Ματικάπια, ράσπες, ξύστρες, πριόνια, γάντια, σφυριά, βίδες και άλλα «μυστήρια», ων ουκ έστι αριθμός, απλωμένα σε πάγκους. Κάτω από τα έλατα, ανάμεσα σε αντίσκηνα, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων περίπου, είναι στημένο ολόκληρο ξυλουργικό εργαστήριο. Οι «μάστορες»- εκπαιδευτές καμιά δεκαριά άτομα και μαθητευόμενοι, άλλα 25. Όλοι βαθμοφόροι των προσκόπων από όλη την Ελλάδα. Σκληρή δουλειά, εθελοντική, χειρωνακτική. Τα μπράτσα σκληραίνουν και ο ιδρώτας τρέχει. Τεχνικές Γαλλικές και Αγγλικές. Προσκοπικό Κέντρο «Ελευθερία» στην Καλλιπεύκη και η 46η Σχολή Σκαπανικής, το πανηγύρι του ξύλου, άρχισε…
Μεσοβδόμαδα η επίσκεψη της «Ε», στο εκπαιδευτικό κέντρο και ο αρχηγός της σχολής, βοηθός γενικός έφορος του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων κ. Φώτης Γαβριλάκης, διακόπτει την εργασία του με το πριόνι, βγάζει τα ειδικά γυαλιά για προστασία από τις σκόνες και το πριονίδι και μας εξηγεί:
«Με την κατεργασία του ξύλου και τη διαμόρφωσή του σε χρήσιμες κατασκευές, φυσικά οικολογικές, αυτό που περνάμε μέσα από την εκπαίδευση αυτή, είναι ουσιαστικά η αγάπη και η σύνδεση του ανθρώπου και ειδικά του προσκόπου με το φυσικό περιβάλλον. Ο άνθρωπος-πρόσκοπος με τη δουλειά πάνω στο ξύλο, «αναπνέει» από αυτό, επιβιώνει στη φύση και θυμάται κάθε στιγμή ότι άνθρωπος χωρίς δάσος και πράσινο δεν υπάρχει, δεν ζει…
Αυτή είναι η ουσία της εκπαίδευσης. Το απτό αποτέλεσμα της βέβαια είναι οι ξύλινες κατασκευές που γίνονται στο πλαίσιο της δουλειάς και μένουν στον χώρο του εκπαιδευτικού κέντρου. Για χρήση και εκπαίδευση των προσκόπων, που θα έρχονται μετά. Είναι μια συνεχής διαδικασία. Ακόμα, οι πρόσκοποι, με τη σκαπανική ετοιμάζουν κατασκευές χρήσιμες και ευρύτερα, π.χ. σε έναν οικισμό, όπου τις δωρίζουν (π.χ. πάγκους, κιόσκια κλπ).
Τα ξύλα, πού τα βρίσκετε;
Παλιότερα ήταν κάπως πιο εύκολα τα πράγματα και υπήρχε συνεργασία και στήριξη από τα δασαρχεία, με την προσφορά ξυλείας για τις εκπαιδευτικές ανάγκες. Μετά την οικονομική κρίση, άλλαξαν αρκετά. Το υλικό, όπως και κάθε τι (εργαλεία, διατροφή κ.λπ.), που χρησιμοποιούνται, τα αγοράζουμε με δικά μας έξοδα. Κάθε βαθμοφόρος που συμμετέχει στις εκπαιδεύσεις, πληρώνει συμμετοχή, για την αντιμετώπιση όλων αυτών των εξόδων».
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Στην εκπαίδευση της σκαπανικής αναλύεται το παρακάτω θεματολόγιο: Γενικά περί σκαπανικής (σκοπός-είδη-χρήσιμες συμβουλές και οδηγίες, η εξέλιξή της). H παιδαγωγική διάσταση και η χρήση της σκαπανικής στο προσκοπικό πρόγραμμα. Το δάσος (δένδρα- είδη- κατάλληλη ξυλεία-διατήρηση ξύλου-υγρασία ξύλου).
Στη σκαπανική συνυπάρχουν δύο «σχολές»: Η Γαλλική σκαπανική που χρησιμοποιεί κυρίως μπουκάλες-σφήνες-χωνευτές συνδέσεις και η Αγγλική σκαπανική που χρησιμοποιεί σχοινιά – κόμπους – συνδέσεις – αγκυρώσεις. Επίσης, στην εκπαίδευση συμπεριλαμβάνονται: Τα εργαλεία και η φροντίδα τους (πάγκοι εργασίας-καβαλέτα-χρήση και συντήρηση παραδοσιακών και σύγχρονων εργαλείων). Μεγάλες κατασκευές (σχεδιασμός- μακέτα- ανόρθωση- ασφάλεια- έδαφος- κατασκευή).
Οι ήχοι από την κατεργασία του ξύλου, χάνονται σιγά- σιγά, με την απομάκρυνση από τον χώρο του εκπαιδευτικού κέντρου. Τα σκεπάζουν όλα το πράσινο και οι θόρυβοι της φύσης, δηλαδή η καθημερινότητα... Του δάσους και όχι της πόλης. Σαν αποχαιρετισμός, ένα κομμάτι από τον αποχαιρετισμό του αρχηγού της εκπαίδευσης προς όσους συμμετείχαν και μήνυμα με αποδέκτες, όλους μας:
«...Όπως σας είπα και στη λήξη της σχολής, όλα όσα κατασκευάσαμε παίρνουν ζωή από την αγάπη που εσείς βάλατε κατά τη δημιουργία τους. Οι άψυχες κατασκευές από το ξύλο, αν και παραμένει πάντα ζωντανό, παίρνουν ψυχή από σας, γιατί εσείς είσθε η ψυχή αλλά και το μέλλον της Κίνησής μας.
Αξιοποιήστε ό,τι μάθατε στις λίγες ημέρες της εκπαίδευσης “δημιουργίες σε ρυθμό Προσκοπικό ” και συνεχίστε την προσπάθεια για την τεχνική σας βελτίωση και κατάρτιση. Σκεφθείτε αν εμάς, που είμαστε ενήλικοι, μας ενθουσίασε και μας συγκίνησε το αποτέλεσμα της δουλειάς μας, τι απήχηση θα έχει στα παιδιά μας μια τέτοια δραστηριότητα.
Εύχομαι να βρεθούμε ξανά στον χώρο που διαμορφώσαμε, να καθίσουμε στους πάγκους που φτιάξαμε, να ξανατραγουδήσουμε, να παίξουμε , να συζητήσουμε , να στοχαστούμε και να ζήσουμε τις δικές μας προσκοπικές στιγμές...».
Ε. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ
