Δύο ερωτήσεις, σχετικά με το σύστημα πιστοποίησης αρωµατικών φυτών και «την διεθνή βιοπειρατεία σπάνιων ενδημικών φυτών της Ελλάδας», κατέθεσε ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ κ. Θωμάς Ψύρρας, προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στην πρώτη, σχετικά με «το σύστημα πιστοποίησης αρωµατικών, φαρµακευτικών και αρτυµατικών φυτών», αναφέρει:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό
Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΘΕΜΑ: «Για το σύστημα πιστοποίησης αρωµατικών, φαρµακευτικών και αρτυµατικών φυτών»
Τα αρωµατικά, φαρµακευτικά και αρτυµατικά φυτά είναι ένας δυναμικός τομέας της ελληνικής οικονομίας που αποτελεί ιδανική λύση για την αξιοποίηση μειονεκτικών, ημιορεινών και ορεινών περιοχών. Αρκετά από τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά μπορούν να εξελιχθούν σε βιομηχανικά φυτά μεγάλης οικονομικής αξίας όπως η ρίγανη, η λεβάντα κλπ. Η παραγωγή αρωµατικών, φαρµακευτικών και αρτυµατικών φυτών (δρόγες και αιθέρια έλαια) μπορεί να αποτελέσει μια εξαιρετική επιχειρηματική δραστηριότητα για την Ελλάδα και υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση, εγχώρια και διεθνής.
Ωστόσο αν και τα τελευταία χρόνια πολύ συχνά γίνεται λόγος για την αξία μιας τέτοιας παραγωγικής δραστηριότητας εντούτοις παρατηρούνται θεσμικές δυσπραγίες που, αν δεν εμποδίζουν, τουλάχιστον δεν ευνοούν τέτοιες προσπάθειες.
Συγκεκριμένα:
Ο επιχειρηματικός κόστος των αρωµατικών, φαρµακευτικών και αρτυµατικών φυτών αναμένει ένα πλήρες σύστημα πιστοποίησης, δηλαδή κανονισμούς αποδοχής ποικιλιών για την εγγραφή τους στον Εθνικό Κατάλογο Ποικιλιών και κανονισμό πιστοποίησης του πολλαπλασιαστικού τους υλικού. Η εγγραφή τους στο Εθνικό Κατάλογο κατοχυρώνει την ιδιοκτησία και αποτρέπει λαθραία εκμετάλλευση από τρίτους, η ιδιοκτησία της ποικιλίας πραγματώνεται στο Ινστιτούτο Ελέγχου Ποικιλιών Θεσ/νίκης που κατοχυρώνει το όνομα και την περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών της, που τη διακρίνουν από κάθε άλλη.
Μάλιστα αρκετές ιδιωτικές επιχειρήσεις, υπηρεσίες και το εργαστήριο Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου έχουν δημιουργήσει ποικιλίες αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών, ποικιλίες που βρίσκονται και αυτές σε κατάσταση αναμονής για να γίνει δυνατή η αξιοποίησή τους.
Ερωτάται ο υπουργός:
• Γιατί καθυστερεί η συγκρότηση ενός πλήρους συστήματος πιστοποίησης;
• Πως σκέφτεται να αντιμετωπίσει το ζήτημα το υπουργείο;
• Για ποιους λόγους δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τα σχέδια των κανονισμών που βρίσκονται για νομικό έλεγχο;
Στη δεύτερη, σχετικά με «την διεθνή βιοπειρατεία σπάνιων ενδημικών φυτών της Ελλάδας», αναφέρει:
Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΘΕΜΑ: «Για την διεθνή βιοπειρατεία σπάνιων ενδημικών φυτών της Ελλάδας».
Σε πρόσφατη έρευνά τους σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο στα ελληνικά ενδημικά φυτά, τρεις έλληνες επιστήμονες (ο κ. Νίκος Κρίγκας, και οι κ. Βικτωρία Μεντέλη και κ. Δέσποινα Βόκου) εντόπισαν 588 περιπτώσεις εμπορίας φυτών από 73 φυτώρια στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, τα οποία, ως αυτοφυή φυτά, υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο στην Ελλάδα, είναι ενδημικά της χώρας μας». Κανένα από τα συνολικά 73 φυτώρια που εξετάστηκαν, δεν διαθέτει άδεια από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές για τη συλλογή και την πώληση των ενδημικών φυτών της Ελλάδας.
Τα εμπορευόμενα ελληνικά ενδημικά φυτά αφορούν συνολικά 145 είδη και υποείδη, τα οποία αντιστοιχούν σε περίπου 10% της ενδημικής χλωρίδας της χώρας. Από αυτά, 58 είδη και υποείδη είναι προστατευόμενα σε εθνικό και 19 σε διεθνές επίπεδο, 33 χαρακτηρίζονται ως απειλούμενα (κινδυνεύοντα ή τρωτά) και 37 ως σχεδόν απειλούμενα ή σπάνια. Τα 12 μάλιστα έχουν εντοπιστεί σε μία μόνο τοποθεσία και άλλα 18 σε δύο έως πέντε σημεία της χώρας.
Επειδή έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον αγοραστών – συλλεκτών από όλο τον πλανήτη, οι οποίοι είναι έτοιμοι να πληρώσουν ακόμη για να αποκτήσουν ένα ζωντανό φυτό, αν πρόκειται για κάτι σπάνιο, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μια παρααγορά που σχετίζεται με κυκλώματα βιοπειρατείας μέσω του διαδικτύου με κίνδυνο να περίπου ένα στα δέκα σπάνια ή απειλούμενα ενδημικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας να αντιμετωπίζουν κίνδυνο ολικής εξαφάνισης.
Επειδή η προστασία της βιοποικιλότητας πρέπει να είναι βασικό μας μέλημα
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
• Ασκείται και από ποιον έλεγχος για την καταπολέμηση της βιοπειρατείας;
• Πως ελέγχεται η υποχρέωση των φυτωρίων να δηλώνουν ότι το προς πώληση φυτικό υλικό δεν προέρχεται από τη φύση και έχει αποκτηθεί νόμιμα;
• Εφόσον έχει αποδειχθεί ότι ξένα φυτώρια διαθέτουν ενδημικό φυτικό υλικό (που προέρχεται από τη φύση και δεν έχει αποκτηθεί νόμιμα ) ποια μέτρα λαμβάνουν οι αρμόδιες αρχές για την προστασία της βιοποικιλότητας με βάση την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις σχετικά με την εκμετάλλευση των γενετικών πόρων και τον καταμερισμό των οφελών που απορρέουν από τη χρησιμοποίησή τους, όπως επιτάσσει το πρωτόκολλο της Ναγκόγια;
