Μνημεία του Δήμου Τεμπών στην άυλη κληρονομιά

* Εντάχθηκαν η Αμπελοοινική Παράδοση Ραψάνης, το Ιερό Δάσος με το Μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων

Δύο μνημεία του Δήμου Τεμπών εντάχθηκαν στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας του Υπουργείου Πολιτισμού, στο πλαίσιο των νέων εγγραφών που πραγματοποιήθηκαν στις 13 Ιουνίου σε όλη τη χώρα.

Πρόκειται για την Αμπελοοινική Παράδοση της Ραψάνης, το Ιερό Δάσος και το Μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων, επίσης στη Ραψάνη.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Δήμου Τεμπών: «Μια προσπάθεια που άρχισε πριν από δύο χρόνια με πρωτοβουλία του Δήμου και με τη συμμετοχή όλων των φορέων της Κοινότητας Ραψάνης, ολοκληρώθηκε με επιτυχία και την εγγραφή των παραπάνω στοιχείων. Η υποβολή των φακέλων με όλο το πληροφοριακό υλικό για την εγγραφή τους στο Εθνικό Ευρετήριο πραγματοποιήθηκε από την υπάλληλο του Δήμου, κα Χάιδω Πανταζή, βιβλιοθηκονόμο, υπεύθυνη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ραψάνης, και την κα Ευαγγελία Βλαχοστέργιου, φιλόλογο, γραμματέα του Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης. Ο Δήμος έχει συγκεντρώσει υλικό και για άλλες περιοχές του Δήμου Τεμπών και σταδιακά θα αποστείλει φακέλους. Είναι από τους πρώτους Δήμους της Θεσσαλίας που έχει αποστείλει στοιχεία για εγγραφή στον κατάλογο.
- Η Αμπελοοινική Παράδοση της Ραψάνης: Η Ραψάνη, μία από τις τέσσερις ΠΟΠ ζώνες (Νάουσα, Αμύνταιο, Γουμένισσα, Ραψάνη), είναι η νοτιότερη και μικρότερη σε έκταση ζώνη με 1.700 στρέμματα αμπέλου, στην οποία το κρασί ΠΟΠ «Ραψάνη» παράγεται αποκλειστικά από τη συν-οινοποίηση τριών ερυθρών ποικιλιών: Ξινόμαυρο, κρασάτο και σταυρωτό, με αυστηρές προδιαγραφές, σύμφωνα με το Διάταγμα του 1971.
Οι κλιματολογικές συνθήκες καθορίζονται από τον Όλυμπο, που προφυλάσσει την περιοχή από τους βόρειους ψυχρούς ανέμους, από το υγρό στοιχείο του Πηνειού και του Αιγαίου Πελάγους, καθώς και από το επικλινές έδαφος, με την καλή αποστράγγιση και τα ιδιαίτερα συστατικά του, διαμορφώνουν ένα μοναδικό αμπελουργικό τοπίο, με ιδιαιτέρους οίνους.
- Το Ιερό Δάσος Αγίων Θεοδώρων με το Μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων, στην Κοινότητα Ραψάνης βρίσκεται απέναντι από τον οικισμό της Ραψάνης, σε απόσταση 3 χιλιομέτρων. Περιτριγυρίζεται κυρίως από υπεραιωνόβιες βελανιδιές, αλλά και κουτσουπιές, σφεντάμια, κρανιές και άρια. Στη συλλογική μνήμη του χωριού είναι δάσος ιερό, με απαγορευμένη την υλοτόμηση, γι’ αυτό η τιμωρία των Αγίων αποτρέπει τους παραβάτες να κόψουν ξύλα. Εντός του δάσους υπάρχει το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων χτισμένο το 1778 με πολύ σημαντικές τοιχογραφίες. Ο τόπος συνδέεται στενά με τη θρησκευτική παράδοση του χωριού, που εκφράζεται με την εορταστική πανήγυρη ανήμερα της γιορτής των Αγίων, αλλά και με το άλλο πανηγύρι, την εορτή της άνοιξης, την Πρωτομαγιά. «Η Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO (2003) κομίζει μια νέα αντίληψη για την πολιτιστική κληρονομιά, καθώς, πλέον, το επίκεντρο της προσοχής στρέφεται στις πολιτισμικές εκφάνσεις που δεν έχουν απτή, υλική διάσταση. Έτσι, πίσω από τον καινούριο αυτόν όρο, άυλη πολιτιστική κληρονομιά, αποκαλύπτεται ο πολιτισμός των απλών ανθρώπων, ο πολιτισμός της καθημερινότητας: εθιμικές επιτελέσεις, γνώσεις, πρακτικές, παραδόσεις που συχνά είναι πολύ βαθιά ριζωμένες στον χρόνο, καθορίζοντας, όμως, ακόμη και σήμερα τη συλλογική μας μνήμη και ταυτότητα, την ατομική και συλλογική μας αυτογνωσία», αναφέρει ο δήμαρχος Γιώργος Μανώλης Τεμπών.
«Αξίζουν συγχαρητήρια στην κα Πανταζή και την κα Βλαχοστέργιου, αλλά και σε όλους τους φορείς της Ραψάνης που εργάστηκαν για τον σκοπό αυτόν και κατάφεραν να εγγραφούν στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας από την περιοχή του Δήμου Τεμπών, την Αμπελοοινική Παράδοση της Ραψάνης και το Ιερό Δάσος και το Μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων Ραψάνης. Πέρα από κάθε τοπικιστική οπτική, νομίζω συμφωνούμε ότι ο Δήμος Τεμπών είναι ένας ξεχωριστός τόπος, με πλούσια υλική και άυλη πολιτιστική παράδοση και με ανθρώπους που, συνειδητά πλέον, επιλέγουν και αναλαμβάνουν την προσωπική και συλλογική ευθύνη που τους αναλογεί για την προστασία της, την ανάδειξή της και την παράδοση της στις επόμενες γενιές. Ως τοπική αυτοδιοίκηση, γνωρίζουμε καλύτερα από όλους, αγαπάμε και οφείλουμε να τιμούμε τον τόπο μας.
Ευθύνη και χρέος, λοιπόν, ως Δημοτική Αρχή είναι να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοσή μας, ως εγγυήτρια δύναμη της βιωσιμότητας του τόπου μας και της υψηλής ποιότητας ζωής μας. Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε αρκεί να λειτουργούμε ως μέλη μιας ενιαίας και αδιάσπαστης κοινωνικής, χωρικής και πολιτιστικής ενότητας», συμπληρώνει ο κ. Μανώλης.