«Δράση-πρότυπο αντιστάθμισμα στην επερχόμενη βαρβαρότητα»

Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΣΗ ΝΑΚΑ

Στο έργο και την προσωπικότητα του ομότ. καθηγητή Γλωσσολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θανάση Νάκα, αναφέρεται σε ψήφισμά του το Δ.Σ. της Εταιρείας Κρητικών Σπουδών – Ιδρύματος Καψωμένου, του

οποίου ο εκλιπών υπήρξε θερμός φίλος και συνεργάτης.
Αναφέρει συγκεκριμένα: O Θανάσης Νάκας υπήρξε, σε όλη τη μακρά και ευδόκιμη πανεπιστημιακή του σταδιοδρομία, υπόδειγμα ακάματου ερευνητή, αφοσιωμένου δασκάλου, αγαθού και σεμνού ανθρώπου.
Αυτό που τον διέκρινε ως ερευνητή και συγγραφέα ήταν η ευρεία εποπτεία του γνωστικού πεδίου που επέλεξε να υπηρετήσει. Υπερβαίνοντας τις τυπικές, μεθοδολογικής αξίας οριοθετήσεις μεταξύ των συναφών επιστημών της γλώσσας και της λογοτεχνίας, αντιμετώπισε το φαινόμενο της γλωσσικής έκφρασης στην ολότητά του, στην επικοινωνιακή, σημασιοδοτική και αισθητική λειτουργία του. Μέσα σ’ αυτήν την προοπτική, καλλιέργησε συνδυαστικά τη θεωρητική και εφαρμοσμένη γλωσσολογία, τη θεωρία λογοτεχνίας, την ποιητική και τη ρητορική. Σταθερό υπόβαθρο της θεωρητικής πρακτικής του είναι η μεγάλη παράδοση της αρχαίας ποιητικής και ρητορικής (με τις νεότερες «καλολογικές» εκφάνσεις της), κυρίως ως προς το πνεύμα της σφαιρικής ανάλυσης και ερμηνείας των φαινομένων, που τροφοδοτεί τους επιστημολογικά θεμιτούς συνδυασμούς θεωρητικών αρχών και μεθόδων που επιχειρεί. Στο επίκεντρο του ερευνητικού του ενδιαφέροντος είναι η στρατηγικής σημασίας σχέση γλώσσας – λογοτεχνίας, για τη μελέτη της οποίας εφάρμοζε έναν συνδυασμό γλωσσολογικής θεωρίας και μεθοδολογίας με ποιητική θεωρία και μεθόδους ανάλυσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελέτη του «Μιὰ νέα ρητορικὴ ἀνάγνωση τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου», μία από τις τελευταίες επιστημονικές του ανακοινώσεις, που παρουσίασε στο Συνέδριο Εκκλησιαστική Ρητορική και Υμνογραφία. Ιστορία και Ποιητική (Χανιά, 30 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2018), που οργάνωσε η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών – Ίδρυμα Καψωμένου, ως Αφιέρωμα στα πενήντα χρόνια από την ίδρυση της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης [βιβλιογραφική παραπομπή: Θανάσης Νάκας, «Μιὰ νέα ρητορικὴ ἀνάγνωση τοῦ Ἀκάθιστου Ὕμνου», Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου ‘‘Εκκλησιαστική Ρητορική και Υμνογραφία. Ιστορία και Ποιητική’’, περ. Απόστολος Τίτος. Επίσημο Δελτίο της Εκκλησίας της Κρήτης, τεύχ. 44 (Ιούνιος ’20), Μέρος Δεύτερο, Ηράκλειο, 2020: 55 - 337: 301-342].
Η μελέτη αυτή είναι αντιπροσωπευτική και μιας άλλης αρετής που διακρίνει τα κείμενα του Θ. Νάκα. Xωρίς να θυσιάζει τίποτε από την επιστημονική συγκρότηση του λόγου και την αναλυτική έκθεση ων επιχειρημάτων, βρίσκεται πάντα μέσα στα όρια της προσληπτικότητας του μέσου αναγνώστη, διατηρώντας έναν οικείο τόνο, που καθιστά τα κείμενά του ένα ευχάριστο ανάγνωσμα. Νιώθεις πως έχεις να κάνεις με έναν γεννημένο Δάσκαλο, που βρίσκει την ευτυχία του να προσφέρει στους άλλους.
Γι’ αυτό και μια σπουδαία πλευρά της προσφοράς του ως εκπαιδευτικού είναι ότι καλλιέργησε τη συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών βαθμίδων της Εκπαίδευσης και υπηρέτησε ολόψυχα αυτόν τον τομέα, χωρίς να φείδεται κόπων. Τεκμήριο αυτής της προσφοράς αποτελεί η θερμή και συγκινημένη ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, που απηχεί τον σύνδεσμο που δημιούργησε μια μακρά και γόνιμη συνεργασία.
Η ζωή, το έργο και η δράση του Θανάση Νάκα θα παραμείνει για τους νέους πανεπιστημιακούς ένα θετικό πρότυπο, αντιστάθμισμα στην επερχόμενη βαρβαρότητα».