Δέκα χρόνια μάχες κατά της βίας γυναικών

*Πάνω από 300 θύματα βρήκαν καταφύγιο στον Δημοτικό Ξενώνα *Μιλούν στην «ΕτΔ» στελέχη του Ξενώνα και της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου

Της Λένας Κισσάβου
Δέκα χρόνια σήμερα η Λάρισα συνεχίζει να δίνει τη δική της μάχη για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και γενικότερα της έμφυλης βίας, μέσα από τη δομή του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας ή και Πολλαπλών Διακρίσεων του Δήμου Λαρισαίων.

Δέκα χρόνια, ένας σημαντικός αγώνας συνεχίζεται με την ίδια ένταση, με το ίδιο πάθος και μαχητικότητα, για τη στήριξη των θυμάτων βίας, αλλά παράλληλα και για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, απέναντι σε αυτό το πρόβλημα, που τα τελευταία χρόνια βγαίνει όλο και πιο συχνά, έξω από τις ορμητικά κλειστές πόρτες που το κρατούσαν μυστικό.
Η δομή του Ξενώνα στη Λάρισα αποδείχθηκε σωτήρια για πάνω από 300 περιπτώσεις θυμάτων βίας, τα δέκα χρόνια λειτουργίας της, με τα περισσότερα από τα περιστατικά να αφορούν ενδοοικογενειακή βία.
Με αφορμή το ότι πλησιάζει η Διεθνής ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών (στις 25 Νοεμβρίου), που κάθε χρόνο στοχεύει να «χτυπά ένα καμπανάκι» αφύπνισης της κοινωνίας στην αντιμετώπιση και εξάλειψη της έμφυλης βίας, η «ΕτΔ» μίλησε με στελέχη του Ξενώνα και της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Δήμου Λαρισαίων, για τη δράση που έχει αναπτύξει η δομή, τα δέκα χρόνια λειτουργίας της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν στην «ΕτΔ»: «Η πλειοψηφία των ωφελούμενων αντιμετωπίζει ενδοοικογενειακή βία από σύζυγο/σύντροφο ή άλλο πρόσωπο της οικογένειας, φαινόμενο το οποίο είναι διαχρονικό και βαθιά ριζωμένο διαγενεακά και διακρίνεται από την πολυπλοκότητα των εκφάνσεών του.
Μέσα σε όλο αυτό το διάστημα της δεκαετίας που λειτουργεί ο Ξενώνας, έχει εδραιωθεί ως φορέας ορόσημο, για την αναζήτηση βοήθειας και ως σημείο αναφοράς για να απευθυνθεί άμεσα οποιαδήποτε γυναίκα για ασφάλεια, προστασία και φιλοξενία, κάτι που αποδεικνύεται μέσα από τον αριθμό των αιτημάτων και φιλοξενιών των γυναικών και των παιδιών τους.
Από την αρχή του έργου μέχρι σήμερα, έχουν φιλοξενηθεί περίπου 300 άτομα (γυναίκες μαζί με τα παιδιά τους). Εξακολουθεί να υφίσταται η αναγκαιότητα ύπαρξης και η λειτουργία του Ξενώνα, καθώς αυξάνονται οι ανάγκες για προστασία και ασφάλεια κατά του φαινομένου της έμφυλης βίας και των πολλαπλών διακρίσεων, ενώ υπάρχει ανοιχτή λίστα αιτημάτων και το πρόγραμμα δεν έχει ολοκληρωθεί.
Επιπλέον, σε περιόδους κρίσης όπως η πανδημία του Covid-19 και τα πρόσφατα πλημμυρικά φαινόμενα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, δημιουργήθηκαν ανάγκες σε φιλοξενούμενες γυναίκες και παιδιά, όπου ο ξενώνας κλήθηκε και καλείται ακόμα, να συμβάλει με ενσυναίσθηση, έχοντας καταλυτικό ρόλο στην ολιστική υποστήριξή τους και την ομαλή τους μετάβαση στην κοινότητα ως προς την κάλυψη των εξατομικευμένων αναγκών τους».
ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΔΟΜΩΝ
«Το ζήτημα της έμφυλης βίας είναι πολυπαραγοντικό» αναφέρουν και σημειώνουν αναλυτικότερα: «Ενας τρόπος αντιμετώπισής του είναι η εδραίωση τέτοιων δομών στο χρόνο, ασχέτως με την ποσότητα των φιλοξενιών, αλλά προσεγγίζοντάς το με σοβαρότητα, σταθερότητα, συνέπεια, ποιοτικά μέσα, σταθερό εκπαιδευμένο και καταρτισμένο προσωπικό, προκειμένου να αναπτυχθεί αυτή η σχέση εμπιστοσύνης και να παρασχεθούν όλες αυτές οι ποιοτικές υπηρεσίες που χρειάζονται για να υπάρξουν αντίστοιχα αποτελέσματα αντιμετώπισης και εξάλειψης του φαινομένου μεταγενέστερα.
Ο Ξενώνας ως κοινωνική δομή έχει τόσο καθοριστικό ρόλο, καθώς συμβάλλει στη μετατόπιση της κοινωνικής συνείδησης και στη μελλοντική κοινωνική αλλαγή, ως προς το φαινόμενο της έμφυλης βίας.
Βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της έμφυλης βίας από τον Ξενώνα, είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών που επιλύουν το πρόβλημα ολιστικά, περιλαμβάνουν δηλαδή, κάθε στήριξη που είναι αναγκαία ώστε η γυναίκα να ξεφύγει από τον κύκλο της βίας και οριστικά δηλαδή, δεν παρέχουν μία προσωρινή ανακούφιση στο θύμα, αλλά το θετικό αποτέλεσμά του διαρκεί στον χρόνο.
Επομένως, για να είναι πλήρεις οι υπηρεσίες αυτές, πρέπει να περιλαμβάνουν τόσο την περίθαλψη και την ψυχολογική και κοινωνική στήριξη των γυναικών και των παιδιών τους σε σταθερό επίπεδο, όσο και την επίλυση πρακτικών προβλημάτων που τις παγιδεύουν στην εστία της βίας, με την εύρεση εργασίας, την εξασφάλιση στέγης, τη νομική στήριξη, τη στήριξη στη φροντίδα των τέκνων τους κ.ά.. Το μοίρασμα κοινών αξιών, η ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μέσα από δράσεις ευαισθητοποίησης, έχουν ως στόχο τη διεύρυνση και ενεργοποίηση του δικτύου των ανθρώπων (σύλλογοι, ΜΚΟ, Σωματεία κ.ά.), με στόχο την ολοκληρωμένη ενδυνάμωσή τους».
ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΦΟΡΕΩΝ
Ο Ξενώνας πραγματοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, αλλά και εκπαίδευσης των συνεργαζόμενων φορέων στην τοπική και εθνική κοινότητα, με στόχο την αναγνώριση, την πρόληψη και τη σταδιακή αντιμετώπιση του κοινωνικού αυτού φαινομένου.
«Η δικτύωση με τους φορείς δρα και ως άτυπη ευαισθητοποίηση αναφορικά με την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, διευκολύνοντας την ενημέρωση και την πρόσβαση των ενδιαφερόμενων στις δομές της Γ.Γ.Ι.Φ.Α.Δ.» τονίζουν στην «ΕτΔ» τα στελέχη του και συμπληρώνουν: «Μέσω των δικτυώσεων, ο Ξενώνας επιδιώκει και διατηρεί συνεργασία με φορείς και υπηρεσίες, με στόχο την ολιστική εξυπηρέτηση των αναγκών της κάθε φιλοξενούμενης, ενεργοποιώντας έτσι ένα ευρύ υποστηρικτικό δίκτυο σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, όσο οι ανάγκες των γυναικών γίνονται πιο εστιασμένες στο πέρασμα του χρόνου και στη δεδομένη έκτακτη συνθήκη που βιώνουν ως θύματα βίας ή/και πολλαπλών διακρίσεων, τόσο περισσότερο προκύπτει η αναγκαιότητα για συνεργασία με πρόσθετους φορείς δικτύωσης, επικαιροποίησης των ήδη υπαρχουσών, εμπλουτισμό των συνεργασιών και επαφή με νέα πρόσωπα στις ήδη υπάρχουσες δικτυώσεις.
Στόχος λοιπόν του Ξενώνα είναι μέσα σε αυτά τα 10 χρόνια λειτουργίας του, να δημιουργήσει περαιτέρω συνεργασίες και να κάνει πρόσθετες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κοινού, για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου, προσεγγίζοντας τον κάθε φορέα, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και στοχεύοντας στην ανταλλαγή καλών πρακτικών, πληροφοριών και εμπειριών.
Εν κατακλείδι, η βασική προτεραιότητα των στελεχών του Ξενώνα, αποτελεί η ολιστική υποστήριξη και η ενδυνάμωση των γυναικών και των παιδιών τους, ατόμων ανεξαρτήτως κοινωνικο- οικονομικού επιπέδου, εθνότητας, θρησκείας, ηλικίας, κ.α., καθώς η έμφυλη βία δεν έχει διακρίσεις σε αυτές που την υφίστανται και μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε πτυχή της ζωής τους».
Ο ΞΕΝΩΝΑΣ
Ο Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών του Δήμου Λαρισαίων λειτουργεί από 1η Οκτωβρίου 2013. ανήκει στο Επιχειρησιακό Περιφερειακό Πρόγραμμα ΕΣΠΑ “Θεσσαλία 2014-2020 και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, με φορέα υλοποίησης τον Δήμο Λαρισαίων.
Ανήκει στις δομές του δικτύου της ΓΓΙΦΑΔ για την αντιμετώπιση και καταπολέμηση της έμφυλης βίας, μαζί με άλλους 19 ξενώνες φιλοξενίας ανά την Ελλάδα και 44 Συμβουλευτικά Κέντρα σε όλη τη χώρα. Λειτουργεί όλο το 24ωρο και παρέχει ασφαλή διαμονή, σίτιση και φύλαξη (όλο το 24ωρο), συμβουλευτική κοινωνικής και ψυχολογικής στήριξης, εργασιακή συμβουλευτική, υπηρεσίες παιδοψυχολόγου. Η διαμονή είναι βραχείας διάρκειας, με διαθεσιμότητα 20 κλίνες και έχει μεταβατικό χαρακτήρα».
ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ
«Η έμφυλη βία αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είναι ένα ζήτημα που, άμεσα ή έμμεσα, μας αφορά όλους και όλες» αναφέρουν και πιο συγκεκριμένα σημειώνουν τα εξής: «Είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό, καθημερινό και παγκόσμιο, που πλήττει στη συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες και νεαρά κορίτσια, αλλά και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ανεξαρτήτως εθνότητας, ηλικίας, τάξης, θρησκείας, πολιτισμικών και γλωσσικών χαρακτηριστικών, προβλημάτων υγείας και οποιαδήποτε μορφής αναπηρίας.
Η έμφυλη βία διακρίνεται από τις άλλες μορφές βίας, καθώς πηγάζει από την ιστορικά διαπιστωμένη ανισότητα στις σχέσεις κοινωνικής ισχύος, εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η οποία οδήγησε στις διακρίσεις σε βάρος τους.
Μπορεί να δηλητηριάσει την οικογενειακή εστία και διαχέεται σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας (σχολείο, εργασία, κοινότητες, κοινωνία), εμπεριέχει τη χρήση υπαρκτής ή υποτιθέμενης δύναμης/εξουσίας και χρησιμοποιείται ως μέσο άσκησης κοινωνικού ελέγχου, τιμωρίας και «σωφρονισμού» των ατόμων που την υφίστανται».
ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ
Το επιστημονικό προσωπικό του Ξενώνα, με το οποίο μιλήσαμε είναι το εξής: Αθηνά Τερζενίδου- Κοινωνική Λειτουργός, Ναυσικά Κυρίτση- Παιδοψυχολόγος, Φανή Ζυγοροδήμου- Ψυχολόγος.
Το υπόλοιπο προσωπικό του Ξενώνα είναι η Βασιλική Γκουγκουστάμου διοικητικός υπάλληλος και η Βασιλική Κουτσοπάγου υπάλληλος γενικών καθηκόντων.