ΕΛΑΣΣΟΝΑ(Γραφείο «Ε»)
Του Γιάννη Μουκίδη
«Δεμένη» με την ιστορία και την παράδοση της Ελασσόνας και της γύρω περιοχής είναι η ετήσια εμποροπανήγυρη της Ελασσόνας, που ξεκίνησε χθες Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου, όπως είναι καθιερωμένο εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Το συγκεκριμένο γεγονός, που οι ιστορικές πηγές το έχουν καταγράψει να υπάρχει στην Ελασσόνα από τον 16ο αιώνα(!), σηματοδοτεί την επικείμενη είσοδο του φθινοπώρου, και ήδη προσελκύει από τις πρώτες ώρες λειτουργίας του εκατοντάδες επισκέπτες από την Ελασσόνα, την επαρχία της, από την ευρύτερη περιοχή του νομού Λάρισας, αλλά και από όμορους Νομούς (Τρίκαλα, Πιερία, Κοζάνη), παρά τον άστατο, ευμετάβλητο, βροχερό, καθαρά φθινοπωρινό καιρό.
Τη χθεσινή ημέρα (... πρώτη ημέρα λειτουργίας) παρατηρήθηκε κοσμοσυρροή και αυξημένη προσέλευση του κόσμου στους χώρους της εμποροπανήγυρης της Ελασσόνας, κάτι που αναμένεται να συμβεί και σήμερα Τετάρτη, ενώ οι εκθέτες – έμποροι, που έχουν έρθει στην Ελασσόνα για να διαθέσουν τα εμπορεύματα και την πραμάτεια τους δείχνουν αισιόδοξοι, παρά τα «τερτίπια» του καιρού.
Το παζάρι λειτουργεί στις σύγχρονες εγκαταστάσεις της λαϊκής αγοράς, από χθες Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου έως και μεθαύριο Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου.
Παρ’ ότι η εμποροπανήγυρη της Ελασσόνας έχασε πολύ μεγάλο κομμάτι της παλαιάς της «αίγλης» και παρά τις συχνές διαμαρτυρίες του εμπορικού κόσμου της περιοχής (... που, εδώ και αρκετά χρόνια, προτείνει την κατάργηση ή τη ριζική της αναβάθμιση), εξακολουθεί να συγκινεί μεγάλο τμήμα του πληθυσμού όλης της επαρχίας Ελασσόνας, αλλά και όμορων περιοχών με την Ελασσόνα, ιδίως δε το νεαρόκοσμο, που αναζητά τρόπους διαφυγής και διασκέδασης, έστω και για λίγα 24ωρα, πριν αρχίσουν τα σχολεία.
Οι έμποροι και μικροπωλητές που έχουν μισθώσει τα στέγαστρα και τους χώρους του Παζαριού προέρχονται από την περιοχή Λάρισας, τους γειτονικούς νομούς, αλλά και από διάφορες άλλες περιοχές της χώρας (Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Πάτρα, Ιωάννινα, Λαμία, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, Σέρρες κ.ά.).
Να σημειωθεί ότι τα έσοδα από τους ενοικιαζόμενους χώρους αναμένεται να αποφέρουν στα ταμεία του Δήμου Ελασσόνας αρκετές χιλιάδες ευρώ, δίνοντας, σαφώς, μια οικονομική μικρή «ανάσα», στις εξαιρετικά δύσκολες σημερινές εποχές (... και για την Τοπική Αυτοδιοίκηση).
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
Το γεγονός του ελασσονίτικου Παζαριού, οι ιστορικές πηγές το έχουν καταγράψει να υπάρχει στην Ελασσόνα... από τον 16ο αιώνα! Ιστορικό και κοινωνικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα όσα είχε «καταθέσει» στην «Ε», πριν 3 χρόνια ο - αείμνηστος πια - Ελασσονίτης ιστορικός - δημοσιογράφος – λογοτέχνης Αλέξανδρος Κελέσης, λέγοντας τότε χαρακτηριστικά ότι δεν έχει προσδιοριστεί πότε ακριβώς καθιερώθηκε το ελασσονίτικο Παζάρι, αλλά από τις γραπτές μαρτυρίες, τόσο από τα λιτά έγγραφα της βιβλιοθήκης της Μονής Ολυμπιώτισσας όσο ιδιαίτερα από τις περιγραφές του Τούρκου περιηγητή - συγγραφέα Ελβ. Τζελεμπή, το Παζάρι γινόταν από τον 16ο αιώνα:
«Σ' αυτόν τον τόπο, μια φορά το χρόνο, γίνεται μεγάλο παζάρι, το οποίο ονομάζεται πανηγύρι. Εδώ, κατά το μήνα Ιούλιο, όταν τα προϊόντα είναι άφθονα, 200.000 - 300.000 άνθρωποι προσέρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου, όπως Έλληνες, Άραβες, Πέρσες, Λαρισινοί, Μολδαβοί. Οι πλουσιότεροι έμποροι στήνουν τα μαγαζιά τους με τα πολύτιμα εμπορεύματά τους, τα οποία φέρνουν από την πατρίδα τους. Για 15 ημέρες η Ελασσόνα γίνεται μια λαοθάλασσα κι είναι αδύνατο να περιγραφεί το πλήθος. Το εμπόριο που διεξάγεται εδώ είναι ... άλλο πράγμα! Το χρήμα ρέει, όπως ο ποταμός Νείλος της Αιγύπτου. Μυθικά πλούτη, εκατοντάδες χιλιάδες φορτώματα καραβανιών ξαναφορτώνονται για διάφορα μέρη του κόσμου. Προσπαθώ να περιγράψω την εμποροπανήγυρη, αλλά μου είναι αδύνατο...». Αυτά περιέγραφε, ανάμεσα στα άλλα, φανερά εκστασιασμένος για όλα αυτά που είδε, ο Τούρκος περιηγητής - συγγραφέας Ελβ. Τζελεμπή για το Παζάρι της Ελασσόνας.
«Η περιγραφή αυτή του περιηγητή Τζελεμπή μοιάζει σαν φανταστικό παραμύθι. Τόσο μεγάλο παζάρι, τόσοι έμποροι, τόσος πλούτος, είναι δυνατόν; Όμως, ο Τζελεμπή θεωρείται σοβαρός άνθρωπος και αναγνωρισμένος συγγραφέας και πολλά από αυτά που έγραψε, θεωρούνται από τους σύγχρονους πιστευτά. Σε κάθε περίπτωση, και να υπερβάλει λίγο, δεν σημαίνει τίποτα. Φαίνεται πως το παζάρι της Ελασσόνας στα παλιά χρόνια ήταν σημείο αναφοράς, από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας και συμπεραίνει κανείς πως η πόλη ευημερούσε και η Ελασσόνα ήταν πολυπληθής...», τόνιζε ο ιστορικός Αλέξ. Κελέσης. Και ο Ελασσονίτης ερευνητής ολοκλήρωσε τότε στην «Ε»: «Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Τζελεμπή προσδιορίζει το παζάρι τον Ιούλιο, αφού ο ίδιος, τον μήνα αυτό, βρισκόταν στην Ελασσόνα. Μιλάμε για τον Ιούλιο του 1668! Βέβαια, για άγνωστους λόγους το Παζάρι μετατέθηκε για τις 2 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο και παρέμεινε έτσι έως και στις ημέρες μας...».
Τέλος, σε έγγραφο του 1667 αναφέρεται οργανωμένη επιδρομή 70 κλεφτών, στη θέση «Αϊ-Γιάννης» της Βέροιας εναντίον εμπόρων... που κατευθύνονταν στην εμποροπανήγυρη της Ελασσόνας! Οι κλέφτες αυτοί «εισβάλλοντες εις το χωρίον με τας σημαίας των, αφού αφαίρεσαν πάντα τα τρόφιμά των (των εμπόρων), εφόνευσαν τινάς εξ αυτών».
Και για να επανέλθουμε στο «σήμερα» της ετήσιας Εμποροπανήγυρης της Ελασσόνας, με μια πρώτη ματιά φαίνεται καθαρά πιο πλούσιο σε εμπορεύματα και σε ποικιλία προϊόντων. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ίσως σ’ αυτό «βοηθάει» και... η μη πραγματοποίηση της εμποροπανήγυρης στην Πάτρα, αλλά και οι αλλαγές στις ημερομηνίες λειτουργίας του παζαριού στα Ιωάννινα.
Η απορία όλων στην Ελασσόνα είναι το πώς θα «τρέξει» ο τζίρος και γενικότερα η κίνηση του φετινού Παζαριού της Ελασσόνας, μέσα σε μια δύσκολη περίοδο έντονης οικονομικής κρίσης για όλα τα νοικοκυριά και για τον εμπορικό κόσμο της χώρας μας.
Σίγουρα, οι επόμενες ώρες θα δείξουν...
