Του Νίκου Γουργιώτη
(Γραφείο «Ε» στην Αγιά)
Κατατέθηκε εν τέλει προχθές την Παρασκευή 1η Αυγούστου στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Εθνικός Φάκελος της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που αφορά την περίοδο 2015 – 2020, περίοδο κατά την οποία θα εισρεύσουν στην ελληνική γεωργία περί τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σημαντικό νέο χαρακτηριστικό της νέας ΚΑΠ είναι η διαίρεση της χώρας σε τρεις περιφέρειες. Η πρώτη αφορά τα βοσκοτόπια, που θα απορροφά κάθε χρόνο το 25% των συνολικών κονδυλίων του Εθνικού Φακέλου συνολικού προϋπολογισμού 440 εκατομμυρίων ευρώ. Η δεύτερη έχει να κάνει με τις αροτραίες καλλιέργειες, με το 47% του Εθνικού Φακέλου και συνολικού προϋπολογισμού 850 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ η τρίτη περιφέρεια αφορά όλες τις δενδρώδεις καλλιέργειες με το 28% των κονδυλίων του Εθνικού Φακέλου και συνολικού προϋπολογισμού 470 εκατομμυρίων ευρώ.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται εξόχως ευνοϊκή για τους δενδροκαλλιεργητές, οι οποίοι σχεδόν ποτέ δεν ωφελήθηκαν από ανάλογες παροχές, και, φυσικά, ευνοϊκή για ολόκληρες περιοχές, όπως λόγου χάρη του Δήμου Αγιάς, όπου οι εκατοντάδες παραγωγοί μήλων, κερασιών, ελιών, ακτινιδίων θα δουν επιτέλους το χρώμα του χρήματος από κοινοτικές ενισχύσεις, χρήμα που όλα τα προηγούμενα χρόνια, όπως όλοι καλά γνωρίζουν, διοχετεύονταν κυρίως προς τις μεγάλες καλλιέργειες.
Ζητήσαμε από τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωπονικών Συλλόγων, πρόεδρο του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, κ. Σοφολόγη Δημήτρη, να μας εξηγήσει ποια θα είναι τα κέρδη από τη νέα ΚΑΠ για την ευρύτερη περιοχή της Αγιάς, όπου, ως γνωστόν, ανθεί η δενδροκαλλιέργεια. Ο Δημήτρης Σοφολόγης μαζί με τους συνεργάτες του στο Διοικητικό Συμβούλιο του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, και πάντα με την επιστημονική επάρκεια και συνδρομή του συντονιστή της ομάδας εργασίας του συλλόγου κ. Δημητρίου Λώλη, συμμετείχαν σε μια σειρά ενημερωτικών ημερίδων σε όλους τους Δήμους του νομού κατά τους περασμένους μήνες σε μια μεγάλη προσπάθεια, μέσω Περιφέρειας, Δήμων και συλλόγου, να γίνουν γνωστά βασικά και μη σημεία της νέας ΚΑΠ προς όλους τους αγρότες. Βαθύς γνώστης, λοιπόν, της νέας διαμορφούμενης κατάστασης, με χαρά δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας.
* Κύριε Σοφολόγη, τι αλλάζει με τη νέα ΚΑΠ και τι έγινε τελικά με το πολυσυζητημένο θέμα της περιφερειοποίησης των δικαιωμάτων; Τι έχουν να κερδίσουν οι εκατοντάδες παραγωγοί του Δήμου Αγιάς;
- Ο Εθνικός Φάκελος της χώρας μας για τη νέα ΚΑΠ, αφού πρωτίστως παρουσιάστηκε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ακολούθως κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τελικώς, περιλαμβάνει τρεις περιφέρειες, τις αροτραίες καλλιέργειες, τις δενδρώδεις και τους βοσκότοπους. Πράγματι, για πρώτη φορά θα υπάρξει άμεση ενίσχυση σε όλες τις δενδροκαλλιέργειες, η οποία υπολογίζεται περίπου στα 50 ευρώ ανά στρέμμα, αρκετά σημαντικό γεγονός για την περιοχή του Δήμου Αγιάς, αφού διαθέτει τεράστιες εκτάσεις με μηλιές, κερασιές, ελιές, ακόμη και ακτινιδιές. Δηλαδή κάποιος παραγωγός θα λάβει νέα δικαιώματα, που θα τον “ακολουθούν” μέχρι τη λήξη της ΚΑΠ, στηριζόμενα στα στρέμματα που θα καλλιεργήσει από την επόμενη καλλιεργητική περίοδο στη δήλωση ΟΣΔΕ (2015).
* Υπάρχει κάποια προϋπόθεση ώστε να κριθεί κάποιος δενδροκαλλιεργητής δικαιούχος των νέων δικαιωμάτων το 2015;
- Ενώ για τους παραγωγούς των αροτριαίων καλλιεργειών αποτελεί βασική προϋπόθεση για να λάβουν τα νέα δικαιώματα το 2015, να είχαν το δικαίωμα να λάβουν άμεσες ενισχύσεις το 2013, για τους παραγωγούς δένδρων υπάρχει το “παραθυράκι” άρθρο 24 του Καν.(ΕΕ) 1307/2013 όπου μπορεί να μην έλαβαν το 2013 ενισχύσεις, αλλά επαρκεί το γεγονός να παρήγαγαν το 2013 φρούτα (δένδρα) για να κριθούν δικαιούχοι των νέων δικαιωμάτων ή γενικότερα να είχαν εξακριβωμένη γεωργική δραστηριότητα.
* Τι γίνεται με το γνωστό “πρασίνισμα” της νέας ΚΑΠ και τη δενδροκαλλιέργεια;
- Οι δενδρώδεις καλλιέργειες, μαζί με τα ψυχανθή και την καλλιέργεια του ρυζιού, απαλλάσσονται από το “πρασίνισμα” που σίγουρα θα προκαλούσε προβλήματα στην εφαρμογή του, σε μια δενδροκομική εκμετάλλευση και προβλέποντο στον αρχικό κανονισμό. Η “πράσινη” ενίσχυση, που αντιστοιχεί στο 30% του Εθνικού Φακέλου και είναι ένα μεγάλο τμήμα του νέου τσεκ, θα καταβάλλεται στους καλλιεργητές αροτριαιών καλλιεργειών άνω των 100 στρεμμάτων αφότου κάνουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις υποχρεωτικά. Πιο συγκεκριμένα, για άνω των 100 στρεμμάτων και μέχρι 300 στρεμμάτων πρέπει να υφίστανται δύο καλλιέργειες, ενώ για άνω των 300 στρεμμάτων πρέπει να υπάρχουν τρεις καλλιέργειες. Επιπλέον, για άνω των 150 στρεμμάτων πρέπει να υπάρχει 5% αγρανάπαυση.
* Ποια είναι η ελάχιστη δραστηριότητα σύμφωνα με την εθνική πρόταση για την ΚΑΠ σε ό,τι αφορά τον ενεργό γεωργό;
- Σύμφωνα με τον Εθνικό Φάκελο, ενεργός γεωργός, και κατ’ επέκταση δικαιούχος λήψης δικαιωμάτων ενίσχυσης, είναι τα φυσικά πρόσωπα που έχουν το 5% του εξωγεωργικού εισοδήματος από άμεσες ενισχύσεις. Προσωπικά πιστεύω πως ενεργός γεωργός είναι αυτός που παράγει με στόχο την ποσότητα και την ποιότητα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι δενδροκαλλιεργητές αγρονομικά καλύπτουν την προσωπική μας άποψη, καθώς είναι κατεξοχήν ενεργοί γεωργοί.
* Ο Δήμος Αγιάς περιλαμβάνει και καλλιεργητές αροτριαίων καλλιεργειών, όπως βαμβακιού ή σιταριού, κατόχους των ιστορικών δικαιωμάτων της προηγούμενης περιόδου. Υπάρχει συσχέτιση μ’ αυτά τα δικαιώματα;
- Η μοναδική συσχέτιση με τα παλιά δικαιώματα βασίζεται στην επιλογή της μερικής σύγκλισης από τη χώρα μας και το κατώφλι του 30% με ισόποση μείωση μέχρι το 2019. Ακόμη η συνδεδεμένη, ειδική καλλιεργητική ενίσχυση, για το βαμβάκι διατηρείται. Συνεπώς, θα υπάρξει λογικά μια ομαλή μετάβαση στη μείωση των ενισχύσεων των κατόχων των παλιών δικαιωμάτων. Η Ελλάδα είναι η μοναδική σημαντική χώρα παραγωγός βαμβακιού στην Ευρωπαϊκή Ένωση και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να θεσπισθούν μέτρα για να παραμείνει βιώσιμη. Η ταυτότητα και η ποιότητα πρέπει να αποτελέσουν συγκριτικά πλεονεκτήματα του ελληνικού βαμβακιού.
* Πιστεύετε ότι λύνονται τα προβλήματα της πρωτογενούς παραγωγής του Δήμου μας από τη λήψη δικαιωμάτων των δενδροκαλλιεργητών;
- Προσωπικά πιστεύω πως η λήψη δικαιωμάτων στις δενδροκαλλιέργειες αποτελεί ένα καλό χρηματοδοτικό εργαλείο για τους κατεξοχήν “ενεργούς” γεωργούς, τους δενδροκαλλιεργητές, χωρίς όμως να σημαίνει πως λύνει τα προβλήματά τους. Να μην ξεχνάμε πως τα πρώτα μηνύματα από τη διάθεση του ροδάκινου τη φετινή χρονιά δεν είναι ενθαρρυντικά, ενώ το πρόβλημα της διάθεσης των οπωροκηπευτικών αναδεικνύεται σε μείζον ζήτημα.
* Τι γίνεται με τις συνδεδεμένες ενισχύσεις και τα προϊόντα του Δήμου Αγιάς;
- Ο Εθνικός Φάκελος περιλαμβάνει τις συνδεδεμένες ενισχύσεις που θα αποτελούν το 9% του Φακέλου και οι οποίες θα στοχεύουν σε έντεκα προϊόντα. Όσπρια, κτηνοτροφικά ψυχανθή, ζαχαρότευτλα, σκληρό σιτάρι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, ρύζι, βιομηχανική τομάτα, σποροπαραγωγή, πορτοκάλια και σπαράγγια. Ενώ τα οπωροκηπευτικά ήταν μέσα στην αρχική πρόταση του κανονισμού της ΚΑΠ για ενίσχυση, τελικώς μόνο τα εσπεριδοειδή επιλέχθηκαν από την πολιτική ηγεσία από τις δενδρώδεις καλλιέργειες στον Εθνικό Φάκελο για χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης. Ίσως η ύπαρξη συνδεδεμένης ενίσχυσης σε μηλοειδή ή πυρηνόκαρπα σε συνδυασμό με πιθανή αναδιάρθρωση ποικιλιών δένδρων, καθώς φυσικά και με τη δεδομένη ποιότητά τους, θα αποτελούσε ένα μέτρο στήριξης αυτών των καλλιεργειών.
* Τελειώνοντας κ. Σοφολόγη, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της πρωτογενούς παραγωγής είναι η έλλειψη συλλογικής οργάνωσης μεταξύ των παραγωγών. Η νέα ΚΑΠ πιστεύετε ότι φέρνει αλλαγές στο εν λόγω θέμα;
- Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της νέα ΚΑΠ είναι πως δίνει κίνητρα για τη σύσταση Ομάδων Παραγωγών σε όλα τα προϊόντα, γεγονός που αποτελεί τελικά μονόδρομο για μια βιώσιμη αγροτική εκμετάλλευση. Μην ξεχνούμε το θετικό αποτέλεσμα της νεοσύστατης ομάδας παραγωγών της Αγιάς «ΚΙΣΣΑΒΟΣ», η οποία έκανε αυτό ακριβώς που πρέπει για το καλό των παραγωγών. Διέθεσε συλλογικά και σίγουρα μέσω εξαγωγών απευθείας το προϊόν αυξάνοντας τη διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών απολαβαίνοντας ικανοποιητικές τιμές. Πράγματι, στο άρθρο 27 του Καν.1305/2013 που αναφέρεται στα μέτρα στήριξης αγροτικής ανάπτυξης υπάρχει ειδική στήριξη στη «Σύσταση ομάδων και οργανώσεων παραγωγών». Γενικότερα η φιλοσοφία του κανονισμού προσδίδει μια σημαντική ώθηση σε οποιαδήποτε συλλογική οργάνωση παραγωγών. Σίγουρα αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι η νοοτροπία σε ό,τι αφορά την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ μας. Ειδάλλως, δεν υπάρχει σωτηρία...
