Ο κ. Ρεγκάκος απάντησε στις ερωτήσεις της δημοσιογραφικής ομάδας των Εκπαιδευτηρίων «Μπακογιάννη», με τους οποίους συνομίλησε για πλειάδα θεμάτων, μεταξύ των οποίων η λειτουργία ή μη ιδιωτικών Πανεπιστημίων, το επίπεδο γνώσης των αρχαίων και νέων Ελληνικών στους φοιτητές, η σχέση του Έλληνα με το παρελθόν του, το φαινόμενο του «brain drain» κ.ά.
Τη συνέντευξη πήραν ο συντονιστής και υπεύθυνος της δημοσιογραφικής ομάδας, φιλόλογος κ. Αναστάσιος Δασταυρίδης, με τους μαθητές του σχολείου Κωνσταντίνο Βαβλιάκη, Κωνσταντίνο Κατσιλέρο και Γεώργιο Μπατζιάκα και έχει ως εξής:
* Το πολίτευμα της δημοκρατίας χαρακτηρίζεται ως επιτυχημένο όταν εφαρμόζεται σε πλειοψηφία πεπαιδευμένων πολιτών. Ποιος ο ρόλος της Ακαδημίας Αθηνών στην επίτευξη του δύσκολου στόχου της εκπαίδευσης των πολιτών;
- Η Ακαδημία Αθηνών είναι το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας. Δεν διοργανώνει μαθήματα, είναι θεσμός αριστείας. Είναι σύναξη των καλυτέρων επιστημόνων της Ελλάδας, εκλεγμένων από τους ομοίους τους με μοναδικό κριτήριο την προσφορά τους στην επιστήμη, στην κοινωνία, στην ίδια την Ελλάδα.
Η επιστημονική έρευνα περιλαμβάνεται στους σκοπούς της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία άλλωστε υπήρξε ο πρώτος ερευνητικός φορέας της χώρας.
Σήμερα στην Ακαδημία Αθηνών υπάγονται 19 ερευνητικά κέντρα τόσο ανθρωπιστικών όσο και θετικών επιστημών, με πιο γνωστά και μεγάλα το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), το κύριο Κέντρο μελέτης Covid στην Ελλάδα, το Κέντρο Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας κ.λπ.
* Πώς η Πολιτεία βοηθά την Ακαδημία Αθηνών;
- Η Πολιτεία παρέχει μία χορηγία που λόγω της κρίσεως έχει μειωθεί αρκετά τελευταία. Άλλο κανάλι χρηματοδότησης είναι τα κληροδοτήματα, από τα οποία προέρχονται υποτροφίες για σπουδές ή βραβεία για μελέτες ή ακόμη και για πράξεις αυτοθυσίας στην Ελλάδα.
* Ποια η συμβολή της Ακαδημίας Αθηνών στη διαμόρφωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος;
- Ο ιδρυτικός νόμος της ΑΑ αναφέρει πως ένας από τους κύριους σκοπούς της είναι να «στέκει» συμβουλευτικά δίπλα στην Κυβέρνηση και αυτό είναι σωστό, όπως γίνεται σε πλήθος χωρών του εξωτερικού. Στη Γερμανία για παράδειγμα, η Εθνική Ακαδημία, η Leopoldina, εκφράζει γνώμες και συμβουλεύει την Κυβέρνηση σχεδόν για όλα τα ζητήματα. Η ελληνική Ακαδημία Αθηνών έχει περισσότερο ερευνητικό, παρά γνωμοδοτικό χαρακτήρα.
* Σας βρίσκουν σύμφωνο τα προγράμματα διδασκαλίας της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση; Αποτελούν εχέγγυα επαρκούς γνώσης του λόγου για τον έναν φοιτητή και δη Φιλοσοφικών Σχολών;
- Αρχικά οφείλω να ομολογήσω ότι έχω ελάχιστη πείρα και εμπλοκή στα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, γνωρίζω πολύ καλύτερα τον χώρο των Πανεπιστημίων.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα το Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ, στο οποίο είμαι καθηγητής. Η ποιότητα των γλωσσικών γνώσεων όσων έρχονται να σπουδάσουν φιλολογία δεν είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο, είναι πολύ φτωχές. Ευθύνεται η μέση εκπαίδευση; Ευθύνεται η Τριτοβάθμια; Ούτε η μία ούτε η άλλη. Είναι το γενικότερο κλίμα της εποχής. Δεν διδάσκονται πλέον τα Αρχαία όπως πριν από 30-40 χρόνια. Σε άλλα Πανεπιστημιακά Τμήματα τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα. Η Νομική, τα Πολυτεχνεία, οι Σχολές των Θετικών Επιστημών είναι Σχολές που παράγουν εξαιρετικό διδακτικό και ερευνητικό έργο. Οι δυσκολίες εντοπίζονται στις Φιλοσοφικές Σχολές, στις οποίες εισάγονται συνήθως φοιτητές επειδή δεν μπορούν να περάσουν κάπου άλλου.
* Ποια θεωρείτε ως αιτία της άποψης πως τα Αρχαία Ελληνικά –όπως και τα Λατινικά- είναι νεκρές γλώσσες;
- Τι θα πει νεκρή γλώσσα; Ένας άνθρωπος με μέσο επίπεδο μόρφωσης θα διαπιστώσει αν ανοίξει ένα βιβλίο Αρχαίων Ελληνικών ότι η Νεοελληνική και η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα είναι συγγενείς. Φυσικά η Αρχαία Ελληνική ή η Λατινική δεν ομιλούνται, αλλά δεν παύουν να αποτελούν τη βάση του πολιτισμού μας, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Για παράδειγμα ένα μεγάλο μέρος της νομικής ή της ιατρικής ορολογίας βασίζεται στα Αρχαία Ελληνικά ή στα Λατινικά.
* Ποια πιστεύετε πως είναι η σχέση του Νεοέλληνα με το αρχαιοελληνικό παρελθόν του;
- Ο Έλληνας με το παρελθόν του έχει μία σχέση μίσους και αγάπης. Από τη μία διαλαλεί σε όλη την οικουμένη ότι είναι ο απόγονος, από την άλλη δεν ενδιαφέρεται να μάθει ή να καταλαβαίνει Αρχαία Ελληνικά. Το βάρος της κληρονομιάς είναι πολύ μεγάλο...
* Ποιος είναι για εσάς ο σπουδαιότερος Έλληνας φιλόσοφος;
- Σίγουρα ο Αριστοτέλης είναι ο πλέον οικουμενικός νους, ένα πνεύμα ευρύτατο. Ωστόσο χωρίς τον Πλάτωνα δεν θα υπήρχε ο Αριστοτέλης... Δεν υπάρχει απάντηση στο ερώτημα.
* Είστε υπέρ της δημιουργίας Ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα;
- Τι σημαίνει ο όρος Ιδιωτικό Πανεπιστήμιο; Αν πρόκειται για παράδειγμα για μια Ιατρική Σχολή που δημιουργείται από ένα άτομο που απλώς έχει ένα μεγάλο κεφάλαιο και φοιτητές αυτής είναι μόνον όσοι έχουν οικονομική επιφάνεια για να μη φεύγουν τα παιδιά για παράδειγμα στην Κύπρο, τότε δεν μου φαίνεται σωστή ιδέα. Η παιδεία δεν πρέπει να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο. Με αυτήν την έννοια δεν είμαι υπέρ του Ιδιωτικού Πανεπιστημίου. Ούτε το Ιδιωτικό Πανεπιστήμιο είναι η θεραπεία σε όλα τα «κακώς κείμενα» της εκπαίδευσης.
Άλλα είναι τα άσχημα, όχι ότι η εκπαίδευση είναι δημόσια. Η Γαλλία, η Γερμανία έχουν δημόσια Πανεπιστήμια και λειτουργούν με εξαιρετικό τρόπο. Η κατάσταση με τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια στις ΗΠΑ είναι εντελώς διαφορετική και δεν μεταφέρεται αυτομάτως στην ελληνική πραγματικότητα.
* Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο του «brain drain». Πώς βλέπετε εσείς τη δυναμική φυγής των νέων από τη χώρα;
- Το έχω κάνει ο ίδιος. Από τα 18 μου έφυγα στη Γερμανία. Αν το παιδί θέλει και μπορεί να συνεχίσει στο εξωτερικό, τότε ούτε κακό για τον ίδιο είναι ούτε καταστροφή για τη χώρα. Ούτε είναι απαγορευτικό να επιστρέψει στην Ελλάδα, αρκεί οι συνθήκες να είναι ευνοϊκές. Ούτε είναι κακό να ακμάζει το ελληνικό στοιχείο στο εξωτερικό.
* Ποια η συμβουλή σας στους νέους μαθητές;
- Να ασχοληθούν με αυτό που πραγματικά τους αρέσει. Μην μπείτε στο Πανεπιστήμιο διότι εκεί σας οδηγεί ο βαθμός!
