και φανερώνει τη γνώση του χρέους μας απέναντι στην ιστορία και την πίστη μας, πως το δικαίωμα στη μνήμη δεν πρέπει να χαθεί, γιατί είναι γνωστό ότι όποιος λησμονεί την ιστορία, κινδυνεύει να επαναλάβει τα λάθη του» τόνισε ο πρόεδρος της Εξωραϊστικής Μορφωτικής Λέσχης Φιλιππούπολης, Σιδέρης Δελαρούδης, αναφερόμενος στο μνημείο τιμής και μνήμης των προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία.
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν χθες το πρωί σε μια λιτή εκδήλωση, από κοινού με τον δήμαρχο Λαρισαίων Απ. Καλογιάννη και τον κ. Δελαρούδη να αποσαφηνίζει πως «το μνημείο δεν δημιουργήθηκε από αισθήματα μισαλλοδοξίας ή φανατισμού. Τουναντίον, το μνημείο δημιουργήθηκε από αισθήματα αγάπης και τιμής προς τους Θράκες προγόνους μας, καθώς και για να αποκατασταθεί μία ιστορική παράληψη δεκαετιών».
Το μνημείο - στην ομώνυμη πλατεία της συνοικίας Φιλιππούπολη - αφορά όλους τους πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία (Βόρεια Θράκη), οι οποίοι από τα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού, υπέστησαν πρώτοι από όλα τα παρακλάδια του Ελληνισμού, τις γενοκτονικές συμπεριφορές Βουλγάρων και Τούρκων.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση, με τον κ. Δελαρούδη στην ομιλία του, εκ μέρους του ΔΣ της Λέσχης να εκφράζει «τη βαθιά ευγνωμοσύνη σε όλους, όσοι βοήθησαν με οποιοδήποτε τρόπο, εμάς τους απογόνους των Βόρειο-Θρακιωτών προσφύγων, στην ανέγερση αυτού του μνημείου με την τεράστια για μας σημασία».
Για να προσθέσει μεταξύ άλλων πως πρόκειται για «τα αποκαλυπτήρια του μνημείου τιμής και μνήμης για τους μαρτυρικώς ή ειρηνικώς τελευτησάντων προγόνων μας. Είναι το μνημείο Μνήμης της θηριωδίας που διαπράχθηκε στην αλησμόνητη Πατρίδα, με αποκορύφωμα το ολοκαύτωμα της Αγχιάλου και την καταστροφή των καταστημάτων και σπιτιών στη Φιλιππούπολη, γεγονότων όμοιων, με αυτά στην Πόλη το 1955.
Είναι το μνημείο μνήμης του ξεριζωμού των προγόνων μας από τις προαιώνιες πατρίδες τους, από τα χώματα όπου για χρόνια μεγαλούργησαν με τον αξιοθαύμαστο πολιτισμό τους. Είναι το μνημείο μνήμης των παππούδων και των γιαγιάδων μας, πατεράδων και μανάδων μας, που με τον ιδρώτα τους κατόρθωσαν να σταθούν στα πόδια τους, στη νέα τους πατρίδα, αλλά και να προσφέρουν πολλά στην πρόοδό της. Είναι το μνημείο μνήμης και προσευχής, γι’ αυτό και αναφωνούμε «αιωνία αυτών η Μνήμη».
Είναι το μνημείο τιμής προς τους προγόνους μας». Για να διευκρινίσει πως «στο μνημείο παρουσιάζεται ένα καραβάνι προσφύγων με βοϊδάμαξες, οι οποίες είναι φορτωμένες, με ό,τι μπόρεσαν να πάρουν από το σπιτικό τους, που το εγκατέλειψαν. Μαζί τους ακολουθούνε τα παιδιά που ρωτάνε « Μάνα πού παένουμε;» και ο πατέρας να απαντά «Ντα ξερς πόθιν έρεισι, ξερς και που παενς». Αχνά τα σπίτια στο βάθος, τα σπίτια που γεννήθηκαν και μεγαλώσανε, τα σπίτια που δεν θα τα ξαναδούνε, τα οποία χάνονται στον ορίζοντα, καθώς απομακρύνονται.
Στο μάρμαρο, κάτω από την κεντρική πλάκα, είναι γραμμένα τα ονόματα πόλεων και χωριών της Αλησμόνητης Πατρίδας, από τις οποίες ήρθαν οι πρόσφυγες στη Φιλιππούπολη».
Το μνημείο κατασκεύασε ο Φιλιππουπολίτης γλύπτης, Κώστας Νταής, τον οποίο ευχαρίστησε ο ομιλητής, όπως ευχαρίστησε δημοσίως τον δήμαρχο Λαρισαίων, Απ. Καλογιάννη, τον αντιδήμαρχο Οικονομικών, Θαν. Αδαμόπουλο, την πρώην πρόεδρο της 1ης Κοινότητας και νυν σύμβουλο, Σοφία Απρίλη, τον αναπληρωτή πρόεδρο της 1η Κοινότητας, Αργ. Ντεούδη, τον πρώην πρόεδρο της ΠΟΕ και πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Λάρισας, Χρ. Τοπαλίδη, τον πρώην αντιδήμαρχο Πρασίνου και νυν δημοτικό σύμβουλο Γ. Ζαούτσο, τον εφαρμοστή της Cement Plus, Αλ. Κουτλή, καθώς και τα μέλη του ΔΣ της ΕΜΛ Φιλιππούπολης.
Την προσφορά των προσφύγων στη διαμόρφωση του πολιτισμού της χώρας σημείωσε στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Λαρισαίων Απ. Καλογιάννης, ο οποίος με αφορμή τις «βαθιές ρίζες της Φιλιππούπολης» υπενθύμισε ότι η Λάρισα αποτελεί ένα “χωνευτήρι” πολιτισμών και υπογράμμισε την ανάγκη «να μην ξεχάσουμε το παρελθόν μας».
Ακολούθησε η αποκάλυψη του μνημείου, με την εκδήλωση να ολοκληρώνεται με κατάθεση στεφάνων από τον κ. Καλογιάννη, τον κ. Δελαρούδη, την εκπρόσωπο του Συλλόγου Ποντίων, Αναστασία Τρανουλίδου, την πρώην πρόεδρο της 1ης Κοινότητας, Σοφία Απρίλη και την εκπρόσωπο των προσφύγων και κατοίκων της συνοικίας, Κωνσταντίνα Μπουχώρη.
ΧΡΕΟΣ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
«Ατυχείς αποφάσεις, πριν λίγα χρόνια, στέρησαν τη συνοικία της Φιλιππούπολης από το μοναδικό τεκμήριο της εποχής έλευσης των προσφύγων στην πόλη της Λάρισας, με την ακατανόητη κατεδάφιση του σχολείου των αρχών του 20ού αιώνα, της περιόδου του Ελευθερίου Βενιζέλου. Το μνημείο για τους πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης μας υπενθυμίζει το χρέος στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, αλλά και τη συμβολή τους στην οικοδόμηση της νεότερης Ελλάδας». Τα παραπάνω τόνισε ο γενικός γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας και βουλευτής, Μάξιμος Χαρακόπουλος, σε δήλωσή του μετά τα αποκαλυπτήρια του μνημείου.
Για να προσθέσει πως «έως σχετικά πρόσφατα θεωρούσαμε ότι στην Ευρώπη αυτές οι γενοκτονικές πρακτικές ήταν πλέον ξεπερασμένες ιστορικά, πλην εξαιρέσεων όπως ο εκτοπισμός των Κυπρίων από τις εστίες τους με την τουρκική εισβολή του 1974. Σήμερα, όμως, βλέπουμε το δράμα να επαναλαμβάνεται στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπου οι Αρμένιοι εξαναγκάζονται σε φυγή από τους Αζέρους, με τη συνδρομή της Άγκυρας, μετά από παρουσία χιλιάδων ετών στην περιοχή, ενώ η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί αδρανής αυτή την εξωφρενική εθνοκάθαρση.
Να γιατί, λοιπόν, όλοι εμείς επιμένουνε τόσα χρόνια ότι είναι απαραίτητο η Τουρκία να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των χριστιανών της καθ’ ημάς Ανατολής. Όχι μόνον για τη δικαιοσύνη της ιστορίας, αλλά πρωτίστως για να μην επαναληφθούν τέτοια εγκλήματα».
Στην εκδήλωση μεταξύ άλλων παρευρέθηκαν υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, ο διευθύνων σύμβουλος της «Ε». Γ. Μιχαλόπουλος, καθώς και κάτοικοι της συνοικίας.
