με το τι συμβαίνει στα υπόλοιπα προϊόντα, λόγω καιρικών συνθηκών. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνεταιρισμού Πυργετού Θανάση Βλάχο «οι παραγωγοί αυτές τις ημέρες δουλεύουν πυρετωδώς για το αραίωμα και το κλάδεμα, καθώς απαιτείται καλή γονιμοποίηση των καρπών του δέντρου. Το ευτύχημα είναι ότι δεν υπάρχουν ασθένειες ή μύκητες. Συνολικά στο Δέλτα Τεμπών, με ακτινίδια καλλιεργούνται 5.000 στρέμματα, ενώ μόνο στον Πυργετό υπήρξαν από πέρυσι 200 στρέμματα με νέες φυτεύσεις (συνολικά στην ευρύτερη περιοχή φυτεύθηκαν 400 στρ). Ο Συνεταιρισμός έχει ολοκληρώσει το συσκευαστήριο, το οποίο έχει δυναμικότητα 2.500 τόνων, κάτι που θα βοηθήσει τη διοίκηση στις διαπραγματεύσεις με τους εμπόρους, στη νέα εμπορική χρονιά. Λόγω της ποιότητας του ακτινιδίου του Πυργετού, από τώρα αρκετές εταιρείες έχουν προσεγγίσει τον Συνεταιρισμό για να κλείσουν συμφωνίες. Ένα από τα προϊόντα που επλήγησαν από τον παγετό είναι και ο βιομηχανικός αρακάς, η καλλιέργεια του οποίου έχει υποστεί μειώσεις στις αποδόσεις, οι οποίες κυμαίνονται από 50 έως και 90%. Έτσι αντί για 700 - 800 κιλά το στρέμμα, οι παραγωγοί μετά βίας θα συλλέξουν 50 έως 200 κιλά. Δηλαδή δεν θα καλύψουν ούτε το κόστος του σπόρου, που χρησιμοποιούν στις καλλιέργειες. Το μόνο καλό είναι ότι τα χωράφια έχουν εμπλουτιστεί με οργανική ουσία και άζωτο, που θα χρειαστούν για τις επίσπορες καλλιέργειες, όπως το καλαμπόκι και το βαμβάκι. Υπενθυμίζεται ότι ζημιές από τον παγετό έχουν υποστεί εκτός από το αμύγδαλο και τα καρύδια, ιδιαίτερα στην επαρχία Ελασσόνας. Ζημιά που φάνηκε τις τελευταίες ημέρες και ήδη ο ΕΛΓΑ έχει ξεκινήσει τη διαδικασία εκτίμησης για την καταβολή αποζημιώσεων.
Πήγε καλά ο αλωνισμός κριθαριών
Ολοκληρώθηκε απρόσκοπτα ο αλωνισμός των κριθαριών στον θεσσαλικό κάμπο, καθώς η παραγωγή, προς ικανοποίηση των αγροτών, είναι πολύ καλή και δεν επηρεάστηκε από τις καιρικές συνθήκες. Οι πρώτες εκτιμήσεις για τις στρεμματικές αποδόσεις μιλούν για 400 με 500 κιλά. Το θετικό αυτό κλίμα καταγράφεται τόσο στο βυνοποιήσιμο κριθάρι, όσο και σε αυτό που προορίζεται για ζωοτροφές. Ωστόσο μεγάλο είναι το δίλημμα που αντιμετωπίζουν μεγάλοι παραγωγοί κριθαριού: Θα συνεχίσουν να πουλάνε το κριθάρι στους κτηνοτρόφους έναντι, τιμώντας την πολύχρονη συνεργασία που έχουν ή θα υποκύψουν στις αφόρητες πιέσεις των εμπόρων και στις ανέλπιστα για φέτος υψηλές τιμές της αγοράς; Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Νίκαιας Αντώνη Ρεντζιά «ο αλωνισμός των κριθαριών στην περιοχή μας ολοκληρώθηκε, χωρίς τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα σιτηρά. Είμαστε ικανοποιημένοι τόσο για την παραγωγή, όσο και για το οικονομικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί για το προϊόν στην αγορά. Στο βυνοποιήσιμο έχουμε το συμβόλαιο με την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, το οποίο και θα τιμήσουμε στο ακέραιο. Όσον αφορά στο κριθάρι για ζωοτροφή θα ακολουθήσουμε την πάγια τακτική να το αποθηκεύσουμε και ανά τακτά χρονικά διαστήματα και σε συνεργασία με τους αγρότες-μέλη μας, θα προχωρήσουμε σε προσκλήσεις ενδιαφέροντος προς τους ιδιώτες για αγορά».
Πιέσεις για αποζημιώσεις - κορονοενισχύσεις
Στα τέλη της εβδομάδας αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στη Λάρισα η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ενημερωτική εκδήλωση για την ΚΑΠ, πιθανότητα στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου. Η συγκεκριμένη εκδήλωση είχε προγραμματιστεί άλλες δύο φορές στο παρελθόν, αλλά για διάφορους λόγους είχε αναβληθεί. Ελπίζουμε αυτήν τη φορά να μην τριτώσει το κακό. Η επίσκεψη, τόσο του υπουργού Σπ. Λιβανού, όσο και του υφυπουργού Γ. Οικονόμου αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν αρκετές εκκρεμότητες που πρέπει να διευκρινιστούν, όπως π.χ. η καταβολή αποζημιώσεων από τον παγετό, αλλά και οι κορονοενισχύσεις, σε προϊόντα που επλήγησαν από την πανδημία. Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο προ ημερών, ανακοίνωσε ότι τέλη Ιουλίου θα δοθεί η προκαταβολή του 40% των αποζημιώσεων για τον παγετό, ενώ θα υπάρξει κάλυψη της αποζημίωσης που θα υπολογιστεί στο 100% της ασφαλιζόμενης αξίας. Το ποσό των προκαταβολών θα φθάνει περίπου στα 155 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό ποσό των αποζημιώσεων θα φτάσει στα 388 εκατ. ευρώ. Πολλοί παραγωγοί αναμένουν περισσότερες διευκρινίσεις για τη διαδικασία πληρωμής των αποζημιώσεων. Λόγω της έλλειψης ρευστότητας πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι την προκαταβολή θα την πληρωθούν όλοι, ανεξάρτητα αν έχουν πληρώσει ή όχι ασφαλιστικές εισφορές του 2021. Έτσι και αλλιώς τις εισφορές στον ΕΛΓΑ τις πλήρωναν οι παραγωγοί με την είσπραξη της προκαταβολής του τσεκ, μετά τον Σεπτέμβριο. Αυτό που δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί είναι αν θα γίνει συμψηφισμός με το ασφάλιστρο του ΕΛΓΑ, κάτι που ζητούσαν οι παραγωγοί. Ένα άλλο ερώτημα που χρειάζεται διευκρίνιση είναι με βάση ποιες εκτιμήσεις θα χορηγηθεί η προκαταβολή. Ακόμη οι εκτιμητές δεν έχουν πάει στα υποκαταστήματα του ΕΛΓΑ. Επίσης τι θα γίνει με όσους παραγωγούς έχουν πληρώσει την αύξηση του ασφαλίστρου +20% για να πάρουν μεγαλύτερες αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ. Όσοι παραγωγοί πλήρωσαν συν 20% θα τους επιστραφούν πίσω τα ασφάλιστρα ή θα πάρουν μεγαλύτερες αποζημιώσεις; Υπενθυμίζεται ότι το 40% αφορά την ασφαλιζόμενη αξία. Κάθε καλλιέργεια θα αποζημιωθεί με βάση την εισφορά που πληρώνει ο παραγωγός στον ΕΛΓΑ, από την οποία στη συνέχεια βγαίνει η ασφαλιζόμενη αξία. Σχετικά με τις κορονοενισχύσεις έχει περάσει αρκετός καιρός και μία σειρά προϊόντων δεν έχουν λάβει οποιαδήποτε οικονομική στήριξη, με πρώτο και καλύτερο το βαμβάκι, για το οποίο φαίνεται να απομακρύνεται το σενάριο ενίσχυσής του, λόγω της απώλειας εισοδήματος των παραγωγών από την πανδημία.
Αισιοδοξία για τα σκόρδα Πλατυκάμπου
Με χαμόγελα ολοκλήρωσαν οι παραγωγοί τη συγκομιδή του σκόρδου στον Πλατύκαμπο Λάρισας, μία περιοχή που διακρίνεται για το ποιοτικό προϊόν και ήδη ετοιμάζεται να ανοίξει φτερά σε νέες αγορές του εξωτερικού. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομάδας Παραγωγών σκόρδου και Αγροτικού Συνεταιρισμού Πλατυκάμπου Γιάννη Κουκούτση «ευτυχώς προλάβαμε τις βροχές και συγκομίσαμε στεγνό το σκόρδο. Αυτές τις ημέρες βρισκόμαστε στο στάδιο της διαλογής και θα ακολουθήσει η επίπονη διαδικασία της αποξήρανσης (υπαίθρια και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες σκεπάζεται με ειδικά νάιλον). Η παραγωγή είναι καλή, τόσο ποιοτικά, όσο και ποσοτικά (η μέση στρεμματική απόδοση κυμαίνεται στα 1.200 - 1.300 κιλά το στρέμμα). Όσον αφορά τις τιμές, αυτές σχετίζονται με το μέγεθος του σκόρδου: Στην πρώτη κατηγορία η τιμή πώλησης εκτιμάται ότι θα είναι 17-18 λεπτά, στη δεύτερη κατηγορία 15-16 λεπτά και στην τρίτη 12 λεπτά.
Η συνεργασία με τους Ιάπωνες
Όπως είναι γνωστό, εκπρόσωποι από τη μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρεία στον κόσμο, την Wakunaga της Ιαπωνίας, εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την παραγωγή του σκόρδου στον Πλατύκαμπο Λάρισας και στη Βύσσα Έβρου, διευκρινίζοντας ότι «ενδιαφέρονται για τα παραδοσιακά σκόρδα και όχι για εκείνα που καλλιεργούνται με κινέζικους σπόρους». Οι Ιάπωνες έλαβαν για δεύτερη συνεχή χρονιά δείγματα της παραγωγής και εφόσον επιβεβαιωθεί το ποιοτικό προϊόν, του χρόνου θα προχωρήσουν σε συμβόλαια με την Ομάδα Παραγωγών. «Δεν μας ανησυχεί η επιμονή των Ιαπώνων ως προς την εξέταση της ποιότητας του προϊόντος. Έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνατότητές μας» δηλώνει ο Γιάννης Κουκούτσης και προσθέτει πως «φέτος, μία μεγάλη ποσότητα θα πάει προς εξαγωγή σε Ευρώπη και Αμερική και η υπόλοιπη σοδειά στην εγχώρια αγορά (π.χ. Λαχαναγορά). Στην κατεύθυνση αυτή βοηθά και το νέο σήμα πιστοποίησης AFQ που έλαβε ο Συνεταιρισμός Πλατυκάμπου για το σκόρδο του με την ονομασία eNtopio Platikampou από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Το προϊόν υποβλήθηκε στα αυστηρά πρωτόκολλα του κανονισμού AFQ και απέσπασε την ανώτερη βαθμολογία που δίνει το σήμα, δηλαδή 20».
Εφαρμογή ακατεργασίας σε καλλιέργεια βαμβακιού
(Μέρος 1ο )
Στα προηγούμενα χρόνια η εφαρμογή της ακατεργασίας σε καλλιέργειες σιτηρών και ψυχανθών μας έδωσε πολύ καλά αποτελέσματα όπως έχω περιγράψει σε προηγούμενα σημειώματα στην «Ε». Στους πιλοτικούς αγρούς που εγκαταστήσαμε με το Πρόγραμμα Ελληνικού Σίτου MISKO, αλλά και σε άλλες εφαρμογές που κάναμε σε σιτηρά η ακατεργασία έδωσε παρόμοιες ή και μεγαλύτερες αποδόσεις με σαφώς μικρότερο κόστος παραγωγής που αύξανε το κέρδος των αγροτών.
Αυτό επαλήθευσε τα πειραματικά αποτελέσματα που είχαμε στο Π.Θ. στα χρόνια που υπηρέτησα. Τα αποτελέσματα που είχαμε στις ποτιστικές καλλιέργειες δεν ήταν εξ ίσου επιτυχημένα. Σε άλλες καλλιέργειες όπως τα ζαχαρότευτλα πήγαμε καλά με παρόμοιες αποδόσεις της ακατεργασίας με τη συμβατική με όργωμα, ενώ σε άλλες οι αποδόσεις της ακατεργασίας ήταν μειωμένες.
Ιδιαίτερα στο βαμβάκι παρατηρούσαμε μια καθυστέρηση στην αρχική ανάπτυξη και στο τέλος μειωμένες αποδόσεις. Την αποδώσαμε στην ξήρανση του εδάφους το οποίο το έκανε ιδιαίτερα σκληρό που δυσκόλευε και καθυστερούσε την ανάπτυξη της ρίζας και του υπέργειου τμήματος. Ιδιαίτερα στο βαμβάκι βρήκαμε πολύ καλές αποδόσεις (υψηλότερές συνήθως από το όργωμα) με κατεργασία σε λωρίδες.
Αναπτύξαμε ένα μηχάνημα που έκανε με ένα πέρασμα μια αναμόχλευση του εδάφους πάνω στη γραμμή σποράς στα 25 εκ. μετά από μια αβαθή κατεργασία (8-10 εκ.) και ψιλοχωμάτισμα της λωρίδας σποράς (15-20 εκ.) με περιστρεφόμενα υνιά φρέζας. Ακολουθούσε σπορά με συμβατική σπαρτική. Το σύστημα επιτύγχανε 40% μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σχετικά με το όργωμα. Όλα αυτά δεν μπορέσαμε να τα εφαρμόσουμε σε κοινή καλλιέργεια για να δούμε πώς πραγματικά λειτουργούν στην πράξη.
Το 2020 μια συνεργασία του Εργαστηρίου Γεωργικής Μηχανολογίας του Π.Θ. με την BASF έδωσε τη δυνατότητα να δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες η χρήση ακατεργασίας σε βαμβάκι. Επιλέχθηκαν δύο χωράφια που τα χωρίζει ένας δρόμος στην περιοχή Ριζόμυλου όπως φαίνονται στη φωτογραφία.
Στο ένα χωράφι υπήρχε καλλιέργεια μηδικής και στο άλλο προηγούμενη καλλιέργεια ήταν σε ένα μέρος σιτάρι και στο άλλο βαμβάκι. Το Sustainable στην εικόνα είναι το χωράφι της μηδικής - ακατεργασίας και το Traditional το χωράφι σιτάρι και βαμβάκι με όργωμα. Παραδόξως τα χωράφια είχαν αρκετά διαφορετική μηχανική σύσταση. Το ένα από αυτά είναι αργιλώδες (μηδική) και το άλλο ιλυώδες. Είχαν σχετικά υψηλή για Ελλάδα οργανική ουσία κοντά στο 2%. Τα δύο χωράφια πριν τη σπορά φαίνονται στις εικόνες. Στο χωράφι με τη μηδική μετά την καταστροφή της φυτείας με ψεκασμό roundup λίγο πριν τη σπορά σπάρθηκε με βαμβάκι με ακατεργασία. Δηλαδή σπορά χωρίς προηγούμενη κατεργασία. Ένα πολύ μικρό τμήμα σπάρθηκε με κατεργασία σε λωρίδες και σπορά με συμβατική πνευματική μηχανή. Στο άλλο χωράφι έγινε όργωμα στα 20 εκ., προετοιμασία της σποροκλίνης με πέρασμα με έναν βαρύ καλλιεργητή και περιστροφική σβάρνα. Ακολούθησε σπορά με συμβατική πνευματική μηχανή. Και στα δύο χωράφια χρησιμοποιήθηκε η ποικιλία Elsa. Στα τεμάχια μετά τη μηδική δεν έγινε εφαρμογή λιπάσματος, ενώ στα τεμάχια μετά το βαμβάκι και το σιτάρι έγινε βασική λίπανση με 20-10-0,30 κιλά/στρέμμα πριν από τη σπορά με διανομή στα πεταχτά. Η σπαρτική για ακατεργασία είναι μια βαριά μηχανή της MONOSEM με σύστημα διάνοιξης αυλακιάς με δύο δίσκους. Λειτουργεί ικανοποιητικά σε ξηρές ή και υγρές συνθήκες. Έκανε ικανοποιητική σπορά με λίγο λιγότερο αριθμό φυτών τελικά από τη συμβατική σπαρτική. Η σπορά έγινε με 22 σπόρους/μέτρο γραμμής με τη συμβατική σπαρτική και 21 σπόρους/μέτρο γραμμής για την ακατεργασία. Το βάθος σποράς ήταν 3 εκ. για την ακατεργασία και 4 εκ. για τη συμβατική σπαρτική. Η καταστροφή της μηδικής με τον ψεκασμό ήταν αρχικά ικανοποιητική, αλλά αργότερα κάποια φυτά αναβλάστησαν και χρειάστηκε δεύτερος ψεκασμός. Πάντα η μηδική δημιουργεί τέτοια προβλήματα και καλά είναι να ακολουθεί κάποια χειμερινή καλλιέργεια για να μειώνεται το πρόβλημα. Στα τμήματα του χωραφιού της μηδικής δημιουργήθηκε σημαντικό πρόβλημα από αγριάδα και βέλιουρα που χρειάστηκε επί πλέον ψεκασμός για να ελεγχθούν.
Τα δύο χωράφια δέχτηκαν τις ίδιες καλλιεργητικές φροντίδες, καθώς ζητήθηκε από τους συνεργαζόμενους αγρότες να το κάνουν. Τελικά οι διαφορές εκτός από τη βασική λίπανση που αναφέρθηκε ήταν στο πότισμα και στην εφαρμογή ρυθμιστών ανάπτυξης. Στο χωράφι με τη μηδική έγιναν λιγότερες εφαρμογές νερού σε μεγαλύτερες δόσεις, καθώς το έδαφος στράγγιζε ταχύτερα διότι η μηδική βελτίωσε τη δομή του, ενώ στο χωράφι μετά από βαμβάκι - σιτάρι δύο περισσότερες με λιγότερο νερό. Η συνολική εφαρμογή νερού ήταν περίπου η ίδια. Στο χωράφι μετά τη μηδική έγινε μια δόση ρυθμιστή ανάπτυξης, ενώ στο άλλο δύο.
Το φύτρωμα ήταν ταχύτερο στην ακατεργασία και στην κατεργασία σε λωρίδες και καθυστέρησε στη συμβατική. Τελικά ο πληθυσμός ήταν 13 φυτά/μέτρο για τη συμβατική, 11 φ/μ για την κατεργασία σε λωρίδες και 9,5 φ/μ για την ακατεργασία. Στο χωράφι της μηδικής παρουσιάστηκαν προβλήματα με σκουλήκι που κατέστρεψε φυτά και μείωσε τον πληθυσμό (Η συνέχεια την επόμενη Δευτέρα).
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
