Του Γιώργου Ρούστα
Ολοένα και αυξάνονται οι περιπτώσεις συνανθρώπων μας που έχουν καταδικασθεί από τη δικαιοσύνη αλλά αποφεύγουν τη φυλάκιση ή την χρηματική ποινή επιλέγοντας την εναλλακτική ποινή της κοινωφελούς εργασίας, κυρίως σε δήμους. Κάνοντας χρήση μιας ρύθμισης που θεσμοθετήθηκε στα τέλη του 2012, αλλά δεν υιοθετήθηκε αρχικώς, οι περισσότεροι καταδικασθέντες για οικονομικά εγκλήματα ή παραβάσεις του ΚΟΚ αρχίζουν δειλά-δειλά να στρέφονται προς αυτή την κατεύθυνση. Βασική αιτία η οικονομική κρίση. Οι περισσότεροι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις ποινές που επιβάλει το δικαστήριο, ενώ και οι δήμοι, ελλείψει προσωπικού ανοίγουν σταδιακά τις πόρτες σε τέτοιες τις περιπτώσεις. Σήμερα είναι εντυπωσιακή η ζήτηση όχι μόνο από τους καταδικασθέντες, αλλά και από τους φορείς που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα (π.χ. Περιφέρειες, ΜΚΟ, ακόμα και υπουργεία).
Ήδη στον Δήμο Λαρισαίων απασχολούνται, κυρίως στην καθαριότητα και την υπηρεσία πρασίνου περίπου 80 άτομα, από την αρχή υλοποίησης αυτού του προγράμματος (2012), αλλά σαφώς οι περισσότεροι εντάχθηκαν φέτος. Οι περισσότεροι είναι δημότες Λάρισας, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις συνανθρώπων μας από γειτονικούς δήμους, οι οποίοι επιδίωξαν τον Δήμο Λαρισαίων για να αποφύγουν την δική τους περιοχή, ώστε να μην στιγματισθεί. (Ο νόμος του δίνει το δικαίωμα να απευθυνθεί σε γειτονικό δήμο του νομού).
ΘΕΤΙΚΟΙ ΟΙ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ
Θετικοί προς αυτό το μέτρο εμφανίζονται στην «Ε» Λαρισαίοι δικηγόροι, καθώς «με τον τρόπο αυτό η έκτιση της ποινής αποκτά πέρα από τον τιμωρητικό χαρακτήρα και κοινωνική χρησιμότητα. Φυσικά μια τέτοια δραστηριότητα θέλει ιδιαίτερη προσοχή και οι δημοτικές υπηρεσίες σε συνεργασία με τις δικαστικές αρχές ελέγχουν με αυστηρότητα όλη τη διαδικασία και αν αυτή εφαρμόζεται. Πρόκειται για ένα μέτρο που αφορά τους μη επικίνδυνους καταδίκους και έχει πολλαπλές ευεργετικές συνέπειες. Ο κατάδικος δεν συνθλίβεται μέσα στον μικρόκοσμο των φυλακών, παραμένει στο οικογενειακό του περιβάλλον, δεν στιγματίζεται, δεν διακόπτει την κοινωνική του ένταξη. Η νομοθεσία για «τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση στην απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης» επεκτείνει τον θεσμό της κοινωφελούς εργασίας, ως εναλλακτικής ποινής. Με βασικό άξονα ότι η φυλάκιση είναι ποινή αρμόζουσα μόνο για σοβαρά εγκλήματα, ο Νόμος επιχειρεί να καθιερώσει την παροχή κοινωφελούς εργασίας, στα χνάρια άλλων χωρών».
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Τη δυνατότητα να μετατρέψουν την ποινή τους σε κοινωφελή εργασία έχουν μόνο όσοι καταδικάσθηκαν για πλημμελήματα. Οι ενδιαφερόμενοι προσφεύγουν σε όποιο δημαρχείο επιλέξουν και πρωτοκολλούν σχετικό αίτημα το οποίο στη συνέχεια εξετάζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο ή τη Νομική Υπηρεσία του Δήμου. Εφόσον αυτό εγκριθεί, η απόφαση προσκομίζεται στον Εισαγγελέα και αφού λάβουν το πράσινο φως» αναλαμβάνουν καθήκοντα στον δήμο. Συνήθως οι δράστες δεν είναι ποινικοί και δεν απειλούν το κοινωνικό σύνολο. Η εναλλακτική ποινή της κοινωφελούς εργασίας αφορά άτομα που έχουν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης μέχρι τρία έτη, οι οποίες είναι εξαγοράσιμες και έχει παράλληλα αποδειχθεί ότι ο κατάδικος δεν έχει τα χρήματα για να πληρώσει την ποινή του. Με τις αλλαγές στη σχετική νομοθεσία, το μέτρο επεκτείνεται και σε ποινές έως πέντε χρόνια, εφόσον είναι σύμφωνος και ο δικαστής. Οι συνολικές ώρες εργασίας ορίζονται από τον δικαστή στο πλαίσιο του νέου νόμου. Ειδικότερα, 100 έως 240 ώρες για ποινή ως ένα έτος, 241 έως 480 ώρες για ποινή από ένα έως δύο έτη κ.ο.κ. Η αντιστοιχία ποινής - ωρών εργασίας θα εφαρμοστεί και για τις παλαιότερες ποινές, στις οποίες είχε ήδη οριστεί ο χρόνος της κοινωφελούς εργασίας.
