«Καμία έκπληξη! Αυτό που ζούμε τα τελευταία χρόνια, η ερήμωση της υπαίθρου δηλαδή, αποτυπώθηκε και επίσημα από την απογραφή που διενήργησε η Στατιστική Υπηρεσία. Εάν δεν γίνει κάτι άμεσα, το χάσμα μεταξύ των 5-6 μεγάλων πόλεων της χώρας και της περιφέρειας θα μεγαλώσει και θα είναι μη αναστρέψιμο».
Αυτά δηλώνουν οι δήμαρχοι του κάμπου, μη κρύβοντας την ανησυχία τους για το φαινόμενο της αστυφιλίας, το οποίο αποτυπώθηκε με τα πλέον μελανά χρώματα στην πρόσφατη απογραφή πληθυσμού, καθώς η πληθυσμιακή αιμορραγία στην Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι γεγονός.
Η ΕΡΗΜΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
Ειδικότερα, στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας καταγράφηκε μια μείωση πληθυσμού σε ποσοστό 5,3%. Με εξαίρεση τον Δήμο Λαρισαίων, όπου ο πληθυσμός είχε μικρή άνοδο και συγκριμένα αυξήθηκε κατά 2.240 (και έτσι από 162.591 το 2011, ανήλθε σε 164.831 το 2021), στους υπόλοιπους δήμους του νομού καταγράφηκε μείωση πληθυσμού, που κυμαίνεται από 10 έως 17%, ανάλογη εικόνα σε όλη την ύπαιθρο της Θεσσαλίας. Αναλυτικότερα, στον Δήμο Ελασσόνας καταγράφηκε η μεγαλύτερη «βουτιά», καθώς από 32.121 εγγεγραμμένους το 2011, έπεσε στους 25.441, με συνολική μείωση 6.680 καταγεγραμμένων κατοίκων. Στον Δήμο Κιλελέρ ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 2.786, ήτοι από 20.854 το 2011, στους 18.068 το 2021. Στον Δήμο Τεμπών η μείωση αφορούσε 1.718 εγγεγραμμένους κατοίκους, από 13.712 το 2011, έφτασαν 11.994 το 2021. Σημαντική πτώση καταγράφηκε και στον Δήμο Τυρνάβου όπου ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 2.780, από 25.032 το 2011, σε 22.252 το 2021. Συνολικά στην Π.Ε. Λάρισας καταγράφηκε πτώση 13.929 εγγεγραμμένων κατοίκων σε διάστημα μιας δεκαετίας, με τα δείγματα να είναι αρκετά ανησυχητικά.
Το φαινόμενο της αστυφιλίας για τους μικρούς και Περιφερειακούς Δήμους έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις με αποτέλεσμα να παρατηρείται σημαντικό έλλειμμα νέων ανθρώπων, οι οποίοι προτιμούν να μετακινηθούν στο πλησιέστερο αστικό κέντρο ή και σε ξένες χώρες στην προσπάθειά τους να βρουν κάποια θέση εργασίας, αλλά και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Το θέμα της συγκράτησης του ενεργού πληθυσμού στον τόπο τους είναι ένα θέμα που απασχόλησε πολύ σοβαρά την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΠΕΔ
Ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας και δήμαρχος Κιλελέρ (με έντονο αγροτικό πληθυσμό) Αθανάσιος Νασιακόπουλος, ανέλαβε σχετική πρωτοβουλία και πρότεινε επιπλέον νέα κριτήρια για την κατανομή στους Δήμους των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ). Ο λόγος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να θεσπιστούν ποιοτικά κριτήρια που θα δίνουν τη δυνατότητα στους Δήμους να χρηματοδοτούνται σύμφωνα με τις πραγματικές τους ανάγκες και όχι να χρηματοδοτούνται κυρίως με πληθυσμιακά κριτήρια.
Σύμφωνα με όσα δηλώνει στην «Ε» ο κ. Νασιακόπουλος «υιοθετώντας το πληθυσμιακό κριτήριο ως κύριο και βασικό κριτήριο κατανομής πόρων, καταλήγουμε σε μια στρεβλή ανάπτυξη των ήδη ανεπτυγμένων και οικονομικά ισχυρών μεγάλων αστικών κέντρων και σε υποβάθμιση των μικρών περιφερειακών Δήμων που αντιμετωπίζουν ούτως ή άλλως έντονα και πολυποίκιλα προβλήματα.
Η πρόταση της ΠΕΔ Θεσσαλίας να ενταχθούν στα κριτήρια κατανομής των ΚΑΠ και της ΣΑΤΑ: Το μήκος της αγροτικής οδοποιίας για τους αγροτικού πεδινούς Δήμους, η εποχικότητα για τους ορεινούς Δήμους οι κλιματολογικές συνθήκες για τις ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.
Είμαι απολύτως βέβαιος ότι μ’ αυτόν τον τρόπο θα αυξηθεί ο κύκλος εργασιών αυτών των Δήμων θα ασχοληθούν περισσότεροι ντόπιοι με τον τόπο τους, οι οικογενειακές και οι μικρές επιχειρήσεις θα «ανασάνουν» και θα έχουν λόγο ύπαρξης και τέλος οι επερχόμενες γενιές θα έχουν μπροστά τους έναν πολύ σοβαρό λόγο να μείνουν και να εργαστούν στον τόπο τους. Σ’ αυτήν τη διαδικασία της κατανομής των πόρων στην Τ.Α. πρέπει να είναι όλοι σύμφωνοι, μικροί και μεγάλοι ή πλούσιοι και φτωχοί Δήμοι. Αυτή η σημαντική αλλαγή πρέπει να συνοδευτεί και από τη μείωση της υπογεννητικότητας. Η πολιτεία οφείλει να θεσπίσει κίνητρα στα νέα ζευγάρια δίνοντας οικονομικά βοηθήματα ώστε οι νέοι γονείς να μπορούν να αντιμετωπίσουν με σχετική ευκολία τουλάχιστον τα πρώτα έξοδα που για τους περισσότερους είναι δυσβάσταχτα. Σε καμία περίπτωση δεν πρωτοτυπώ κάνοντας αυτές τις προτάσεις για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος. Έχουν εκπονηθεί εξάλλου πολλές και τεκμηριωμένες μελέτες για την αστυφιλία, την ανεργία και τη μετανάστευση. Λέω όμως με βεβαιότητα ότι η Τ.Α. διαχρονικά ήταν ο βασικός θεσμός που εργάστηκε σκληρά για την επίλυση σοβαρών κοινωνικών θεμάτων».
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Αναλύοντας τις προτάσεις που κατατέθηκαν με στόχο να σταματήσει η πληθυσμιακή αιμορραγία της υπαίθρου, ο κ. Νασιακόπουλος αναφέρει:
-Κατανομή πόρων στην Αυτοδιοίκηση με ποιοτικά κριτήρια ανάλογα με τις ανάγκες του τόπου και όχι μόνο με το πληθυσμιακό κριτήριο.
-Συνεργασία κράτους και Αυτοδιοίκησης για τη δημιουργία μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων με ειδική επιδοματική πολιτική στους περιφερειακούς Δήμους.
-Οικονομική ενίσχυση στους νέους γονείς για να αντιμετωπίσουν τα πρώτα και σε πολλές περιπτώσεις αβάσταχτα έξοδά τους.
-Δημιουργία βασικών πρώτων υποδομών που θα εξασφαλίζουν σύγχρονες συνθήκες για την υγεία την παιδεία και τον πολιτισμό.
«Έκανα μόνο μερικές επισημάνσεις. Το πρόβλημα είναι τεράστιο και σίγουρα απαιτούνται πολλές και σοβαρές παρεμβάσεις. Είναι όμως κάποιες προτάσεις που εφόσον υλοποιηθούν είμαι βέβαιος ότι θα βοηθήσουν για να λυθεί το Δημογραφικό, η αστυφιλία, η ανεργία και σε κάποιο βαθμό θα ανακτηθεί η χαμένη ψυχολογία και η αισιοδοξία των Τοπικών Κοινωνιών» καταλήγει ο πρόεδρος της ΠΕΔ.
Του Γιώργου Ρούστα
