ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Νίκου Γουργιώτη
Σε ξέφρενους ρυθμούς συγκομιδής μήλων και κάστανων κινείται αυτή την εποχή η περιοχή του Δήμου Αγιάς. Στην πλειονότητά του ο ντόπιος πληθυσμός βρίσκεται καθημερινά από τα χαράματα ως αργά το απόγευμα στα κτήματα μαζεύοντας την παραγωγή, αποθηκεύοντάς τη σε αποθήκες και ψυκτικούς χώρους ή διοχετεύοντάς τη στην εγχώρια, αλλά και διεθνή αγορά.
Η χρονιά δείχνει να είναι από τις αρκετά καλές. Η ποσότητα ικανοποιητική, η ποιότητα εξαιρετική, οι τιμές ίδιες με πέρυσι στα μήλα, συμπιεσμένες χαρακτηρίζονται, αλλά με αγοραστικό ενδιαφέρον. Στα κάστανα η ζήτηση είναι μεγάλη και οι τιμές πολύ καλές. Ζητήσαμε τη «ματιά» στη φετινή παραγωγή ενός Αγιώτη που τη γνωρίζει από πρώτο χέρι, του κ. Θωμά Σιμούλη. Παραγωγός ο ίδιος, μα συνάμα και μέλος του επιτυχημένου Αγροτικού Συνεταιρισμού «Κίσσαβος», με ευχαρίστηση δέχθηκε να μας μιλήσει.
* Κύριε Σιμούλη, βρισκόμαστε στο αποκορύφωμα της συγκομιδής των μήλων. Οι παραγωγοί του Δήμου Αγιάς «εξαργυρώνουν», κατά μια έννοια, τους κόπους μιας ολόκληρης χρονιάς. Ποια είναι η εικόνα της φετινής παραγωγής από πλευράς ποιότητας;
- Θα τολμήσω να υποστηρίξω πως φέτος η ποιότητα των μήλων μας είναι η καλύτερη της τελευταίας δεκαετίας. Το ήπιο καλοκαίρι και οι βροχές του Σεπτεμβρίου βοήθησαν τις κόκκινες ποικιλίες να αποκτήσουν έντονο χρώμα, πολύ καλή γεύση και σκληράδα, διαμορφώνοντας, έτσι, ένα εξαιρετικό προϊόν.
* Όσον αφορά στην ποσότητα; Σε τι κατάσταση βρισκόμαστε σε γενικές γραμμές; Πόσα μήλα παρήχθησαν πέρυσι στην περιοχή και ποια η εκτίμηση για φέτος;
- Μη έχοντας, ευτυχώς ως τώρα, προβλήματα από καιρικά φαινόμενα, με μικρές αυξομειώσεις από ποικιλία σε ποικιλία, αλλά και από τόπο σε τόπο στα όρια του Δήμου μας, βρισκόμαστε σε κανονικά, θα έλεγα, επίπεδα. Η περιοχή μας παράγει στο σύνολο των ποικιλιών 70.000 τόνους μήλα, δηλαδή το 20% της εγχώριας παραγωγής, με τη μερίδα του λέοντος να έχουν οι κόκκινες ποικιλίες. Σ’ αυτά τα επίπεδα εκτιμώ ότι θα κυμανθεί και αυτή τη χρονιά η παραγωγή.
* Πλεονέκτημα της περιοχής Αγιάς, πια, η στροφή τα τελευταία χρόνια προς τις πρώιμες ποικιλίες. Από αρχές Αυγούστου σχεδόν ξεκίνησε η συγκομιδή και αυτή η πρωιμότητα και η είσοδος στις αγορές από τόσο νωρίς δείχνει να μεταφράζεται σε περισσότερα κέρδη. Ποια η γνώμη σας;
- Χωρίς καμιά αμφιβολία πρόκειται για πολύ ισχυρό πλεονέκτημα, το οποίο αντικατοπτρίζεται στο μικρότερο κοστολόγιο και στις καλύτερες τιμές που αποκομίζει ο παραγωγός. Τα «Gala» με στρογγυλό, ελαφρώς επιμηκυμένο, μεγάλο καρπό, χρώμα ριγωτό κόκκινο με ανοιχτό κίτρινο, και σκληρή σάρκα, γλυκιά και ελαφρώς όξινη γεύση, τα «Jeromine» με μεσαίο ως μεγάλο καρπό, σχεδόν στρογγυλό, αρκετά γλυκό και χυμώδη με ελαφρύ άρωμα, με πολύ σκούρο κόκκινο ως μωβ χρώμα και αρκετά σκληρή σάρκα, και, τέλος, τα «Skarlet» με μεγάλο καρπό, κωνικού σχήματος με έντονο κόκκινο χρώμα και αρκετές ραβδώσεις και λευκή σάρκα, τραγανά και ζουμερά με πολύ ωραία γλυκιά γεύση, δείχνουν όλα τους να ταιριάζουν απόλυτα στην περιοχή μας και να δίνουν πολύ καλά οικονομικά αποτελέσματα. Οι τιμές που διαμορφώθηκαν φέτος ήταν 40 ως 50 λεπτά στις πρώιμες ποικιλίες και 35 ως 45, κατά μέσο όρο, στις υπόλοιπες.
* Μεγάλη ήταν η αγωνία για το πόσο θα επηρεάσει τη διάθεση των μήλων το ρώσικο εμπάργκο. Πέραν των αυτονόητων προβλημάτων που αυτή η κίνηση δημιούργησε, υπήρξαν, αλήθεια, και παράπλευρες απώλειες, όπως λόγου χάρη γενικότερα στη διαμόρφωση των τιμών;
- Αυτή την εποχή προσδιορίζονται οι τιμές στην όψιμη ποικιλία της περιοχής μας, στα γνωστά σε όλους, και «λατρεμένα» κατά κάποιον τρόπο από τους Ρώσους, πράσινα μήλα, με τη χαρακτηριστική τραγανή, ξινή και στυφή γεύση. Ο προσδιορισμός αυτός, η διαμόρφωση της τιμής, δυστυχώς βρίσκεται στη σκιά του εμπάργκο. Το ενθαρρυντικό είναι ότι υπάρχει ενδιαφέρον πέραν των παραδοσιακών μας αυτών πελατών και πιστεύω οι τιμές να κλείσουν σε καλά επίπεδα. Βέβαια, το εμπάργκο επηρέασε αλυσιδωτά όλες τις ποικιλίες, αφού ανταγωνίστριες χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία, που εξήγαγαν μεγάλες ποσότητες στους Ρώσους, αναγκάστηκαν να στραφούν σε άλλες αγορές που απευθυνόμαστε κι εμείς συμπιέζοντας έτσι τις τιμές.
* Μεγάλες οι ποσότητες της Αγιάς σε μήλο. Είναι αντίστοιχα μεγάλα τελικά και τα κέρδη των παραγωγών της;
- Οι τιμές που προανέφερα είναι και οι τιμές όλων των τελευταίων ετών με μικρές αποκλίσεις από χρονιά σε χρονιά. Ο παραγωγός, λοιπόν, πρέπει να μάθει να καλλιεργεί με βάση αυτές τις τιμές. Εκεί που πρέπει να επικεντρωθούμε είναι η μείωση του πολύ μεγάλου κόστους παραγωγής, διότι παρόλο που τα χρήματα που έρχονται στην περιοχή είναι πάρα πολλά, αυτά που εν τέλει μένουν στους παραγωγούς είναι μάλλον πολύ λίγα. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι οι μηλοπαραγωγοί παλεύουν χωρίς σύμμαχο. Οι υποδομές, που έχουν να κάνουν με τη βούληση της Πολιτείας για ανάπτυξη, δεν έχουν αλλάξει εδώ και χρόνια. Όταν ακόμη ως τώρα αφήνουμε ανεκμετάλλευτα τα νερά του Κισσάβου μην έχοντας δημιουργήσει φράγματα και τεχνητές λεκάνες υποδοχής του βρόχινου νερού, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε χρήματα άσκοπα σε ρεύμα για πομόνες, όταν έχει πια εγκαταλειφθεί η γεωργική έρευνα στη χώρα και αναγκαζόμαστε να εισαγάγουμε δένδρα από την Ιταλία ως και 6 ευρώ το καθένα, όταν τα ίδια φυτοφάρμακα σε ανταγωνίστριες χώρες είναι 30% φθηνότερα, όταν αρνούμαστε να σπάσουμε τα μονοπώλια κάποιων εταιριών, όταν αναγκαζόμαστε να καλλιεργούμε με 1,4 ευρώ το πετρέλαιο, τότε λοιπόν τι να μείνει ως κέρδος στον παραγωγό;
* Εξαγωγικά υπάρχει ενδιαφέρον; Με ποιες χώρες δουλεύει φέτος περισσότερο η περιοχή;
- Υπάρχει έντονο εξαγωγικό ενδιαφέρον και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό. Η Αίγυπτος, για εμάς προσωπικά που είμαστε στον συνεταιρισμό, ήταν η χώρα όπου προωθήσαμε τις μεγαλύτερες ποσότητες. Θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρχει και συνέχεια, αφού έδειξαν να είναι ιδιαιτέρως ευχαριστημένοι από την ποιότητά μας. Βέβαια, μεγάλες ποσότητες μήλων φεύγουν από εμπόρους και σε άλλες χώρες π.χ. σε Βαλκανικές, όπως Βουλγαρία και Ρουμανία, σε πρώην Σοβιετικές, όπως το Τουρκμενιστάν και το Αζερμπαϊτζάν, σε αραβικές όπως η Ιορδανία και αλλού.
* Η κακή, πια, οικονομική κατάσταση των Ελλήνων, έχει ως συνέπεια και τη μείωση της ζήτησης; Ποια τα ως τώρα μηνύματα από τις λαϊκές και κυρίως από αυτές της Αθήνας;
- Η εγχώρια αγορά σίγουρα κινείται στους ρυθμούς της κρίσης, με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόβλημα κατανάλωσης και γκρίνια για τις τιμές.
* Στην περίοδο της συγκομιδής των κερασιών, μεγάλο ήταν το πρόβλημα με τις συλλήψεις παραγωγών για απασχόληση παράνομων αλλοδαπών. Αντιμετωπίστηκε το ζήτημα; Ποια η κατάσταση τώρα με τα μήλα;
- Η συγκομιδή για φέτος προχωρά, ολοκληρώνεται σιγά σιγά και δεν είχαμε ως τώρα τις τραγελαφικές εκείνες σκηνές με τα κυνηγητά στα χωράφια που ζήσαμε στα κεράσια. Είναι πάντως ένα θέμα που η Πολιτεία πρέπει να το δει σοβαρά από όλες του τις πλευρές και να δώσει τη σωστή για όλους λύση.
* Τελειώνοντας τη συζήτησή μας ως προς το κομμάτι της φετινής μηλοπαραγωγής και πριν αναφερθούμε και στην έτερη δυναμική καλλιέργεια του Δήμου Αγιάς, το κάστανο, πώς βλέπετε το μέλλον της μηλοκαλλιέργειας;
- Έχοντας την τύχη, λόγω της συμμετοχής μου στον συνεταιρισμό, να ζω τα πράγματα και από την πλευρά του πωλητή και από την πλευρά του παραγωγού, θα έλεγα πως οι συνάδελφοι και συντοπίτες παραγωγοί θα πρέπει πλέον να στραφούν, όσοι δεν το έχουν ακόμη κάνει, από τη μια σε ποικιλίες εμπορικές, με μεγάλη στρεμματική απόδοση, και από την άλλη στην οργάνωση ομάδων παραγωγών που θα διαχειρίζονται το προϊόν σωστά και με το μικρότερο δυνατό κόστος. Μόνο έτσι θα σταθούμε όρθιοι σε μια άκρως ανταγωνιστική αγορά που ζητά φθηνό και παράλληλα καλό μήλο.
* Η καστανοκαλλιέργεια, κ. Σιμούλη, έχει εκρηκτική άνοδο τα τελευταία χρόνια στον Δήμο Αγιάς. Πώς βλέπετε φέτος την κατάσταση;
- Τα κάστανα στην περιοχή μας, λόγω των εξαιρετικών ποιοτικών τους χαρακτηριστικών, λόγω των καλών τιμών που απολαμβάνουν συνήθως οι παραγωγοί, και σε συνδυασμό με το χαμηλό καλλιεργητικό κόστος, έχουν, πια, εξελιχθεί σε μια πολύ δυναμική καλλιέργεια. Σε Ποταμιά, Σκήτη, Μελιβοία και Καρίτσα, τα καστανοπερίβολα όλο και αυξάνονται, όλο και ανανεώνονται, όλο και περισσότεροι «ξαναθυμούνται» μια καλλιέργεια που υπήρχε στην περιοχή από πάρα πολύ παλιά και κάπου την είχαμε παραμελήσει. Φέτος, το ήπιο καλοκαίρι και οι πρόσφατες πλούσιες βροχοπτώσεις βοήθησαν πολύ την παραγωγή. Έχουμε καλό κάστανο και σε ποσότητα ικανοποιητική.
* Οι τιμές;
- Τις θεωρώ πάρα πολύ καλές. Η έξτρα ποιότητα δίνεται από τον παραγωγό στον έμπορο από 3 ως και 3,5 ευρώ. Στα 2 με 2,5 ευρώ κυμαίνονται τα πρώτα, στο 1,5 ευρώ τα δεύτερα, στα 0,80 ή 0,50 τα τελευταία. Και ας μην ξεχνάμε ότι αγοράζονται τα πάντα. Ακόμη και τα προβληματικά.
* Υπάρχει ενδιαφέρον από το εξωτερικό;
- Υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση. Ο μεγάλος όγκος διοχετεύεται στην Ιταλία, αλλά τα κάστανά μας «ταξιδεύουν» και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως π.χ. στη Γαλλία, στην Αυστρία, στη Σουηδία και στη Γερμανία. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι τα κάστανα ανέβασαν το κατά κεφαλήν εισόδημα των αγροτών σε χωριά μας όπου πραγματικά υπήρχε πρόβλημα επιβίωσης, με αποτέλεσμα να «αναγκασθεί» και νέος κόσμος να ασχοληθεί με την εν λόγω καλλιέργεια, αλλά και να μείνει ή να επιστρέψει σ’ αυτά τα χωριά.
