τη χώρα στη διαχείριση των αποβλήτων, σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανονισμούς. Δείγμα των κυβερνητικών προθέσεων είναι ο στόχος του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων να οδηγείται σε ταφή λιγότερο από το 10% των απορριμμάτων έως το 2030, έναντι 2035 των κοινοτικών Οδηγιών όταν το ποσοστό αυτό υπερβαίνει σήμερα το 80%!
Τις βασικές πτυχές του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων, λίγο πριν δοθεί για την τελική διαβούλευση, παρουσίασε χθες στη Λάρισα σε συνάντηση των δημάρχων και της διοίκησης της ΠΕΔ Θεσσαλίας σε αίθουσα της Περιφέρειας Θεσσαλίας, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος. Συνάντηση στην οποία αναδείχθηκε το θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Θεσσαλίας, καθώς μέχρι τις αρχές του επόμενου χρόνου θα έχουν δημοπρατηθεί και οι τρεις κεντρικές Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) που περιλαμβάνουν και 3 υπομονάδες επεξεργασίας καθαρών βιοαποβλήτων από Διαλογή στην Πηγή (ΜΕΒΑ).
Παράλληλα όμως ο κ. Γραφάκος αναλύοντας τις γνωστές αρχές του εθνικού σχεδίου ότι «ο ρυπαίνων πληρώνει», «πληρώνω όσο πετάω» ανέδειξε τη συλλογική ευθύνη των παραγωγών αποβλήτων, θέμα που όπως είπε αφορά ιδιαίτερα στη Θεσσαλία, καθώς η απόσυρση και απόρριψη των αγροτικών προϊόντων στους ΧΥΤΑ έχει κόστος και αυτό το κόστος πρέπει να βαρύνει τον παραγωγό.
Χαρακτηριστικό, επίσης, του νέου σχεδιασμού είναι η προσήλωση στους στόχους που θέτουν οι κοινοτικές Οδηγίες και η αποφυγή ανατροπών σε σχέση με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, καθώς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοδότηση έργων - στα περισσότερα το τρέχον ΕΣΠΑ είναι η τελευταία ευκαιρία.
Αναλυτικότερα, παρουσιάζοντας τις βασικές αρχές του νέου Σχεδίου, ο Γενικός Γραμματέας εστίασε στην ανάγκη μείωσης της υγειονομικής ταφής απορριμμάτων σε ποσοστό 10% μέχρι το 2030, σε δημιουργία δικτύου συλλογής βιοαποβλήτων σε όλη τη χώρα μέχρι το τέλος του 2022, αλλά και σε ενίσχυση του δικτύου συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών και στα 4 ρεύματα, όπου είναι εφικτό όπως είπε χαρακτηριστικά. Ως προς τους υπόλοιπους στόχους, το νέο Εθνικό Σχέδιο ακολουθεί εκείνους της κοινοτικής νομοθεσίας. Ως προς τους γενικούς στόχους, προβλέπει την ανακύκλωση του 55% του συνόλου των αστικών αποβλήτων έως το 2025 και του 60% έως το 2030. Στην ανακύκλωση συσκευασιών προβλέπει την ανακύκλωση του 60% κατά βάρος έως το 2025 και το 70% έως το 2030.
Επίσης, υπογράμμισε ότι θα δοθεί έμφαση στην ενημέρωση του πολίτη καθώς η διαχείριση πρέπει να ξεκινάει από κάθε νοικοκυριό (συλλογή στην πηγή), ενώ εστίασε ιδιαίτερα στην ευκαιρία ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων.
Τέλος, ο κ. Γραφάκος αναφέρθηκε στη δυνατότητα που θα παρέχεται πλέον στους Δήμους να προχωρούν έργα ΣΔΙΤ, με την κυβέρνηση να συστήνει αυτή τη διαδικασία -όπως είπε- για τα μεγάλα τουλάχιστον έργα.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Η ΠΙΟ ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
Το στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων στη Θεσσαλία που οδηγεί σε δραστικό περιορισμό της ταφής απορριμμάτων σε ποσοστό κάτω από το 10%, από το 2025 και μετά, με σημαντική αύξηση της επαναχρησιμοποίησης - ανακύκλωσης σε ποσοστό πάνω από 65%, παρουσίασε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, στη διάρκεια της σύσκεψης.
«Σε μια εποχή που χρειάζεται ταχύτητα, ρυθμός, αυτοματισμός και απλοποίηση ενεργειών, εμείς προχωράμε συστηματικά, μεθοδικά και με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Ετοιμάσαμε τον νέο Περιφερειακό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση των Αποβλήτων, στην πιο πράσινη Περιφέρεια της χώρας, που οδηγεί σε πολιτική σχεδόν μηδενικής παραγωγής απορριμμάτων προς ταφή από το 2025 και μέχρι το 2030» δήλωσε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας για να αναφερθεί στους τρεις ΧΥΤΑ αλλά και τις αντίστοιχες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων αναφέροντας: «Συνεργαζόμαστε και στηρίζουμε τους Φορείς Διαχείρισης, τους Δήμους και τις τοπικές κοινωνίες. Χρηματοδοτούμε και κατασκευάζουμε τον ΧΥΤΑ Καρδίτσας-Τρικάλων, επεκτείνουμε με νέες κυψέλες τους ΧΥΤΑ σε Λάρισα και Βόλο. Με τοπογραφική, οικονομική και κοινωνική μελέτη εντοπίσαμε τα κατάλληλα σημεία για τη δημιουργία των 3 Μονάδων ΜΕΑ- ΜΕΒΑ, που ξεκινούν τη λειτουργία τους από τα τέλη του 2022 και πρόκειται να δημιουργήσουν 500 νέες θέσεις εργασίας. Οι Μονάδες αλλάζουν το τοπίο στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων στη Θεσσαλία και την καθιστούν από τις πρώτες Περιφέρειες στη χώρα που επεξεργάζεται και διαλέγει το σύνολο των παραγόμενων απορριμμάτων της. Προχωράμε συστηματικά, σε συνεργασία με όλους».
Σε άλλο σημείο της παρουσίασής του ο κ. Αγοραστός χαρακτήρισε τη Θεσσαλία ως την πιο πράσινη Περιφέρεια της χώρας, χωρίς χωματερές, χωρίς περιβαλλοντικά πρόστιμα για να καταλήξει: «Αποτελεσματικός είναι και ο σχεδιασμός για τα υγρά απόβλητα, αφού όλοι οι οικισμοί με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων αποκτούν Βιολογικό Καθαρισμό και σε ποσοστό άνω του 80% οι επιχειρήσεις έχουν συμμορφωθεί με Βιολογικούς Καθαρισμούς, βιοαέριο και συνολικά με καλύτερη διαχείριση των υγρών αποβλήτων τους. Με τα Πράσινα Σημεία σε κάθε Δήμο, το πρόγραμμα διαχείρισης κενών συσκευασιών των αγροτικών σκευασμάτων, σε συνδυασμό με τα 22 έργα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων που χρηματοδοτεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας και την αλλαγή του συμβατικού φωτισμού με τεχνολογία Led στο σύνολο του οδικού δικτύου αρμοδιότητάς μας, δημιουργούμε ένα θετικό πράσινο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η άριστη συνεργασία που έχουμε με τον γενικό γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλη Γραφάκο, οδηγεί σε αποτελέσματα, με προστιθέμενη αξία. Ο καλύτερος τρόπος να πεις κάτι είναι να το κάνεις».
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΥΚΛΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Την τρέχουσα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 ωριμάζουν, χρηματοδοτούνται και υλοποιούνται από τους ΦΟΔΣΑ, τους Δήμους και την Περιφέρεια Θεσσαλίας σύγχρονα έργα Κυκλικής Οικονομίας για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Τα έργα έχουν σαν στόχο τη διαλογή στην πηγή (Πράσινα Σημεία, Καφέ Κάδος και Εξοπλισμός Συλλογής Βιοαποβλήτων) και την επεξεργασία των απορριμμάτων πριν την υγειονομική ταφή (Μονάδας Επεξεργασίας Σύμμεικτων και Βιοαποβλήτων) με στόχο την τελική μείωση της ταφής.
Σύμφωνα με τον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό Αποβλήτων που υλοποιεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας, προβλέπονται 3 κεντρικές Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) που περιλαμβάνουν και 3 υπομονάδες επεξεργασίας καθαρών βιοαποβλήτων από Διαλογή στην Πηγή (ΜΕΒΑ).
Οι 3 αυτές ΜΕΑ-ΜΕΒΑ (Π.Ε Λάρισας, Π.Ε Τρικάλων-Καρδίτσας, Π.Ε Μαγνησίας) σε συνδυασμό με ειδικές προβλέψεις για τα νησιά (Μονάδες Κομποστοποίησης, Πράσινα Σημεία) δίνουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο σχεδιασμού.
Από τα απορρίμματα που θα οδηγηθούν στα παραπάνω τρία εργοστάσια -ανάλογα με την επιλεγείσα τεχνολογία- θα ανακτηθούν ανακυκλώσιμα υλικά και ενέργεια αφήνοντας ένα ποσό υπολείμματος προς διάθεση στους ΧΥΤΥ.
Τα έργα είναι σε καλό βαθμό δρομολογημένα καθώς:
-Η μονάδα της Π.Ε Τρικάλων-Καρδίτσας είναι σε τελική διαγωνιστική διαδικασία στις 15/9/2020.
-Η μονάδα της Π.Ε. Λάρισας είναι σε τελική διαδικασία ολοκλήρωσης ωρίμανσης και κατάθεσης πρότασης για τη χρηματοδότηση ώστε να προχωρήσει η δημοπράτηση αρχές 2021.
- Και η μονάδα της Π.Ε Μαγνησίας είναι σε στάδιο τελικής ωρίμανσης, ώστε να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ Θεσσαλίας και να δημοπρατηθεί επίσης αρχές 2021.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας έχει μεριμνήσει για την 100% χρηματοδότησή τους ως δημόσια έργα είτε μέσω του ΕΣΠΑ, είτε μέσω του ΥΜΕΠΕΡΑΑ.
Έχει αναλάβει επίσης, με Προγραμματική Σύμβαση μετά από έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να στηρίξει τεχνικά και διαχειριστικά τον ΦΟΔΣΑ Λάρισας στο μεγαλύτερο από τα 3 έργα, την ΜΕΑ -ΜΕΒΑ και Επέκταση ΧΥΤΥ Λάρισας. Σήμερα οι μελέτες είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης, με στόχο να ξεπεραστούν γραφειοκρατικές διαδικασίες για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και χρηματοδότηση του έργου έως τον Δεκέμβριο 2020.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Περιφέρειας τα 3 έργα αναμένονται να λειτουργήσουν σταδιακά από τα τέλη του 2022 έως και τα τέλη του 2023 και θα αλλάξουν το τοπίο στη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, για να την καταστήσουν από τις πρώτες Περιφέρειες που επεξεργάζεται ή διαλέγει το σύνολο των παραγόμενων απορριμμάτων της ανακτώντας χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, κόμποστ και ενέργεια από βιοαέριο.
Τα παραπάνω, τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση της Περιφέρειας, είναι μόνο η αρχή καθώς το όραμα της Περιφέρειας Θεσσαλίας, της ΠΕΔ και των ΦΟΔΣΑ είναι από το 2025 και έως το 2030, σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του νέου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), σταδιακά να εφαρμοστεί πολιτική σχεδόν Μηδενικής Παραγωγής Απορριμμάτων προς ταφή, με δραστικό περιορισμό της ταφής κάτω από το 10% και σημαντική αύξηση της επαναχρησιμοποίησης - ανακύκλωσης πάνω από 65%. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η Περιφέρεια Θεσσαλίας συνεργάζεται με την ΠΕΔ και τους 3 ΦΟΔΣΑ, ώστε το επιτυχημένο μοντέλο συνεργασίας του 2016 να συνεχιστεί και να προχωρήσει το νέο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απόβλητων, που οδηγεί σε νέα έργα και επιπλέον δράσεις με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ Θεσσαλίας 2021-2027.
Σημειώνεται ότι στη χθεσινή εκδήλωση παρευρέθηκαν οι πρόεδροι της ΚΕΔΕ Δημήτρης Παπαστεργίου, της ΠΕΔ Θεσσαλία Αθ. Νασιακόπουλος, όλοι οι δήμαρχοι του νομού Λάρισας και εκπρόσωποι δήμων της Θεσσαλίας.
