Αγωνία για την επόμενη μέρα των ΚΕΘΕΑ

* Ο υπεύθυνος του ΚΕΘΕΑ «Έξοδος» μιλά για τις αλλαγές που φέρνει το νέο σχέδιο νόμου που προβλέπει συγχώνευση στον υπερφορέα Ε.Ο.Π.Α.Ε., τονίζοντας ότι πλήττει όλο το πεδίο της απεξάρτησης στη χώρα * Την ώρα μάλιστα που αυξάνεται η χρήση ουσιών

Της Νατάσας Πολυγένη

Στο «κόκκινο» η αγωνία εργαζομένων, ωφελούμενων και των οικογενειών τους στα ΚΕΘΕΑ (Κέντρα Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων) για το νέο νομοσχέδιο που προωθεί το Υπουργείο Υγείας για την ψυχική υγεία και μέσα σε αυτό περιλαμβάνεται η ίδρυση του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.), στον οποίο θα ενταχθούν όλοι οι, μέχρι σήμερα, εγκεκριμένοι οργανισμοί και φορείς αντιμετώπισης των εξαρτήσεων.

Μάλιστα, η ανακοίνωσή του για εφαρμογή από 1η Ιανουαρίου έχει εντείνει την ανησυχία καθώς παρά τις αντιδράσεις και τις προτάσεις για διάλογο, η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας δείχνει διατεθειμένη να προχωρήσει.
Ο υπεύθυνος του ΚΕΘΕΑ «Έξοδος» στη Λάρισα κ. Σωτήρης Μπουντής (φωτ.) μιλά στην «ΕτΔ» για τις αλλαγές που αναμένεται να φέρει η σχεδιαζόμενη συγχώνευση των εγκεκριμένων θεραπευτικών οργανισμών και προγραμμάτων για τις εξαρτήσεις σε έναν υπερφορέα τον Ε.Ο.Π.Α.Ε., χωρίς να κρύβει την ανησυχία του για την επόμενη μέρα των ΚΕΘΕΑ.
«Με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου πλήττεται ολόκληρο το πεδίο της απεξάρτησης στη χώρα μας. Μας ανησυχεί ότι υπάρχει μια αντίληψη για την απεξάρτηση πολύ διαφορετική από αυτή που υπάρχει στους οργανισμούς που λειτουργούν τόσα χρόνια όπως είναι το ΚΕΘΕΑ, το 18 ΑΝΩ που έχουν μια ψυχοκοινωνική κατεύθυνση που στόχο έχουν τη θεραπεία, που λειτουργούν τα στεγνά προγράμματα κ.α. με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο. Στο νέο σχέδιο προτάσσονται προγράμματα ιατρικού μοντέλου που μιλούν για μείωση βλάβης, για μονάδες σωματικής αποτοξίνωσης. Είναι ένα σχέδιο που δε συζητήθηκε καθόλου μαζί μας. Ακόμη και η επανένταξη μοιάζει να είναι στη φιλοσοφία της ΔΥΠΑ επιδόματα και κάποιες θέσεις εργασίας. Σήμερα δεν είναι έτσι, υπάρχει μια ολόκληρη φιλοσοφία επανένταξης. Κάποτε βλέπαμε εξαρτημένους ανθρώπους περιθωριοποιημένους, σιγά σιγά πετύχαμε να είναι περισσότερο ενταγμένοι. Ο σχεδιασμός όμως ήταν από κάτω προς τα πάνω, ενώ σε αυτό το σχέδιο βλέπουμε ότι επιχειρείται ακριβώς το αντίθετο. Επίσης, τελικά διαπιστώνουμε ότι ο Ε.Ο.Π.Α.Ε. δεν είναι ένας υπεροργανισμός, αλλά μοιάζει να είναι ένας ΟΚΑΝΑ που απορροφά όλα τα άλλα προγράμματα. Η δομή, τα προγράμματα ακόμη και το πρώτο διοικητικό συμβούλιο είναι του ΟΚΑΝΑ. Επίσης μια τεράστια αλλαγή που θα έρθει είναι ο κατακερματισμός των προγραμμάτων και των υπηρεσιών, κάτι που ουσιαστικά σημαίνει κατάργηση και διάλυσή τους. Το Υπουργείο προωθεί τη δημιουργία ενός συγκεντρωτικού, γραφειοκρατικού και αθηνοκεντρικού οργανισμού, αποκομμένου από τις τοπικές κοινωνίες. Θα ήταν ενδιαφέρον να υπήρχε μια τέτοια σύμπραξη σε τοπικό επίπεδο. Το σημερινό συνεχές της φροντίδας θα δώσει τη θέση του σε άκαμπτα νοσοκομειακού τύπου πρωτόκολλα, και οι πολίτες θα στερηθούν την ελεύθερη επιλογή θεραπευτικής προσέγγισης. Δεν θα υπάρχει θεραπευτική συνέχεια» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στο μεταξύ ο κ. Μπουντής υπογραμμίζει ότι ακόμη και την ύστατη στιγμή ζητούν την απόσυρση του νομοσχεδίου και την έναρξη ουσιαστικής διαβούλευσης με το υπουργείο ώστε να ακουστούν και οι δικές τους θέσεις και προτάσεις. « Ζητούμε συνάντηση και διαβούλευση, να εκθέσουμε τις απόψεις, τις παρατηρήσεις μας. Θέλουμε να διασφαλιστεί η δυνατότητα των ανθρώπων για ουσιαστική απεξάρτηση. Το ΚΕΘΕΑ λειτουργεί 40 χρόνια, στη Λάρισα ξεκίνησε το 1989. Δεν ξέρουμε αν θα γιορτάσουμε τα 40 χρόνια λειτουργίας ή θα «κάνουμε» τα 40» προσθέτει.
ΑΥΞΗΣΗ ΕΞΑΡΤΗΣΕΩΝ
Στο μεταξύ, σημαντικό είναι να αναφερθεί σύμφωνα πάντα με τον κ. Σ. Μπουντή ότι το νομοσχέδια έρχεται σε μια πολύ δύσκολη χρονικά συγκυρία όπου παρατηρείται αύξηση της χρήσης ουσιών και των εξαρτήσεων (ναρκωτικά, αλκοόλ, τζόγος) που ξεκίνησε στα χρόνια της κρίσης και επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο με τον εγκλεισμό της πανδημίας.
«Το ΚΕΘΕΑ ήταν πάντα κοντά στις κοινωνίες και τον άνθρωπο. Θα έπρεπε η προσέγγιση να είναι διαφορετική. Δικτύωση του συνόλου των υπηρεσιών παντού και για όλους και όλες, ανάλογα με τις ανάγκες τους. Επιστημονική ελευθερία και θεραπευτικό πλουραλισμό, ώστε όλοι και όλες να βρίσκουν μια απάντηση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Επιστημονική έρευνα που να αποτυπώνει την κατάσταση των εξαρτήσεων και των εξαρτητικών συμπεριφορών στη χώρα. Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών για τις νέες εξαρτήσεις. Δημιουργία προδιαγραφών λειτουργίας των μονάδων και θεσμοθέτηση επαγγελματικής κατηγορίας εργαζόμενων στις εξαρτήσεις. Κάλυψη του συνόλου της χώρας με υπηρεσίες, δίνοντας έμφαση στην τοπική κοινότητα με ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και βέβαια δομές πλήρως και μόνιμα στελεχωμένες» λέει.
Όσον αφορά το εργασιακό μέλλον των εργαζομένων, στη Λάρισα στο «Έξοδος» εργάζονται περίπου 40 άτομα, παρά το γεγονός ότι υπάρχει διαβεβαίωση για απορρόφησή τους ή μετακίνησή τους η ανησυχία είναι έντονη, καθώς είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν αρρυθμίες και όλα αυτά μετά τις πλημμύρες που προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές στις εγκαταστάσεις του ΚΕΘΕΑ ΕΞΟΔΟΣ που πλέον λειτουργεί σε δύο κτίρια που διέθετε στο κέντρο της Λάρισας και προσπαθεί να ορθοποδήσει, αλλά είναι αντιμέτωπο με μια νέα απειλή, που γενικεύει τη λειτουργία της απεξάρτησης με λογικές κόστους-οφέλους που την απομακρύνουν από το Εθνικό Σύστημα Υγείας Δημόσιες Δομές Απεξάρτησης.