Οι ανάγκες όμως της ανασυγκρότησης της Περιφέρειας Θεσσαλίας μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023 μπορούν να καλυφθούν μόνον κατά ένα πολύ μικρό μέρος τους από αυτό.
Κρίνουμε λοιπόν ότι απαιτείται μία συντονισμένη συνεισφορά των προγραμμάτων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ καθώς και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή συνέργεια των πόρων που διατίθενται για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας.
Ένας τρόπος που θα μπορούσε να γίνει αυτό θα ήταν η δημιουργία μιας μικρής συντονιστικής δομής των πόρων που διατίθενται για την ανασυγκρότηση της περιοχής, είτε αυτοί είναι συγχρηματοδοτούμενοι ή εθνικοί». Αυτό το μήνυμα απέστειλε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας, μιλώντας χθες στην τρίτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Περιφερειακού Προγράμματος (ΠεΠ) «Θεσσαλία» 2021-2027 που πραγματοποιήθηκε στη Λίμνη Πλαστήρα, παρουσία μελών της Επιτροπής και με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Κοινωνικής Ένταξης.
Στην εισήγησή του ο πρόεδρος της Επιτροπής, περιφερειάρχης Δημ. Κουρέτας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το δημογραφικό και τη φυγή των νέων, τονίζοντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Η Θεσσαλία ανήκει σε μία ομάδα 36 Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κινδυνεύουν να πέσουν σε μία «παγίδα» ανάπτυξης ταλέντων στο μέλλον, γιατί βρίσκονται αντιμέτωπες με δημογραφικές προκλήσεις και τη φυγή του νεανικού πληθυσμού τους (ηλικίες 15-39). Ο κύριος στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειάς μας. Το Περιφερειακό Πρόγραμμα «Θεσσαλία» 2021-2027 είναι ένα από τα βασικότερα χρηματοδοτικά μέσα για την επίτευξή του. Επίσης είναι θετικό ότι η Θεσσαλία επιλέχθηκε μαζί με άλλες 9 Περιφέρειες να συμμετάσχουν σε ένα Πρόγραμμα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων της».
ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Ο κ. Δημ. Κουρέτας σε αναφορά του στο προηγούμενο Πρόγραμμα, το ΠΕΠ 2014-2020, τόνισε ότι «κλείνει» ομαλά και με ασφαλές ποσοστό υπερδέσμευσης της τάξης του 108%».
Για το νέο, υποστήριξε τα εξής: Όσον αφορά στο «Θεσσαλία» 2021-2027 -στο οποίο θα κρατήσουμε καλές πρακτικές και θα χτίσουμε νέα χρήσιμα πράγματα- με στοιχεία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣ) 15/05/24 η πρόοδός του συνοπτικά έχει ως εξής:
Προϋπολογισμός Προγράμματος: 554 εκ. € ευρώ (553.885.667), Προϋπολογισμός εξειδικευμένων δράσεων: 274 εκ. ευρώ (49,5% Π/Υ προγράμματος), προσκλήσεις: 221 εκ. € (40% Π/Υ προγράμματος), εντάξεις: 158 εκ. € (28,5% Π/Υ προγράμματος), συμβάσεις: 114 εκ. € (20,5% Π/Υ προγράμματος), δαπάνες: 23,3 εκ. € (4,2% Π/Υ προγράμματος). Μεταξύ των 13 Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027 το Πρόγραμμα βρίσκεται στην 6η θέση αναφορικά με τις εντάξεις, στην 4η αναφορικά με τις νομικές δεσμεύσεις και στην 6η αναφορικά με τις δαπάνες».
Οι προτεραιοτητες της Περιφερειακης Αρχης
Σύμφωνα με τον κ. Κουρέτα στο νέο Πρόγραμμα θα δοθεί έμφαση σε δράσεις αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
«Ήδη μέχρι σήμερα έχουν διατεθεί 75 εκατομμύρια για παρεμβάσεις σε αναχώματα και ποτάμια, ενώ αυτές τις μέρες θα εκδοθεί νέα Πρόσκληση για καθαρισμούς ποταμών αναχωμάτων, ύψους 42 εκατ. Μέσα στο επόμενο δίμηνο θα ξεκινήσει και η προτεραιοποίηση των έργων αντιπλημμυρικής θωράκισης της Θεσσαλίας, συνολικού προϋπολογισμού 2,5 δις.
Εξάλλου η ανθεκτικότητα της Θεσσαλίας, μαζί με το κοινωνικό πρόσωπο και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, πάνω στην οποία θα πατήσει η Θεσσαλία για να αναπτυχθεί, είναι οι βασικές μας προτεραιότητες. Θα δώσουμε έμφαση επίσης στην ενεργοποίηση των δράσεων ΕΤΑΚ και Επιχειρηματικότητας του Προγράμματος, δράσεων που προϋποθέτουν την ύπαρξη επικαιροποιημένης Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3). Όσον αφορά τη Διαδικασία Επιχειρηματικής Ανακάλυψης (ΔΕΑ), συνεργαστήκαμε με πολλούς φορείς, πάνω από 50 άτομα δουλέψαν εντατικά και έχουμε αναγνωρίσει τέσσερις κάθετες και τρεις οριζόντιες περιφερειακές προτεραιότητες ως εξής: Αγροδιατροφικό σύμπλεγμα, Μέταλλο, Δομικά Υλικά και Κατασκευές, Τουρισμός-Πολιτισμός, Βιοεπιστήμες, Φάρμακα και Υπηρεσίες Υγείας, Αειφορία, Ανθεκτικότητα και Βιωσιμότητα, Ψηφιακές τεχνολογίες, και συστημικές παρεμβάσεις στο περιφερειακό σύστημα καινοτομίας, χωρική διάσταση της έξυπνης εξειδίκευσης, και ανθρώπινοι πόροι. Είμαστε έτοιμοι να δημοσιεύσουμε πολύ σύντομα τις πρώτες μας προσκλήσεις για το Στόχο Πολιτικής 1 με στόχο οι πρώτες εντάξεις να πραγματοποιηθούν, εκτός απροόπτων λόγω της διαμεσολάβησης του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων, εντός 2024. Η πρώτη Πρόσκληση για την οποία έχει ήδη γίνει προδημοσίευση αφορά στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των μικρών και πολύ μικρών μεταποιητικών Επιχειρήσεων μέσω της συμμετοχής τους σε εθνικές και διεθνείς εκθέσεις.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ
Η προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής Πολυτίμη Γραββάνη παρουσίασε αναλυτικά την πορεία των Δράσεων (άξονες προτεραιότητες) του προγράμματος Θεσσαλία 2021-27, σημειώνοντας πως «εντός του 2024 θα τρέξει η ενεργοποίηση του Προγράμματος, με τον προϋπολογισμό, των προς έκδοση προσκλήσεων, να ανέρχεται στα 200 εκ. ευρώ».