Το τσιγάρο δεν «συγκινεί», όπως παλιά, τους νέους

ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΕΠΙΨΥ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ - ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ *Κ. ΓΟΥΡΓΟΥΛΙΑΝΗΣ: ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Ο ΑΝΤΙΚΑΠΝΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ, ΒΟΗΘΗΣΕ ΚΑΙ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Ολοένα και λιγότεροι νέοι «συγκινούνται» πλέον από το κάπνισμα συγκριτικά με οποιαδήποτε άλλη περίοδο στο παρελθόν, καθώς μόλις ένας στους 4 μαθητές καπνίζει, με την πλειονότητα των μαθητών Λυκείου να μην έχει καπνίσει ποτέ τσιγάρο. Μόλις 5

μαθητές στους 100 καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα καθημερινά, ενώ προβληματισμό προκαλεί η διείσδυση του ηλεκτρονικού τσιγάρου ακόμη και ως μέσο διακοπής του καπνίσματος, καθώς περισσότεροι από δύο στους 5 μαθητές του Λυκείου αναφέρουν ότι έχουν κάνει ηλεκτρονικό τσιγάρο έστω και μία φορά.
Τα ευρήματα αυτά προκύπτουν από τις πρόσφατες έρευνες του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) στον σχολικό πληθυσμό, στοιχεία των οποίων ανακοινώθηκαν με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος.
Σύμφωνα με το ΕΠΙΨΥ, αν και η πλειονότητα (57%) των μαθητών 16-18 ετών (μαθητές Λυκείου) στην Ελλάδα δεν έχουν καπνίσει ποτέ τσιγάρο, σχεδόν ένας στους 4 (23%) έχει καπνίσει πολύ πρόσφατα, τις 30 τελευταίες ημέρες, ένας στους 7 (15%) καπνίζει καθημερινά, ενώ σε ποσοστό 5% καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα καθημερινά (δηλαδή καπνίζουν βαριά).
Μάλιστα τα ποσοστά του καπνίσματος αυξάνονται σημαντικά όσο αυξάνεται η ηλικία των μαθητών-από την Α’ στη Γ’ Λυκείου.
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ
Συνεχίζεται και σήμερα η σταθερή -σε ολόκληρη τη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας- βελτίωση σε όλους τους δείκτες του καπνίσματος τσιγάρων στους εφήβους-ενδεικτικό, σύμφωνα με το ΕΠΙΨΥ, του ότι κάτι φαίνεται να έχει αλλάξει ανεπιστρεπτί στη στάση των εφήβων απέναντι στο τσιγάρο.
Στους 16χρονους, για παράδειγμα, τσιγάρο κάπνιζε ένας στους 3 (35%) πριν από 20 χρόνια, αλλά σχεδόν ένας στους 7 σήμερα (15%). Είναι αξιοσημείωτο ότι η μείωση στα ποσοστά του καπνίσματος στους 16χρονους την τελευταία 5ετία συνοδεύεται από σημαντικές μειώσεις και στα ποσοστά εκείνων που θεωρούν «ακίνδυνο» το περιστασιακό (από 66% το 2015 στο 60% το 2019) και το βαρύ κάπνισμα (από 17% το 2015 στο 4% το 2019). Όπως παρατηρεί η επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας, «τα παραπάνω ευρήματα είναι ενθαρρυντικά και σε έναν μεγάλο βαθμό τεκμηριώνουν τη θετική επίδραση των προληπτικών παρεμβάσεων που αναπτύσσονται όλα αυτά τα χρόνια στη χώρα μας».
ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΣΙΓΑΡΟ
Όσον αφορά τη χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου περισσότεροι από δύο στους 5 μαθητές του Λυκείου (44%) αναφέρουν ότι έχουν κάνει χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου έστω και μία φορά, ενώ ένας στους 8 (13%) κάνει χρήση του αυτήν την περίοδο. Μάλιστα, την τελευταία 5ετία έχει αυξηθεί το ποσοστό των 16χρονων (μαθητές της Α’ Λυκείου) που έχουν κάνει χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου, έστω και μία φορά στη ζωή τους (από 19% το 2015 σε 35% το 2019) αλλά και όσων κάνουν χρήση αυτήν την περίοδο (από 7% σε 11%).
Σύμφωνα με το ΕΠΙΨΥ: «Το επίκεντρο της πρόληψης και των πολιτικών κατά του καπνίσματος δεν μπορεί να είναι πλέον μόνο τα παραδοσιακά τσιγάρα. Διότι, όπως δείχνουν τα ερευνητικά δεδομένα, μια σημαντική μερίδα εφήβων πειραματίζεται ή χρησιμοποιεί σήμερα μια γκάμα συσκευών καπνίσματος, η οποία περιλαμβάνει από τον κλασικό ναργιλέ, έως το ηλεκτρονικό και το θερμαινόμενο τσιγάρο». Είναι χαρακτηριστικό ότι -σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΠΙΨΥ- περισσότεροι από τέσσερις στους 5 (85%) μαθητές Λυκείου θεωρούν «ακίνδυνη» τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου 1-2 φορές, σχεδόν τρεις στους 4 (73%) θεωρούν το ίδιο για τον ναργιλέ και σχεδόν τρεις στους 5 (58%) θεωρούν ακίνδυνο τον πειραματισμό με το θερμαινόμενο τσιγάρο.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
Τα ευρήματα των ερευνών του ΕΠΙΨΥ επιβεβαιώνονται και από τα ευρήματα των ερευνών της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο διευθυντής της οποίας, καθηγητής Κώστας Γουργουλιάνης, επισημαίνει ότι η μείωση του ποσοστού των καπνιστών στις νεαρές ηλικίες είναι αποτέλεσμα τόσο του αντικαπνιστικού νόμου όσο και της πανδημίας.
«Κλεισμένοι στα σπίτια τους οι έφηβοι, όπως άλλωστε και οι ενήλικες, είχαν δυσκολίες να καπνίσουν γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του καπνίσματος» τόνισε στην «Ε» ο κ. Γουργουλιάνης, υπογραμμίζοντας πάντως ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο κατόρθωσε να πλασαριστεί και στους νέους ως ένα προϊόν λιγότερο βλαπτικό σε μια περίοδο αναζήτησης ενός περισσότερου υγιεινού τρόπου ζωής. Συμφωνεί μάλιστα με την επισήμανση του ΕΠΙΨΥ για την ανάγκη προσαρμογής των προγραμμάτων πρόληψης σε αναδυόμενες συμπεριφορές υψηλού κινδύνου.
Παράλληλα, ο καθηγητής Πνευμονολογίας υποστηρίζει ότι τα απαισιόδοξα μηνύματα από την περίοδο της πανδημίας αφορούν τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου κατά του καπνίσματος, που έχουν ατονίσει, με ενδεικτικό το παράδειγμα του ιατρείου διακοπής καπνίσματος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, όπου παρατηρείται, όπως και στα άλλα αντίστοιχα ιατρεία στη χώρα, μείωση της προσέλευσης κατά 80%.
ΔΗΜ. ΚΑΤΣΑΝΑΚΗΣ