η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τώρα την κακοδιαχείριση των υδάτων και τις μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές στην Ελλάδα» το διεθνές Ειδησεογραφικό Μέσο προσεγγίζει το μείζον ζήτημα της έλλειψης νερού και τον επικείμενο κίνδυνο ερημοποίησης του θεσσαλικού κάμπου.
Ο δημοσιογράφος Γιάννης Ψαρόπουλος βρέθηκε προ ημερών στα μέρη μας -και με τη βοήθεια της «Ελευθερίας»- συναντήθηκε και συνομίλησε με ανθρώπους που γνωρίζουν το πρόβλημα της έλλειψης νερού, αλλά και με αυτούς που βιώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις της διάβρωσης των εδαφών και των ρηγμάτων.
Ήδη το ρεπορτάζ έχει ανέβει στο σάιτ του Al Jazeera (https://www.aljazeera.com/news/2021/10/28/climate-change-and-human-error-shrivel-greek-agriculture-2), βγάζοντας και εκτός συνόρων το πρόβλημα όχι μόνο της επίπτωσης της κλιματικής αλλαγής στην ελληνική γεωργία, αλλά και της αδιαφορίας της Πολιτείας να προγραμματίσει εκείνα τα έργα που θα επιλύσουν την έλλειψη νερού. Απόδειξη του πόσο πολύ η κλιματική κρίση απασχολεί ολοένα και περισσότερους στον κόσμο είναι τα πολλά ρεπορτάζ που φιλοξενεί το Al Jazeera στην ιστοσελίδα του, αλλά και στο κανάλι, από όλα τα σημεία του πλανήτη.ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ
Ο δημοσιογράφος Γιάννης Ψαρόπουλος ξεκινά το ρεπορτάζ με τα οικονομικά προβλήματα του ΤΟΕΒ Μάτι Τυρνάβου, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα αρκετοί αγρότες να μην ποτίσουν και να χάσουν την παραγωγή τους (δηλώσεις Γιώργου Σακοράφα), αλλά και με την κακή διαχείριση του νερού. Καταγράφει αναλυτικά την υπεράντληση νερού από το έδαφος με τις γεωτρήσεις οι οποίες έχουν οδηγήσει στην εξάντληση των υπόγειων υδροφορέων. Ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Ταυρωπού Καρδίτσας Θανάσης Μαρκίνος παρουσιάζει το σημερινό απαρχαιωμένο σύστημα άρδευσης που έχει ως αποτέλεσμα τα 2/3 του νερού να πάνε χαμένα, ενώ για το περίφημο φράγμα του Ταυρωπού σημειώνει πώς «η κατασκευή του θα κοστίσει 129 εκατομμύρια ευρώ (150 εκατομμύρια δολάρια). Το Υπουργείο Περιβάλλοντος λέει ότι μέρος αυτού θα προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ και το υπόλοιπο από τον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται για μέρος των υπό εξέταση υποδομών άρδευσης αξίας 900 εκατομμυρίων ευρώ (1 δισεκατομμύριο δολάρια) σε εθνικό επίπεδο. Το δίκτυο αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη του 2023 και να διαρκέσει δύο χρόνια».
Σε ένα άλλο φράγμα, αυτό του Αγιονερίου Ελασσόνας αναφέρεται ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Διεκδίκησης Επίλυσης Υδάτινου Προβλήματος Κώστας Γκούμας. Όπως υποστηρίζει ο Λαρισαίος γεωπόνος «το φράγμα ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 1980, αλλά δυστυχώς ακόμη και σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί». «Δεν νομίζω ότι υπήρχε έλλειψη κονδυλίων για την ολοκλήρωση του φράγματος. Το έργο μόλις χάθηκε στην κρατική γραφειοκρατία» δηλώνει και προσθέτει: «Το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας εξακολουθεί να βασίζεται σε 120 εκατομμύρια τόνους νερού που προέρχονται από υποδομές που δεν έχουν ακόμη σχεδιαστεί».
Φυσικά στο ρεπορτάζ γίνεται αναφορά στην ανασύσταση της λίμνης Κάρλας και στη σωτηρία που προσέφερε σε αγρότες των παρακάρλιων χωριών (δηλώσεις από τον Νίκο Στάθη στο Καστρί Αγιάς και τον Θεόδωρο Δαλακούρα).
ΤΑ ΡΗΓΜΑΤΑ
Ο δημοσιογράφος Γιάννης Ψαρόπουλος ενθυμούμενος ότι το 1998, όταν πρωτοεμφανίστηκαν τα ρήγματα σε κατοικημένες περιοχές των παρακάρλιων περιοχών, είχε έρθει ξανά στα μέρη μας κι είχε συνομιλήσει με τον Θανάση Ντάτσιο, τον αναζήτησε ξανά για να δει πώς είναι η κατάσταση. «Έντονος προβληματισμός και στεναχώρια» δηλώνει στην «Ε» και εξηγεί: Θυμόμουν ότι το Καστρί Αγίας ήταν εκτός δικτύου άρδευσης και τα πηγάδια του έχουν φτάσει σε βάθος περίπου 400 μέτρων (1.300 πόδια), με αποτέλεσμα ο υδροφόρος ορίζοντας κάτω από το χωριό να έχει εξαντληθεί και το έδαφος να υποχωρεί. Συναντήθηκα ξανά με τον κ. Ντάτσιο. Δυστυχώς η σύζυγός του πέθανε φέτος, χωρίς να έχει δει ποτέ το σπίτι της να επισκευάζεται, ενώ και ο ίδιος ήταν μελαγχολικός για τις δικές του προοπτικές να ζήσει περισσότερο από τη φθορά που προκαλούν στο βιος του τα ρήγματα της περιοχής».
Στο ρεπορτάζ ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αναφέρονται για την κλιματική κρίση, τόσο από την Τράπεζα της Ελλάδος, όσο και από τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Το Αστεροσκοπείο Αθηνών, το οποίο παρακολουθεί τον καιρό σε όλη τη χώρα, επιβεβαιώνει ότι η ζέστη στη Θεσσαλία ανέβαινε. Οι μέσες ετήσιες θερμοκρασίες στη Λάρισα, τη θεσσαλική πρωτεύουσα, έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 2 βαθμούς (3,6F) από το 1990 – από λίγο περισσότερο από 20 βαθμούς σε 22 βαθμούς (36F σε 40F). Η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος προβλέπει επίσης ότι οι βροχοπτώσεις στη Θεσσαλία θα μειωθούν σταδιακά κατά 18%, μέχρι το τέλος του αιώνα.
Ο Ν. ΔΑΝΑΛΑΤΟΣ
Ο Νίκος Δαναλάτος, καθηγητής Γεωργίας-Οικολογίας Φυτών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σημειώνει πως «η κακή διαχείριση του νερού είναι μόνο μια πτυχή της εντατικής γεωργίας που καταστρέφει τη γη. Από την άλλη η άροση των χωραφιών με βαριά μηχανήματα διασπά την οργανική ύλη του εδάφους και οδηγεί στη διάβρωση και τελικά στην ερημοποίηση. Σε αυτές τις περιοχές απομένουν 20-30 εκατοστά (7,9 - 11,8 ίντσες) χώματος, σε σύγκριση με ένα μέτρο στις αρχές του 20ού αιώνα. Αν δεν προστατευθούν, αν δεν καλλιεργηθούν σωστά, με αμειψισπορά και διατήρηση κάποιας βλάστησης κατά τη διάρκεια του χειμώνα, θα χάσουμε όλο και περισσότερα από αυτά. Αυτή τη στιγμή χάνουμε περίπου 20.000 εκτάρια ετησίως και συνολικά 900.000 εκτάρια (2,2 εκατομμύρια στρέμματα) από το 1980». Προτείνει δε τη σπορά οσπρίων τον χειμώνα, τα οποία προσθέτουν άζωτο στο έδαφος και οργώνοντας τα φυτά στο έδαφος όταν ανθίζουν την άνοιξη, αποκαθιστούν τη χαμένη οργανική ύλη. Πειράματα που πραγματοποίησε τα τελευταία 10 χρόνια υποδεικνύουν ότι τα χωράφια που καλλιεργούνται με αυτόν τον τρόπο μειώνουν την κατανάλωση νερού κατά το ήμισυ, αυξάνουν τις αποδόσεις κατά περισσότερο από το μισό και καταργούν τελείως το δαπανηρό τεχνητό λίπασμα». Ερωτηθείς γιατί οι αγρότες της Θεσσαλίας δεν έχουν υιοθετήσει αυτές τις μεθόδους, είπε: «Εχω μιλήσει σε συνέδρια. Κανείς δεν ενδιαφέρεται».
ΤΟ ΥΠΑΑΤ
Για τα παραπάνω προβλήματα έχουν τοποθετηθεί, τόσο ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπ. Λιβανός, όσο και ο γενικός γραμματέας Περιβάλλοντος και Υδατικών Πόρων στο υπουργείο Περιβάλλοντος Κ. Αραβώσης. Ο υπΑΑΤ κ. Λιβανός αναφέρει πως με την ίδρυση έξι νέων επαγγελματικών σχολών θα επεκταθεί η περιβαλλοντική συνείδηση των παραγωγών, ενώ συμπλήρωσε πως θα διατεθούν χρήματα σε υποδομές, οι οποίες θα βοηθήσουν στην εξοικονόμηση και αποθήκευση νερού. Φυσικά δεν έγινε αναφορά στον Αχελώο, για τον οποίο όμως ρωτήθηκε ο κ. Αραβώσης, ο οποίος απάντησε...γενικά!
Γ. Ρούστας
