Από τα βύσματα στην ψηφιακή εποχή...

ΜΙΑ ΠΑΡΕΑ ΑΠΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΟΤΕ ΛΑΡΙΣΗΣ ΠΕΡΑΣΜΕΝΩΝ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ «Ε», ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΓΕΜΑΤΗ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟ, ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ, ΜΑ ΚΑΙ ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ

Του Κώστα Γκιάστα

«Ομιλείτε παρακαλώ...». Μοιάζει τόσο απλό πλέον να επικοινωνήσεις μ’ έναν γνωστό. Τον καλείς στο κινητό, τον παίρνεις στο Viber, του στέλνεις SMS, του γράφεις στο messenger, τον ψάχνεις στο Instagram. Δεν μπορεί. Κάπου θα τον πετύχεις.
Δεν ήταν πάντα όμως έτσι. Γυρίζοντας πίσω τον χρόνο 50 και πλέον χρόνια τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Τότε που τα τηλέφωνα ήταν ελάχιστα σε μια γειτονιά της πόλης. Τότε που οι αριθμοί ήταν τετραψήφιοι. Στην εποχή που σε κάθε χωριό, το καφενείο ήταν και τηλεγραφείο. Τότε που τα ανθρώπινα χέρια ήταν πολύτιμα.

«Εμείς ήμασταν οι εργαζόμενες μιας άλλης Λάρισας και γενικά μιας άλλης εποχής...» λένε οι κυρίες με χαμόγελο και κέφι.
Η Ευαγγελία Παπαδοπούλου, η Περσεφόνη Πραγγαφίλη, η Δώρα Σδράκα και η Αργυρώ Ντάμπου μαζεύτηκαν για να περιγράψουν ένα επάγγελμα που πλέον χάθηκε. Όμως για πολλές δεκαετίες ήταν σπουδαίο, καθώς έφερναν σε επαφή τον κόσμο. Ήταν οι τηλεφωνήτριες του ΟΤΕ Λαρίσης…
«Το 1970 που διορίστηκα στη Λάρισα υπήρχαν 65 τηλεφωνήτριες» θυμάται η κ. Παπαδοπούλου που παίρνει πρώτη τον λόγο, καθότι και τότε πρόεδρος του Συλλόγου Τηλεφωνητριών της Λάρισας.
«Κυρίως εργαζόμασταν γυναίκες από τις 6 το πρωί με βάρδιες ως και τα μεσάνυχτα. Μετά αναλάμβαναν και άνδρες ως το επόμενο πρωί». Και πήγαινε έτσι. Η υπηρεσία ανοιχτή 24 ώρες την ημέρα, 365 ημέρες τον χρόνο. Για να συνδέσουν τον Τύρναβο με την Αθήνα, την Ελασσόνα με τη Θεσσαλονίκη, την Αγιά με τη Λάρισα.
«Όταν καλούσε κάποιος άναβε το λαμπάκι στον μεταλλάκτη. Αν είχε πολλή ώρα αυτό αναβόσβηνε. Εμείς βάζαμε το βύσμα και απαντούσαμε. Μας έλεγε το όνομά του, από ποιον αριθμό μας παίρνει και ποιον ζητούσε. Εμείς τον καλούσαμε και μόλις το σήκωνε συνδέαμε τις δύο γραμμές» και κάπως έτσι ξεκινούσε μια επικοινωνία.
Έλα όμως που δεν είχαν όλοι συσκευές. Τι γινόταν σ’ αυτές τις περιπτώσεις; Θυμούνται οι υπόλοιπες γυναίκες της παρέας: «Γι’ αυτόν τον λόγο υπήρχαν οι προσκλήσεις. Ερχόταν σ’ εμάς ο καλών και μας έλεγε με ποιον θέλει να μιλήσει. Μια πρόσκληση έφευγε μ’ έναν υπάλληλο στην πόλη που ήθελε για το πρόσωπο που έψαχνε. Έλεγε για παράδειγμα στις 4 το απόγευμα αύριο θα σας καλέσει ο ξάδερφός σας ο Αντώνης τάδε. Πήγαινε στον ΟΤΕ της πόλης του και επικοινωνούσαν οι δύο άνθρωποι ακριβώς στις 4 μέσα από τους ειδικούς θαλάμους».
Όταν άρχισαν να πολλαπλασιάζονται τα τηλέφωνα και κάθε σπίτι άρχισε να έχει και μία συσκευή, ξεκίνησε και η αυτοματοποίηση του συστήματος. Μετά, μοιραία περιορίστηκε και η δράση των τηλεφωνητριών. «Μόνο στις δημόσιες υπηρεσίες και στους στρατιώτες που ήταν στη Στρατιά Λάρισας». Παράλληλα όμως ανέλαβαν και τις πληροφορίες. Άλλη μεγάλη ιστορία.
Τότε στο 12 αντιστοιχούσαν οι βλάβες και στο 13 οι πληροφορίες. Όλα δωρεάν. Τότε που καθένας ζητούσε τα πάντα…
«Κορίτσι πώς το λένε το μαγαζί στη γωνία της Πλατείας;».
«Στην Κατερίνη υπάρχει ένας μηχανικός απέναντι από το περίπτερο».
«Το γεννάδικο στη Λάρισα πώς το λένε; Ποιο είναι το γεννάδικο, κύριε;
Εκεί καλέ που γεννάν οι γυναίκες…».
Και μ’ αυτόν τον τρόπο οι τηλεφωνήτριες προσπαθούσαν να μαντέψουν πως όταν κάποιος έλεγε την Ακαδημία Πλαταμώνος εννοούσε την Ακαδημία… Πλάτωνος και όταν έψαχνε τον «μπροστινό» της Κατερίνης ήθελε απλά των κωδικό της πόλης.
«Μέχρι που μια φορά μια ηλικιωμένη έψαχνε να μάθει τι έγινε με τον Ριτζ και την Καρολάιν στο ανεπανάληπτο Τόλμη και Γοητεία…» και καλούνταν η εκάστοτε τηλεφωνήτρια να ξέρει τι έγινε στο επεισόδιο που έχασε η γυναίκα.
Κι έτσι όλη την ημέρα τα τότε κορίτσια σήκωναν, άνοιγαν, ξεφύλλιζαν καταλόγους απ’ όλη την Ελλάδα. Να ψάξουν ένα νούμερο, να δώσουν μια πληροφορία. Γι’ αυτό και φορούσαν όλες τη χαρακτηριστική σκούρα μπλε ποδιά.
«Ήταν δύσκολη εργασία, γιατί φορούσαμε ακουστικά για έξι συνεχόμενες ώρες και είχαμε να κάνουμε με κόσμο απ’ όλα τα χωριά της περιοχής, που ήθελε με περιγραφές να καταλάβουμε τι εννοούσε» και με αγώνες κέρδισαν δύο μισάωρα διαλείμματα.
Δίπλα στις τηλεφωνήτριες ο κ. Γιώργος Πλατανησιώτης, που είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Συνταξιούχων ΟΤΕ Λάρισας. Θυμάται πως η Λάρισα εκείνη την εποχή είχε 500 άτομα εργαζόμενους συνολικά, με τους περισσότερους εξ αυτών στο δίκτυο.
«Οι πιο δεμένες ήταν οι τηλεφωνήτριες της Λάρισας. Ξεχώριζαν σ’ όλη την Ελλάδα για το γεγονός πως ήταν μια οικογένεια».
Και δεν είναι υπερβολή. Ακόμη και σήμερα, βγαίνουν όλες μαζί παρέα.
Θες η μονιμότητα, θες η σιγουριά του μισθού, η ηρεμία της εποχής. Όλα αυτά ίσως έδιναν τις καλύτερες προϋποθέσεις για δημιουργία ισχυρών δεσμών. Στοιχεία που λείπουν σε μεγάλο βαθμό από υπηρεσίες του «σήμερα».
Σημεία των καιρών.