και το ΓΕ.Λ. Τυρνάβου στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση.
Ο εκδότης του Θεσσαλικού Ημερολογίου κ. Κώστας Σπανός αναφέρθηκε στον ρόλο των Θεσσαλών στην Επανάσταση του 1821 και στη συμβολή των Τυρναβιτών επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: «Οι Θεσσαλοί, μολονότι στη Λάρισα στρατοπέδευαν ισχυρές οθωμανικές δυνάμεις, οι οποίες ανά πάσα στιγμή μπορούσαν να δράσουν άμεσα και να καταπνίξουν κάθε απόπειρα εξέγερσης, δεν δείλιασαν. Άλλωστε, το πρώτο επαναστατικό κίνημα στην Ελλάδα σημειώθηκε στο Φανάρι της Καρδίτσας το 1404, ακολούθησε η επανάσταση του μητροπολίτη της Λάρισας Διονυσίου Φιλοσόφου (1600, 1611) και του παπα-Θύμιου Βλαχάβα το 1808, γεγονότα τα οποία δείχνουν την απέχθεια των Θεσσαλών προς τη δουλεία. Σημειωτέον ότι στα προεπαναστατικά χρόνια από τα 17 αρματολίκια του ελλαδικού χώρου, τα 10 ήταν στη Θεσσαλία και εδώ δημιουργήθηκαν στρατιώτες που πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στον Αγώνα. Με αυτή, λοιπόν, την προϊστορία, δεν ήταν δυνατόν να μείνουν άπραγοι οι Θεσσαλοί». Ιδιαίτερη αναφορά έκανε γενικότερα στους Θεσσαλούς αγωνιστές, τονίζοντας ότι εάν είχαν εκδοθεί όλα τα έγγραφα των Γενικών Αρχείων του Κράτους θα γνωρίζαμε πόσοι και ποιοι συνολικά ήταν, ενώ όπως είπε σε ένα πρόσφατο άρθρο του «Θεσσαλικού Ημερολογίου» έχουν δημοσιευθεί 632 ονόματα Θεσσαλών αγωνιστών οι οποίοι, το 1843, ζητούσαν από την Πολιτεία να τους χορηγήσει το σχετικό αριστείο συμμετοχής τους στον αγώνα. Πολλών τα ονόματα, όσοι ζούσαν ακόμα το 1865, έχουν δημοσιευθεί πριν από μερικά χρόνια και μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται και τέσσερις Τυρναβίτες, ο Κυριακός Πάγκαλος, ο Γεώργιος Αναστασίου, ο Δημήτριος Τουρναβίτης και ο Πανταζής Δανιήλ Καγόνης. Ο κ. Σπανός ολοκλήρωσε την εισήγηση του παρουσιάζοντας τη ζωή και τη δράση τους. Για τη Σχολή του Τυρνάβου και την εκπαίδευση στην Αν. Θεσσαλία μίλησε ο δρ Μιχάλης Λαφαζάνης, ο φιλόλογος δρ Αναστάσιος Μάριος επικεντρώθηκε στον ναό της Παναγίας Φανερωμένης και συγκεκριμένα στη μελέτη ενός κατάστιχου με τους κτίτορες του ναού της Παναγίας Φανερωμένης το οποίο φυλάσσεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Τυρνάβου και χρονολογείται από το 1871 ως το 1893. Σε αυτό καταγράφονται τα πρόσωπα και οι περιοχές που συνεισέφεραν σε χρήματα (ή και αντικείμενα) για την οικοδόμηση του εν λόγω ναού. Με αφορμή λοιπόν αυτό το ιστορικό αρχείο, ο εισηγητής αναφέρεται στις χωροταξικές αλλαγές που γνώρισε η πόλη του Τυρνάβου από την Επανάσταση του 1821 έως της προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος. Συγκεκριμένα, από τη συνοίκηση της πόλης (αρχές του 15ου αι.) κι έως τα μέσα του 19ου αι., η κατά πλειοψηφία χριστιανική πόλη του Τυρνάβου διαθέτει δύο επίκεντρα: τον μαχαλά του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (όπου βρισκόταν και η περίφημη Σχολή του Τυρνάβου), και την περιοχή από την Τούμπα έως τον ναό του Αγίου Νικολάου Τουραχάν, που αποτελούσε κυρίως κέντρο της οθωμανικής διοίκησης. Έτσι γύρω στα μέσα του 19ου αι. σταδιακά μειώνεται η σημασία του οθωμανικού επίκεντρου και η πόλη στις παραμονές της ένταξής της στον κορμό του νεοελληνικού κράτους αποφασίζει να χτίσει την κεντρική της εκκλησία εκεί όπου πλέον είναι το νέο (και σημερινό της) επίκεντρο.
Στο συγκεκριμένο κατάστιχο καταγράφονται πλήθος προσώπων (μερικά από τα οποία παίζουν σημαίνοντα ρόλο στην ιστορία της πόλης κι όχι μόνο), περιοχών, ιερατικών αντικειμένων κ.λπ. Περαιτέρω μελέτη πάνω σε αυτή την ιστορική πηγή θα μπορούσε να αποφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την πληθυσμιακή σύσταση της πόλης, καθώς και την κατασκευή των κοινωνικο-πολιτισμικών ταυτοτήτων των ανθρώπων της. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολούθησε το κοινό που βρέθηκε στο Δημοτικό Θέατρο του Τυρνάβου και εισηγήσεις για τους Τυρναβίτες εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, για τον Τυρναβίτη λόγιο και διαφωτιστή Δημήτριο Αλεξανδρίδη, για τη Θεσσαλία μέσα από κείμενα ξένων περιηγητών του 1800, για τον Τύρναβος κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 βάσει μιας αναφοράς των κατοίκων του προς τον πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης και τις εικαστικές απεικονίσεις από το Δ.Σ. Αργυροπουλίου που έκαναν ο εκπαιδευτικός Ιωάννης Γιαννούλας, η εκπαιδευτικός Θεολογία - Ιωάννα Γιώτσα, η αγιογράφος Μαριάννα Βασιλειάδου - Τσιότρα, ο δικηγόρος Αστέριος Χατζημίχος, η υποδιευθύντρια Δ.ΙΕΚ. Λάρισας Όλγα Κατσαρού-Ευστρατιάδη και η διευθύντρια του ΓΕΛ Τυρνάβου Κωνσταντινιά Πατσή.
Ν. ΠΟΛΥΓΕΝΗ
