτό, από τις 28/07/24 έως 02/08/24 πραγματοποιήθηκε το σεμινάριο των Ιεραποστόλων. Οι Ιεραπόστολοι θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος για την Επισκοπή. Θα είναι αυτοί οι οποίοι θα διατρέχουν ολόκληρη την επικράτεια της Επισκοπής και θα «αλιεύουν» ψυχές».
• Δεν απαιτείται κάποια προετοιμασία αυτών των στελεχών γι αυτή τη διακονία;
- «Ασφαλώς είναι μια σπουδαία αποστολή. Γι αυτό η υπεύθυνη θέση των Ιεραποστόλων απαιτεί τη συχνή και ενδελεχή επιμόρφωση. Αυτήν την επιμόρφωση έχει αναλάβει να κάνει η Επισκοπή της Μπουκόμπας συνεπικουρούμενη από επισκέπτες Θεολόγους της Ελλάδας.
Στο σεμινάριο, υψηλού επιπέδου, αναλύονται θέματα όπως η Ιεραποστολική (προσωπικότητα του Ιεραποστόλου σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη), η ομιλητική, η παρουσίαση ενός πρότυπου τρόπου μαθημάτων (σχέδια μαθημάτων) κ.ά.
Επίσης, συζητήθηκαν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας σύγχρονος ιεραπόστολος. Ο θεοφιλέστατος π. Χρυσόστομος οργάνωσε τους ιεραποστόλους σύμφωνα με τις αρχιερατικές περιφέρειες. Οι χειροθετημένοι ιεραπόστολοι θα επισκέπτονται τις περιοχές της αρμοδιότητάς τους και θα προσκαλούν τον κόσμο να γνωρίσει την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Η κλήση, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, θα είναι και για τους ήδη βαπτισμένους, οι οποίοι χρειάζονται μια υπενθύμιση ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκεται εκεί, δίπλα τους, ακόμη και στις εσχατιές της Τανζανίας».
• Ποιες άλλες δράσεις πραγματοποιήσατε ως εθελοντής;
- «Ανάμεσα σε αυτά τα σεμινάρια που προαναφέρθηκαν, πραγματοποιήθηκαν (στις 03/08 και ανήμερα της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος βαπτίσεις) στο νησί Μσίρα (Msira) και στο ομώνυμο, υπό σύσταση ανδρικό Μοναστήρι βαπτίσεις περίπου 40 ατόμων (ανηλίκων και ενηλίκων).
Η παρουσία του Συλλόγου στην Επισκοπή έκλεισε με την πραγματοποίηση τριών μαθημάτων στα δύο Γυμνάσια-Λύκεια της Επισκοπής (Άγιος Σωσθένης και Αριστοτέλης), τα οποία ο Σύλλογός μας, από της ιδρύσεώς του (έτος 2009), επισκέφθηκε πολλές φορές και βοηθάει, ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες. Εκεί φοιτούν μαθητές (ορθόδοξοι και μη) από τις γύρω περιοχές. Τα δίδακτρα των μαθημάτων και της διαμονής τους εκεί καλύπτονται από χορηγίες των ορθόδοξων της Ελλάδας και της Κύπρου. Το μάθημα των Θρησκευτικών διδάσκεται στα σχολεία της Τανζανίας κάθε Παρασκευή για 2 ώρες από εκπρόσωπο της αντίστοιχης θρησκείας/ομολογίας. Δηλαδή το μάθημα εκεί είναι αμιγώς ομολογιακό. Οι τάξεις, σύμφωνα με το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, είναι 7 χρόνια Δημοτικό, 4 χρόνια Γυμνάσιο (form 1-4) και 3 χρόνια Λύκειο (form 5-7). Ο απόφοιτος Γυμνασίου είναι γνώστης της αγγλικής γλώσσας ως δεύτερης και συνήθως έχει επαγγελματική αποκατάσταση».
• Υπάρχουν ανάγκες στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή και πώς μπορεί κάποιος να βοηθήσει στο σπουδαίο αυτό έργο των μάχιμων Ιεραποστόλων της πρώτης γραμμής;
- «Ο σχεδιασμός και η πραγματοποίηση όλων αυτών των προγραμμάτων απαιτούν κόπο και θυσίες, οι οποίες υπερβαίνουν χαρισματικώς τα καθημερινά εμπόδια, τα οποία ανθρωπίνως είναι ανυπέρβλητα. Οι ελλείψεις σε πόρους υλικούς αλλά και ανθρώπινου δυναμικού είναι φανερές σε κάθε βήμα αυτού του σχεδιασμού. Αυτές τις ελλείψεις προσπαθεί ο Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύλλογος «Πορεία Αγάπης», που εδρεύει στη Λάρισα και λειτουργεί από το 2009 (αλλά και κάθε σύλλογος, Επισκοπή, ενορία εκτός Αφρικής) να καλύψει διά μέσω των μελών και δωρητών του.
Επιτρέψτε μου, να σημειώσω ότι, η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Αφρική και στον υπόλοιπο κόσμο γενικότερα, αποτελεί ένα φανάρι το οποίο σύμφωνα με την εντολή του Χριστού (Ματθ.5,15) δεν πρέπει να βρίσκεται κρυμμένο, αλλά να είναι σε τέτοια θέση που να φωτίζει την οικία.
Στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή γενικά (όχι μόνο στην Bukoba, Uganda, Rwanda-Burudi που επισκεφθήκαμε) η θεωρία και η πράξη συμπορεύονται. Από τη μια πραγματοποιούνται οι κατηχήσεις, τα σεμινάρια, οι επιμορφώσεις και από την άλλη η λειτουργική ζωή, τα Μυστήρια. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος με συνεργό την ανθρώπινη προσπάθεια σπέρνει και ταυτόχρονα αποδίδει καρπούς. Το μέλλον και η πορεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Επισκοπής βρίσκεται στα χέρια του Ιησού Χριστού, ο Οποίος είναι το Α και το Ω»
