Αρνητικά και θετικά από τις αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ ΜΕ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΛΕΠΑΛΛΗΛΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Οι αλλεπάλληλες τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και οι επιπτώσεις τους στην καθημερινή εφαρμογή αποτελούν το αντικείμενο διημερίδας που συνδιοργανώνει ο Δικηγορικός Σύλλογος Λάρισας και η Εισαγγελία Εφετών Λάρισας.

Εισαγγελείς, πανεπιστημιακοί και δικηγόροι με εισηγήσεις τους αναφέρονται στα ζητήματα που προέκυψαν από τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις των Ποινικών Κωδίκων, ειδικά μετά την τροποποίησή τους με τους Ν. 4855/2021 και 4871/2021.
Οι εργασίες ξεκίνησαν χθες το απόγευμα, στο αμφιθέατρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας –Μουσείου Γ.Ι. Κατσίγρα με χαιρετισμούς που απηύθυναν, ο πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας, Τρύφωνας Τσάτσαρος και ο διευθύνων την Εισαγγελία Εφετών Λάρισας, Σταμάτης Δασκαλόπουλος.
Ο κ. Τσάτσαρος εκ μέρους του ΔΣΔ του ευχαρίστησε δημόσια τον κ. Δασκαλόπουλο για τη συνεργασία και αφιέρωσε τη νομική διημερίδα στη μνήμη του Λάμπρου Μαργαρίτη ο οποίος, όπως τόνισε ο κ. Τσάτσαρος «με όρους φυσικής παρουσίας είναι ο μεγάλος απών από τη σημερινή συντροφιά μας, πλην όμως είναι και θα παραμείνει παρών στο νομικό γίγνεσθαι εις το διηνεκές, μέσω του τεραστίου έργου με το οποίο μας κληροδότησε», για να προσθέσει πως «εξ ορισμού η διημερίδα αυτή έχει ένα επιπλέον ειδικό βάρος. Ένα βάρος που θα σηκώσουν όμως εισηγητές υψηλού κύρους, με εισηγήσεις επί θεματικών ενοτήτων μείζονος ενδιαφέροντος στην καθημερινή ποινική πρακτική». Ο εισαγγελέας εφετών κ. Δασκαλόπουλος μεταξύ άλλων τόνισε πως «είναι αλήθεια ότι η επιστήμη του δικαίου διδάσκει ότι ένας νόμος δοκιμάζεται διαχρονικά. Δηλαδή όσο μεγαλύτερο διάστημα αντέχει στον χρόνο, χωρίς να τροποποιηθεί τόσο επιτυχέστερη θεωρείται η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία.
Οι νέοι Ποινικοί Κώδικες παρουσίασαν το εξής παράδοξο φαινόμενο: Αν και η έναρξη της τυπικής ισχύος τους τοποθετείται την 1η -7-2019 με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 727-6-2019, επήλθαν ήδη, δηλαδή πριν καν αρχίσουν να ισχύουν οι Κώδικες αυτοί, ορισμένες μικρές τροποποιήσεις και διορθώσεις ημαρτημένων στο κείμενό τους που είχε ψηφισθεί. Και μόλις 5 μήνες μετά, με τον Ν. 4637/2019 που ίσχυσε από 18-11-2019, υπέστησαν οι Κώδικες αυτοί δεύτερη σειρά τροποποιήσεων και αντικαταστάσεων.
Και μετά από άλλη μία μικρής εμβέλειας παρέμβαση στον ΚΠΔ με τον Ν.4745/2020 ακολούθησε η αθρόα τροποποίηση αναλογικά μεγάλου αριθμού διατάξεων του Π. Κ. και του ΚΠΔ με τον Ν. 4855/2021 και μια πολύ μικρότερη με τον Ν.4871/2021. Εικόνα βέβαια καταρχήν αρνητική για τους δύο μεγάλους Κώδικες, που περίπου 70 χρόνια μετά τη θέσπιση των αντίστοιχων παλαιών, διεκδικούν να καθορίσουν τα θεμέλια και τον κορμό του ποινικού συστήματος της χώρας μας.
Ωστόσο δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς και σημαντικά βήματα προς την ορθή κατεύθυνση τόσο στον Ποινικό Κώδικα όσο και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Έτσι ενδεικτικά, η κατάργηση αναχρονιστικών διατάξεων του ειδικού μέρους του προϊσχύντος Ποινικού Κώδικα, η κατάργηση των πταισμάτων, η διατύπωση με πλέον συγκεκριμένη σαφήνεια των ποινικών υποστάσεων ορισμένων εγκλημάτων καθώς και της απόπειρας, ανταποκρινόμενη αυτή η διατύπωση έτι πλέον στις επιταγές του άρθρου 7 § 1 του Συντάγματος, ο προσδιορισμός πλέον νομοθετικά της έννοιας της γενετήσιας πράξης, αυτά στον Ποινικό Κώδικα, στον δε Κώδικα Ποινικής Δικονομίας η περαιτέρω ενδυνάμωση της προκαταρκτικής εξέτασης, ως μιας σημαντικής ανακριτικής λειτουργίας στην ποινική προδικασία πριν την άσκηση ποινικής δίωξης, η ευρύτερη προστασία των ανηλίκων θυμάτων κατά την ανακριτική εξέτασή τους, η ορθολογιστική ρύθμιση των θεσμών της ποινικής συνδιαλλαγής και της ποινικής διαπραγμάτευσης είναι χωρίς αμφιβολία νομοθετικές επιλογές προς τη θετική κατεύθυνση» τόνισε ο κ. Δασκαλόπουλος.
Ακολούθησαν χαιρετισμοί που απηύθυναν οι βουλευτές Στέλλα Μπίζιου και Ευαγγελία Λιακούλη και η έναρξη εργασιών της 1ης ημέρας με προεδρεύνοντα τον ομότιμο καθηγητή Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ. Χρ. Μυλωνόπουλο. Ακολούθησαν οι εισηγήσεις: «Ο ρόλος του δικαστή απέναντι στις ευμετάβλητες αξιολογήσεις του νομοθέτη: Ζητήματα διαχρονικού δικαίου που ανακύπτουν μετά τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα» από τον επίκ. καθηγητή Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Ιωάν. Ναζίρη.
«Οι ελαφρυντικές περιστάσεις κατά τον νέο Ποινικό Κώδικα» από τον εισαγγελέα Εφετών, Λεων. Νικολόπουλο. «Τα βασικότερα ζητήματα που προέκυψαν από την εφαρμογή των διατάξεων του νέου ΠΚ περί αναστολής εκτέλεσης της ποινής και περί μετατροπής της στερητικής της ελευθερίας ποινής (άρθρα 99 – 104ΑΠΚ), καθώς και εκείνα που αναφύονται από τον Ν. 4855/2021» από τον δικηγόρο και εντεταλμένο διδάσκοντα Νομικής Σχολής ΔΠΘ, Παντ. Βρυνιώτη.
«Τα γενετήσια εγκλήματα μετά τον νέο Ποινικό Κώδικα: Νομοθετικές και νομολογιακές εξελίξεις» από τον δικηγόρο, Ευτ. Φυτράκη. Στην έναρξη των εργασιών χθες το απόγευμα παρευρέθηκαν ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κων. Αγοραστός, η πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Τάνια Δόκου, η περιφερειακή διευθύντρια Εκπαίδευσης Βασ. Ζιάκα, δικαστές, εισαγγελείς, καθώς και εκπρόσωποι των τοπικών αρχών. Οι σημερινές εργασίες θα ξεκινήσουν στις 9.30 π.μ.