Είκοσι μέτρα διαχείρισης του νερού στη λεκάνη απορροής του Πηνειού

*ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΧΘΕΣ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ *ΕΝΤΑΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗ 2η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ *ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΜΕΙΩΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΝΕΡΟΥ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Είκοσι μέτρα για τη διαχείριση του νερού στη λεκάνη απορροής του Πηνειού, που θα οδηγήσουν στη μείωση της κατανάλωσης νερού, στην προστασία των εδαφικών πόρων, στη μείωση του κόστους παραγωγής καλλιεργειών, ακόμη και κάτω από δυσοίωνα σενάρια κλιματικής αλλαγής, παρουσιάστηκαν χθες στη Λάρισα.

Τα μέτρα αυτά, τα οποία, μάλιστα, έχουν υιοθετηθεί και συμπεριληφθεί στη 2η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής του Πηνειού, ως τεχνικά μέτρα υψηλής ιεράρχησης, είναι αποτέλεσμα διετούς συμμετοχικής διαδικασίας εκπροσώπων όλων των τομέων, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου REXUS, που στόχο έχει την αποτελεσματική διαχείριση του Συστήματος Νερού-Ενέργειας-Αγροδιατροφής-Περιβάλλοντος (Water-Energy-Food-Ecosystems (WEFE) Nexus και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στη λεκάνη απορροής του Πηνειού. Η δέσμη των είκοσι μέτρων παρουσιάστηκε αναλυτικά σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες στο ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας, στη Λάρισα, υπό τον συντονισμό του Ινστιτούτου Εδαφοϋδατικών Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού – ΔΗΜΗΤΡΑ, ο οποίος και ηγείται του έργου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν, πρόκειται για οικονομικά, φιλοπεριβαλλοντικά μέτρα, που προσφέρουν μικρότερο κόστος παραγωγής και τα οποία θα πρέπει να υιοθετηθούν από τους αρμόδιους φορείς για την εφαρμογή τους.
Παράλληλα, τονίστηκε πως η υλοποίησή τους εναπόκειται και στην ατομική πρωτοβουλία, σε επίπεδο παραγωγών, με τη στήριξη της πολιτείας.
Στο πλαίσιο του έργου εκτελέστηκαν μαθηματικές προσομοιώσεις από ερευνητική ομάδα, η οποία περιλαμβάνει 19 επιστημονικούς εταίρους από επτά ευρωπαϊκές χώρες. Οι συμμετέχοντες/-ουσες ανέλυσαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η λεκάνη του Πηνειού, συνδιαμόρφωσαν ποσοτικοποιημένους στόχους και κατέληξαν από κοινού σε μια σειρά από ρεαλιστικά μέτρα με στόχο την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και οικονομικών προκλήσεων της περιοχής και αφορούν: στη διαχείριση και βελτιστοποίηση της χρήσης υδατικών πόρων (τομέας νερού), στη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης (τομέας ενέργειας), στη βιωσιμότητα της γεωργίας μέσω μεθόδων αγρο-οικολογίας (τομέας αγροδιατροφή) και στην αντιπλημμυρική προστασία μέσω φιλοπεριβαλλοντικών μέτρων (τομέας περιβάλλοντος).
Στην εκδήλωση, στη Λάρισα, αναλύθηκαν τα μελλοντικά σενάρια θετικών επιπτώσεων από την εφαρμογή τους, ενώ οι συμμετέχοντες/-ουσες συνδιαμόρφωσαν τον οδικό χάρτη για την υλοποίησή τους. Πρόκειται για την τελική τεχνική συνάντηση του έργου με τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών του προγράμματος που εκπροσωπούν όλους τους τομείς του WEFE Nexus (Νερό, Γεωργία, Περιβάλλον και Ενέργεια) και όλα τα διοικητικά επίπεδα (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ, ΥΠΕΝ, ΥΠΑΑΤ, συνεταιρισμοί, επιχειρήσεις κ.ά.).
ΤΑ ΕΙΚΟΣΙ ΜΕΤΡΑ
Τα είκοσι μέτρα που παρουσιάστηκαν είναι τα εξής:
1. Βελτίωση των συστημάτων μεταφοράς και διανομής νερού (κλειστά αρδευτικά δίκτυα, υπογειοποίηση δικτύων, εντοπισμός-αποκατάσταση βλαβών).
2. Ανάπτυξη παρόχθιων δασών.
3. Εφαρμογή σύγχρονων (υψηλού βαθμού απόδοσης) συστημάτων άρδευσης (π.χ. υπεδάφια άρδευση, στάγδην, μικροκαταιονισμός, κ.λπ.).
4. Παραγωγή ενέργειας (θερμική/ ηλεκτρική) από την επεξεργασία αστικών αποβλήτων και βιομάζας γεωργικής προέλευσης.
5. Διευθέτηση, τακτικός καθαρισμός ή και αποκατάσταση υδατορεμάτων.
6. Έργα ορεινής υδρονομίας και συστήματα συλλογής όμβριων υδάτων (ενίσχυση υπόγειου υδατικού δυναμικού-αντιπλημμυρική προστασία).
7.  Αξιοποίηση επιφανειακών απορροών μέσω της κατασκευής μικρής κλίμακας νέων και της συντήρησης υφιστάμενων έργων επιφανειακής ταμίευσης (φράγματα, ταμιευτήρες, λιμνοδεξαμενές).
8. Ανάπτυξη συστήματος παρακολούθησης κατάστασης υδάτων και ελέγχου καταναλώσεων (παρακολούθηση ποιότητας και ποσότητας επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, παρακολούθηση καταναλώσεων, τηλεμετρική διαχείριση υδροληψιών, παρακολούθηση καταναλώσεων, προπληρωμή αρδευτικού νερού, δορυφορική παρακολούθηση χρήσης αρδευτικού νερού, διαρροών δικτύων και μη αδειοδοτημένων απολήψεων).
9. Ολοκλήρωση των μεγάλης κλίμακας ημιτελών/εγκαταλελειμμένων έργων απλού/πολλαπλού σκοπού (ταμίευση/ηλεκτροπαραγωγή/εκτροπή) - «ωρίμανση» ή/και επικαιροποίηση μελετών.
10. Έργα αναδάσωσης.
11. Ορθολογική χρήση αγροχημικών (λιπάσματα και φυτοφάρμακα) - Μετάβαση σε αγροοικολογικές/αειφόρες πρακτικές διαχείρισης ζιζανίων και βιομάζας και επιλογή βιώσιμων μεθόδων παραγωγής - Βιολογική καταπολέμιση εχθρών.
12. Κατασκευή ταμιευτήρων διπλού σκοπού (ταμίευση νερού-ηλεκτροπαραγωγή).
13. Σύσταση ομάδων παραγωγών και συνεταιρισμών για ενιαία χρήση μηχανημάτων σε ικανού μεγέθους αγροτεμάχια, καθετοποίηση παραγωγής με περιορισμό μεσαζόντων.
14. Ορθολογική διαχείριση άρδευσης - Εφαρμογή προγραμματισμού άρδευσης (συμπεριλαμβανομένης της ελλειμματικής).
15. Ανάπτυξη και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην χρήση ΑΠΕ για μεγαλύτερη απόδοση.
16. Τιμολόγηση αρδευτικού νερού, θεσμοθέτηση οικονομικών αντι-κινήτρων υπερκατανάλωσης (π.χ. κλιμακωτή χρέωση).
17. Δημιουργία και διατήρηση ουδέτερων ζωνών (bufferzones) γύρω από υδάτινους αποδέκτες (αποφυγή έκπλυσης εδαφών, διαρροής εισροών).
18. Συστηματική ενημέρωση, καθοδήγηση και εκπαίδευση αγροτών/κοινού και φορέων.
19. Κατάρτιση χαρτών καταλληλότητας χρήσης γης για καλλιέργειες.
20. Αναβάθμιση και συντήρηση των δικτύων διανομής και μεταφοράς ενέργειας.