Η κ. Μενδώνη βρέθηκε χθες στη Λάρισα προκειμένου να εγκαινιάσει τη νέα περιοδική έκθεση του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας με τίτλο «Η Επιστροφή των Μουσών. Λόγιοι, έμποροι και καλλιτέχνες στη Θεσσαλία τις παραμονές της Επανάστασης του 1821», μια έκθεση που αποτελεί αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα και παρουσιάζει την τέχνη στη Θεσσαλία κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την Επανάσταση.
Με την υπουργό Πολιτισμού να σημειώνει πως «Το Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας αποτελεί ένα εξόχως χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχούς επένδυσης σε πολιτιστικές υποδομές, καθώς εκτός από θεματοφύλακα της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς στην ιστορική της εξέλιξη, αποτελεί πλέον κεντρικό σημείο αναφοράς της ευρύτερης πνευματικής, καλλιτεχνικής και κοινωνικής ζωής της πόλης, φιλοξενώντας ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων».
Νωρίτερα στην ομιλία της η κ. Μενδώνη εξήρε τη συνεργασία «μια ιδιαίτερα γόνιμη και παραγωγική συνεργασία», όπως τη χαρακτήρισε, «με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον περιφερειάρχη κ. Αγοραστό, καθώς και όλες τις τοπικές αυτοδιοικητικές Αρχές», η οποία συνεργασία «μας έχει επιτρέψει να κινητοποιήσουμε τις κοινές μας δυνάμεις και να αξιοποιήσουμε όλες τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης, προκειμένου να προωθήσουμε πολλά και σημαντικά έργα».
Με την Υπουργό να αναφέρει ενδεικτικά «τις εργασίες αναστήλωσης του Αρχαίου Θεάτρου που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ παράλληλα προχωρούν και οι διαδικασίες για τη συνολική ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου, το έργο της αποκατάστασης και επανάχρησης του Μπεζεστενίου, καθώς και την ένταξη στο τρέχον ΕΣΠΑ των έργων σε πολυάριθμα περιφερειακά μνημεία, όπως στα κάστρα της Βελίκας και των Φαρσάλων, στον Τεκέ του Χασάν Μπαμπά στα Τέμπη, στον Ναό του Αγίου Γεωργίου Αμπελακίων, στο Αρχοντικό Γεωργίου Σβαρτς και στις Μονές Αγίων Θεοδώρων Ραψάνης και Αγίου Δημητρίου στο Στόμιο, ενώ ειδική μέριμνα έχει ήδη ληφθεί για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των μνημείων που επλήγησαν από τον σεισμό του περασμένου Μαρτίου, μεταξύ των οποίων και το Γενί Τζαμί.
Όλα αυτά τα έργα προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν ως στόχο να αναβαθμίσουν το μνημειακό κεφάλαιο, να δημιουργήσουν τις πολιτιστικές υποδομές που θα φιλοξενήσουν και θα υποστηρίξουν τις δράσεις Πολιτισμού, να εμπλουτίσουν τους πόλους τουριστικής έλξης, και κατ’ επέκταση να συνεισφέρουν στη συνολική κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη, τόσο της πόλης της Λάρισας, όσο και ολόκληρης της Περιφέρειας Θεσσαλίας στη μετά την υγειονομική κρίση εποχή».
ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η περιοδεία της κ. Μενδώνη στον νομό ξεκίνησε χθες το απόγευμα με επίσκεψη στο Δημαρχείο Λάρισας, παρουσία του βουλευτή Μάξ. Χαρακόπουλου, του περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κων. Αγοραστού, του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Δημ. Δεληγιάννη, του αντιδημάρχου Πολιτισμού Παν. Σάπκα και του προέδρου της τοπικής ΝΔ, Χρ. Καπετάνου.
Με τον κ. Καλογιάννη να σημειώνει πως έθεσε στην κ. Μενδώνη τα θέματα του Αρχαίου Θεάτρου, της Πινακοθήκης, του Λαογραφικού, του ΔΩΛ καθώς και του Δημοτικού Σχολείου Φαλάνης, καθότι νεοκλασικό κτίριο, που επλήγη από τον σεισμό.
«Το Υπ. Πολιτισμού», τόνισε σε δήλωσή της η κ. Μενδώνη, «έχει επενδύσει σημαντικότατες δυνάμεις για την αποκατάσταση αυτού του μνημείου. Σε αγαστή και άριστη συνεργασία με τον περιφερειάρχη Κων. Αγοραστό και τις δομές της Περιφέρειας Θεσσαλίας από τον Δεκέμβριο του 2019 δώσαμε μια ιδιαίτερη ώθηση στην αποκατάσταση του μνημείου και εξασφαλίστηκε μέσα από το ΠΕΠ 2014 - 21 η αναγκαία χρηματοδότηση. Ίσως είναι η πρώτη φορά που υπάρχουν όλες οι συγκυρίες ώστε να υπάρξει ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου το αργότερο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, που είναι άλλωστε και το τέλος της προγραμματικής περιόδου. Από εκεί και πέρα πρέπει να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση για τον τρόπο διαχείρισης του Αρχαίου Θεάτρου και εννοώ πώς η Αρχαιολογική Υπηρεσία το ΥΠΠΟ διά της Εφορείας Αρχαιοτήτων θα αξιοποιήσει για το καλό της πόλης αυτό το εξαιρετικά σημαντικό μνημείο.
Συζητήσαμε με τον δήμαρχο το θέμα του Λαογραφικού Μουσείου και της Πινακοθήκης Κατσίγρα. Δεν έχουμε καμία διαφορετική άποψη για την ανάδειξη των δύο αυτών δομών, άλλωστε το ΥΠΠΟ μέσα στο ευρύτερο πρόγραμμα πιστοποίησης και αναγνώρισης μουσείων έχει εντάξει τα μουσεία της Θεσσαλίας στην πιλοτική του εφαρμογή.
Επομένως θα έχουμε μια συνεργασία το επόμενο διάστημα αφού βεβαίως, ιδιαίτερα το Λαογραφικό Μουσείο αποκτήσει μια διακριτή οντότητα, ένα θέμα το οποίο συζητήσαμε με τον δήμαρχο και θα δούμε πώς θα το διαχειριστούμε» κατέληξε η κ. Μενδώνη. Δήλωση που φαίνεται να ανοίγει τον δρόμο για την ίδρυση Νομικού Προσώπου για το Λαογραφικό. ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η περιοδεία της κ. Μενδώνη συνεχίστηκε με ξενάγηση στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Λάρισας, από τη διευθύντρια του Μουσείου, Φανή Καλοκαιρινού και τα μέλη του Δ.Σ., Εύη Παπαχατζοπούλου και Βάσω Παρίση, παρουσία του βουλευτή Χρ. Κέλλα.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η τελετή εγκαινίων της έκθεσης στο Διαχρονικό Μουσείο ξεκίνησε με αγιασμό που τέλεσε ο μητροπολίτης Λάρισας, σεβ. Ιερώνυμος παρουσία του μητροπολίτη Ελασσώνος, σεβ. Χαρίτωνα. Με τους δύο μητροπολίτες απευθύνοντας σύντομο χαιρετισμό να σημειώνουν πως η έκθεση αποτελεί «προϊόν συνεργασίας εκκλησιαστικών φορέων και της Εφορείας Αρχαιοτήτων».
Την καλή συνεργασία των φορέων υπογράμμισε στον χαιρετισμό του και ο δήμαρχος Λαρισαίων, Απ. Καλογιάννης, ενώ η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, Σταυρούλα Σδρόλια έκανε εκτενή αναφορά στις βασικές ενότητες της έκθεσης.
Τονίζοντας μεταξύ άλλων πως «στην έκθεσή μας επιλέξαμε να ασχοληθούμε με τον τομέα της τέχνης, παρουσιάζοντας για πρώτη φορά έργα θρησκευτικής και κοσμικής έκφρασης στον ίδιο χώρο, που χρονολογούνται στις τέσσερις δεκαετίες αμέσως πριν την Επανάσταση, με σκοπό να γίνουν αντιληπτά τα κοινά σημεία που χαρακτηρίζουν την εποχή τους. Από τα στοιχεία γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχει συστηματική και εκτεταμένη καλλιτεχνική παραγωγή στη Θεσσαλία, τόσο εγχώρια όσο και εισαγόμενη, η οποία πρόσφατα άρχισε να ερευνάται και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποιότητα, υποδηλώνοντας την ύπαρξη σημαντικών οικονομικών μέσων».
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο περιφερειάρχης, Κώστας Αγοραστός, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «με ολοκληρωμένο σχέδιο και στρατηγική, προστατεύουμε και αποδίδουμε στην κοινωνία το μοναδικό και αναντικατάστατο πολιτιστικό απόθεμα της Θεσσαλίας. Ο πολιτισμός είναι βαθιά αναπτυξιακό εργαλείο και οικονομικό μέγεθος που συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την καθημερινότητα του πολίτη. Αποφέρει αποτελέσματα απολύτως μετρήσιμα, ποιοτικά, οικονομικά, αλλά και αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ανεργίας», για να σημειώσει πως για τον πολιτισμό, η Περιφέρεια Θεσσαλίας χρηματοδοτεί με 25 εκατ. ευρώ την υλοποίηση 32 έργων.
ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ
Στην ομιλία της η κ. Μενδώνη χαρακτηρίζοντας «θεματοφύλακα» της πολιτιστικής κληρονομιάς το Διαχρονικό Μουσείο της Λάρισας αναφέρθηκε στις δράσεις του. Σημειώνοντας ότι «ανάμεσα σε αυτές και πολλές εξαιρετικά επιτυχημένες και δημοφιλείς περιοδικές εκθέσεις, όπως αυτή με τίτλο «Ειδώλιο. Ένας κόσμος σε μικρογραφία. Θεσσαλία και Μακεδονία», που επιστεγάστηκε και από διεθνή βράβευση του σχετικού συνοδευτικού βίντεο, συνεχίζεται και φέτος πλαισιωμένη πλέον και από εικαστική εγκατάσταση σύγχρονης τέχνης.
Απόψε ανοίγει τις πύλες της στο κοινό μία ακόμη σημαντική έκθεση, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Ενα καθοριστικό γεγονός της νεότερης ελληνικής ιστορίας, αλλά και της πολιτιστικής παράδοσης. Ο αγώνας για την ελευθερία δεν υπήρξε ένα ξαφνικό και αυθόρμητο ξέσπασμα πατριωτισμού, αλλά το ιστορικό επιστέγασμα μιας μακράς πορείας αφύπνισης, επαναπροσδιορισμού και δυναμικής έκφρασης της κοινής εθνικής συνείδησης των Ελλήνων.
Η συνειδητοποίηση και ο ενστερνισμός μιας συλλογικής εθνικής – ιστορικής και πολιτισμικής – ταυτότητας ήταν το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας εξέλιξης και μετασχηματισμού, που συντελέστηκε σταδιακά και σε πολλά επίπεδα – στο γνωστικό, στο συναισθηματικό και στο συμβολικό – και κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την επίσημη έναρξη της Επανάστασης.
Επηρεάστηκε καθοριστικά από τα μεγάλα διεθνή γεγονότα και τα πνευματικά, ιδεολογικά και κοινωνικοπολιτικά ρεύματα και κινήματα της εποχής: την Αμερικανική και τη Γαλλική Επανάσταση, τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, τον Ρομαντισμό και τις νέες φιλελεύθερες και ανθρωπιστικές ιδέες που διαδίδονταν δυναμικά στην Ευρώπη. Ιδέες, γνώσεις και εμπειρίες, τις οποίες ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων της διασποράς, άνθρωποι της επιστήμης, της διανόησης, της πολιτικής και του εμπορίου, που ζούσαν και δραστηριοποιούνταν στη Δύση, μεταλαμπάδευσαν στο υπόδουλο Γένος. Οι εκπρόσωποι αυτοί του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, διαμόρφωσαν την πίστη ότι η εθνική αναγέννηση των Ελλήνων προϋπέθετε την πνευματική τους αναγέννηση μέσω της παιδείας και της επανασύνδεσης με την αρχαία κληρονομιά, τις οποίες επίσης υπηρέτησαν με ζήλο.
Τα αποτελέσματα αυτής της συνολικής αναγέννησης και αναμόρφωσης καθίστανται κατά τις τελευταίες προεπαναστατικές δεκαετίες ευδιάκριτα τόσο στη λόγια, όσο και στην εκκλησιαστική και στη λαϊκή τέχνη και τη λογοτεχνία των υπόδουλων Ελλήνων, σε όλες τους τις εκφάνσεις, αντανακλώντας την ισχυρή πλέον εθνική τους συνείδηση και προμηνύοντας την επερχόμενη εθνεγερσία. Σε αυτό ακριβώς το εξαιρετικά ενδιαφέρον από κάθε άποψη θέμα εστιάζει η έκθεση «Η Επιστροφή των Μουσών. Λόγιοι, έμποροι και καλλιτέχνες στη Θεσσαλία τις παραμονές της Επανάστασης του 1821», αξιοποιώντας τεκμήρια και στοιχεία που παρέχουν έργα ζωγραφικής, εκκλησιαστικής τέχνης, εκδόσεις και κειμήλια από την περιοχή της Θεσσαλίας.
Για τη σημαντική αυτή πρωτοβουλία, καθώς και για την εργώδη προσπάθεια άρτιου σχεδιασμού και διοργάνωσης αυτής της έκθεσης, θα ήθελα να εκφράσω θερμές ευχαριστίες και συγχαρητήρια προς όλους τους συντελεστές, το προσωπικό και την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας Σταυρούλα Σδρόλια, και ασφαλώς σε όσους συνέδραμαν επίσης καθοριστικά παραχωρώντας πολύτιμα αντικείμενα από τις συλλογές τους: πρωτίστως τις Μητροπόλεις Λαρίσης και Τυρνάβου και Ελασσώνος, καθώς και τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λάρισας «Κωνσταντίνος Κούμας», τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Τυρνάβου, το Μουσείο Μπενάκη, αλλά και τη Συλλογή Ευθύμιου και Χαράλαμπου Δογάνη Αμπελακίων, από την οποία προέρχεται το τμήμα της Χάρτας του Ρήγα, που εκτίθεται για πρώτη φορά» κατέληξε η υπουργός.
Στα εγκαίνια παρευρέθηκαν οι βουλευτές, Μάξ. Χαρακόπουλος, Χρ. Κέλλας, Στέλλα Μπίζιου και Ευαγγελία Λιακούλη, ο Αρχηγός ΤΑ Θεμ. Μπουρολιάς, ο ΓΕΠΑΔ Θεσσαλίας της ΕΛ.ΑΣ. Αστ. Μαντζιώκας, ο εκπρόσωπος της 1ης Στρατιάς, Γ. Διλβάρης, η διευθύντρια του Γαλλικού Ινστιτούτου Χρύσα Βουλγαράκη, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεσσαλικού Θεάτρου Κυριακή Σπανού, εκπρόσωποι φορέων και πολίτες, ενώ την εκδήλωση, που ολοκληρώθηκε με ξενάγηση στους χώρους της έκθεσης, συντόνιζε ο παρουσιαστής Σωτ. Πολύζος.
* Να σημειωθεί τέλος πως η περιοδεία της κ. Μενδώνη στον νομό θα ολοκληρωθεί σήμερα με επίσκεψη σε μνημεία του νομού, σε Τύρναβο και Ελασσόνα που επλήγησαν από τον σεισμό του περασμένου Μαρτίου.
Β. ΚΑΚΑΡΑΣ
