κάθε μέρα στις 6, κρούσματα, ιχνογράφηση... Σε καιρό πανδημίας λοιπόν βρήκε το πλέον πρόσφορο έδαφος ένα «μικρόβιο» για να αναπτυχθεί και να δράσει έτι περαιτέρω. Το «μικρόβιο της φιλιστορίας» που το... φέρει και το μεταδίδει η Ομάδα της Φωτοθήκης Λάρισας. Τα μέλη της έχοντας αφήσει για λίγο στην άκρη τις άλλες υποχρεώσεις τους την περίοδο του εγκλεισμού ρίχτηκαν με ακόμα μεγαλύτερη ορμή και διάθεση στη μελέτη της τοπικής ιστορίας. Κάθε μέλος συνέβαλε ώστε το... αποθεματικό αυτής της τράπεζας γνώσης να πολλαπλασιαστεί. Μάλιστα, η τράπεζα αυτή σε όποιον χρειάστηκε τη βοήθεια και τη συνδρομή της δεν είπε ποτέ όχι, μεταλαμπαδεύοντας την αγάπη τους για την πόλη και την ιστορία της! Το μόνο πρόβλημα; Οι αντιδράσεις των συζύγων όταν έβλεπαν το αρχείο να απλώνεται σε όλο το σπίτι.
Η «ΕτΔ» συναντήθηκε με μέλη της Φωτοθήκης και τους ζήτησε να αναφέρουν με τι ασχολήθηκαν τον καιρό του εγκλεισμού, πώς πέρασαν τις ατέλειωτες ώρες που ο Covid-19 μας έκλεισε στο σπίτι.
Πρώτος μίλησε το μέλος της Φωτοθήκης και αρχειοφύλακας της «Ελευθερίας» κ. Βαγγέλης Ρηγόπουλος που ανέφερε ότι: «Ολοκλήρωσα σχεδόν τη συγγραφή του βιβλίου της ιστορίας του προσκοπισμού της Λάρισας. Θεού θέλοντος το φθινόπωρο θα είναι έτοιμο με την ελπίδα να βρούμε χορηγό, ώστε το έτος 2021 να τυπωθεί και να παρουσιαστεί. Η πείρα που έχουμε αποκτήσει όντας μέλη της Φωτοθήκης και ερευνώντας αρχεία -όχι μόνο με φωτογραφίες, αλλά και ιστορικά- μας οδηγεί στον δρόμο των συνεχών αποκαλύψεων. Η Λάρισα ήταν προσκοπούπολη, θα ρωτήσουμε τον κ. Ρηγόπουλο που θα μας πει ότι «Φυσικά. Από τις πρώτες πόλεις στην Ελλάδα που ιδρύθηκε ο προσκοπισμός ήταν και η Λάρισα, το 1914, 7 χρόνια μόλις μετά τη δημιουργία του στο Λονδίνο και τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυσή του στην Αθήνα. Το ‘14 ιδρύθηκαν πολλές προσκοπικές ομάδες στην Ελλάδα γιατί μόλις είχαν λήξει οι βαλκανικοί πόλεμοι και έρχονταν έφεδροι αξιωματικοί από το μέτωπο όπου είχαν συναναστραφεί με προσκόπους από άλλες χώρες, απέκτησαν καλή εικόνα για τον προσκοπισμό και έτσι άρχισε να διαδίδεται και στη Λάρισα.
ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΑΛΤΣΑΣ: ΑΝΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ
Ο Αχιλλέας Καλτσάς θα τονίσει ότι «Ηταν μία περίοδος δύσκολη με πολύ κλείσιμο μέσα στο σπίτι. Αυτό βοήθησε βέβαια στην περαιτέρω ανίχνευση αρχείων και κυρίως αρχείων από παλιές εφημερίδες απ’ όπου αντλούμε πολλές πληροφορίες. Κάθε μέρα εντοπίζουμε καινούριες πληροφορίες που ανατρέπουν τις μέχρι χθες βεβαιότητες. Δυστυχώς μεγάλος όγκος έχει χαθεί και για πολλές περιόδους της πόλης είμαστε στα σκοτάδια, για παράδειγμα δεν έχουμε εικόνα για το 1922, δεν έχουμε για το 1917. Αυτό που κάνουμε είναι να προσπαθούμε να βρούμε πληροφορίες από εφημερίδες γειτονικών πόλεων και των Αθηνών». Τι ήταν αυτό που σας έκανε εντύπωση από αυτήν την “περιήγησή” σας, ρωτήσαμε τον κ. Καλτσά που θα μας πει ότι «Ψάχνω την περίοδο των προσφύγων στη Λάρισα το 1922, για τους οποίους ανακαλύψαμε στοιχεία που δεν τα ξέραμε. Για παράδειγμα όταν ήρθαν πού έμεναν, πόσοι ήρθαν στη Λάρισα... Μάθαμε ότι έμεναν στα σχολεία, στο Αρσάκειο, στους στρατώνες, στα γραφεία του Εμπορικού Συλλόγου. Αυτό σε πρώτη φάση γιατί έπρεπε να φύγουν για να ανοίξουν τα σχολεία για παράδειγμα. Μάθαμε για τα συσσίτια που γίνονταν στο κέντρο της πόλης -στη συμβολή των σημερινών οδών Παναγούλη και Κύπρου- και με χρηματοδότηση του δήμου. Μάλιστα ένα πρόσφατο κείμενο του κ. Παπαθεοδώρου στην “Ελευθερία” για τη Λάρισα του 1897 βασιζόταν σε μια τέτοια “ανακάλυψη” στην εφημερίδα “Εμπρός”.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΠΕΤΧΑΒΕΣ: ΜΕ ΚΥΝΗΓΟΥΣΕ Η... ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ
Στο... πρόβλημα της συζύγου του να καθαρίσει το γεμάτο από βιβλία σπίτι αναφέρθηκε ο Θανάσης Μπετχαβές που σημείωσε ότι «Με κυνηγούσε η γυναίκα μου γιατί έβαζα πράγματα από δω και από κει. Πάνω στο τραπέζι, πάνω στα κρεβάτια, παντού βιβλία. Αλλα αν δεν απλώσεις το αρχείο πώς θα κάνεις σωστή δουλειά; Αυτές θέλουν καθαρό το σπίτι, εμείς δεν το θέλουμε».
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡΑΒΑΝΗΣ: ΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Για την προσπάθειά του να οπτικοποιήσει υλικό της Φωτοθήκης μίλησε ο Γεώργιος Γραβάνης που σημείωσε ότι «Εκτός από τις άλλες δραστηριότητες της ομάδας έγινε και μία προσπάθεια για οπτική παρουσίαση τεκμηρίων που συγκεντρώνουμε. Το να παρουσιάζεις κάτι οπτικά σημαίνει ότι υπάρχει ένα υπόβαθρο που δημιουργείται από όλα τα μέλη της Φωτοθήκης. Για να γίνει ένα βίντεο θα χρειαστούν εικόνες, θα χρειαστεί ιστορική τεκμηρίωση. Αυτή την τεκμηρίωση την παρουσιάζουμε ως οπτικό υλικό. Αλλωστε, ένας από τους στόχους της Φωτοθήκης είναι να παρουσιάσει αυτό το ιστορικό υλικό που συλλέγεται κατά καιρούς με τρόπο εύληπτο και ενδιαφέρον. Για παράδειγμα έγιναν βίντεο κάποια κείμενα για τα κτίρια της Κεντρικής πλατείας που είχε γράψει ο κύριος Παπαθεοδώρου». Η καραντίνα σάς βοήθησε, ρωτήσαμε τον κ. Γραβάνη για να μας απαντήσει ότι «Φυσικά, γιατί μας έδωσε χρόνο. Οταν την επόμενη μέρα δεν πρέπει να πας στη δουλειά τότε ξενυχτάς για να φέρεις εις πέρας αυτό που έχεις στο μυαλό σου. Επίσης όταν έκανα τις περιγραφές των δρόμων είχα την παλιά φωτογραφία, είχα και τη σύγχρονη. Στη σύγχρονη φωτογραφία ήταν άδεια η πόλη και φαινόταν πιο καλά, ενώ αν υπήρχαν τα αυτοκίνητα και η κίνηση όσο να ‘ναι θα “αλλοιωνόταν” το αποτέλεσμα».
ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΑΡΜΠΟΥΤΗΣ: ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΑΛ
Για το βιβλίο του για τον ιστορικό σύλλογο της ΕΑΛ που ολοκλήρωσε κατά την περίοδο της καραντίνας μίλησε ο Σπύρος Μπαρμπούτης. Ο κ. Μπαρμπούτης θα τονίσει ότι «Κατά τη διάρκεια της καραντίνας όλα τα μέλη της Φωτοθήκης συνεχίσαμε αυτό το όμορφο και συναρπαστικό ταξίδι στον πολιτισμό και στην πρόσφατη σχετικά ιστορία της πόλης. Η προσπάθεια όλων μας στοχεύει στο να μπορέσουμε να δούμε τον ρόλο και τη φυσιογνωμία της πόλης στην περιοχή της Θεσσαλίας και ευρύτερα της Ελλάδος. Να γίνουν γνωστές οι υποδομές της πόλης και οι ιστορίες των ανθρώπων. Γενικότερα να εκφραστεί ο πολιτισμός και μέσα ει δυνατόν από τις δικές μας ενέργειες. Εγώ κατά τη διάρκεια της καραντίνας ολοκλήρωσα το βιβλίο μου σχετικά με τα αθλητικά δρώμενα της ΕΑΛ και πιστεύω πως θα μπορέσουμε σύντομα να το εκδώσουμε».
* Λίγο πριν μας πει με τι ασχολήθηκε για τις δικές του ασχολίες την περίοδο της καραντίνας, ο κ. Νίκος Παπαθεοδώρου αναφέρθηκε στο έργο δύο απουσιάζοντων από τη συνάντηση μελών της Φωτοθήκης: του Θωμά Κυριάκου και του Γιώργου Χατζούλη. «Ο Θωμάς Κυριάκος περπατούσε σε διάφορους δρόμους της πόλης και έχοντας παλιές φωτογραφίες αφενός έκανε τη σύγκριση του τότε με το τώρα, αφετέρου περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια τα καταστήματα και τα σπίτια που υπήρχαν τότε, την περίοδο που τραβήχτηκαν οι φωτογραφίες. Μια επίπονη “δουλειά” γιατί χρειάζεται πολλή λεπτομέρεια και πολλή τεκμηρίωση». Ενώ για το έτερο απουσιάζον μέλος, τον Γιώργο Χατζούλη, ο κ. Παπαθεοδώρου σημείωσε ότι «Ο Γιώργος Χατζούλης επεξεργάστηκε ορισμένα σχέδια από την παλιά Λάρισα, από παλιά σπίτια, σχέδια από το Φρούριο, παλιά σχέδια πόλης και άλλα... Είδαμε για παράδειγμα κτίρια που επρόκειτο να γίνουν και τελικά δεν έγιναν, πολύ ωραία κτίρια. Σε σχέδια του 1930 βλέπουμε ότι η Δημοτική Αγορά είχε σχεδιαστεί να γίνει στο τετράγωνο Κούμα, Ασκληπιού, Παπασταύρου και Ρούσβλετ για παράδειγμα».
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ: ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Τελευταίος μάς μίλησε ο «βιογράφος» της Λάρισας κ. Νίκος Παπαθεοδώρου. Ο κ. Παπαθεοδώρου αναφέρθηκε στο νέο του βιβλίο που θα έχει ως θέμα του τα παλιά αρχοντικά και τα ιστορικά κτίρια της πόλης. Μας είπε λοιπόν ότι «Αυτό το διάστημα προσπάθησα να βάλω σε μία τάξη το αρχείο μου, αλλά το βασικότερο που έκανα ήταν να ξανακοιτάξω ένα βιβλίο που θέλω να βγάλω. Το είχα εδώ και χρόνια στο μυαλό μου, αλλά διάφορες περιστάσεις και διάφορα εμπόδια δεν επέτρεψαν να βγει και αφορά στα αρχοντικά της Λάρισας. Πρόκειται για 70-80 κτίρια, που δεν είναι μόνο αρχοντικά, αλλά και παλιά κτίσματα της Λάρισας. Ξεκινάω από εμβληματικά κτίρια της Τουρκοκρατίας, μετά πάω στα κτίρια που χτίστηκαν αμέσως μετά την απελευθέρωση. Επειδή το βιβλίο αυτό το έχω έτοιμο εδώ και 10 χρόνια και δεν μπορούσε να κυκλοφορήσει, στο διάστημα των 10 ετών μαζεύτηκαν τόσες πολλές πληροφορίες γι’ αυτά τα κτίρια, αλλά εντοπίστηκαν κι άλλα κτίρια κι έτσι γίνεται κατανοητό ότι αναθεωρήθηκε εντελώς. Επειδή από την Αθήνα έχω πολύ καλές πληροφορίες ότι μπορεί αυτό το βιβλίο να τυπωθεί, κάθισα όλο αυτό το διάστημα, το αναθεώρησα, το ετοίμασα και πιστεύω ότι το 2021 θα μπορέσει να κυκλοφορήσει. Βέβαια όλο αυτό το διάστημα δεν παρέλειψα κανένα κείμενο για την «Ελευθερία» και την Τετάρτη και την Κυριακή». Ο κ. Παπαθεοδώρου τόνισε επίσης πως ένας από τους σκοπούς -αν όχι ο κύριος- είναι να διαχέεται η ιστορία, ώστε να γίνονται κοινωνοί και πρεσβευτές της όλο και περισσότερος κόσμος. Θα μας πει λοιπόν ότι: «Θα ήθελα να πω πως αυτό το διάστημα μας ζήτησαν πληροφορίες και φωτογραφίες πολλά άτομα. Λόγω του κορονοϊού και του εγκλεισμού είχαμε τη δυνατότητα και τον χρόνο να τα δώσουμε. Ενα σχολείο για παράδειγμα έκανε μια έρευνα, ό,τι μας ζήτησαν εμείς ανταποκριθήκαμε και τους το δώσαμε. Ο σκοπός μας είναι να διαδίδεται και διαχέεται η γνώση, γιατί αλλιώς δεν θα έχει και νόημα», για να ρωτήσουμε τον... γιατρό Νίκο Παπαθεοδώρου αν είναι «μικρόβιο» που διαδίδεται η φιλιστορία, «Βεβαίως, το βλέπουμε και μέσα από τις δημοσιεύσεις της ”Ελευθερίας”, ότι το θέμα εκάστης δημοσίευσης γίνεται αντικείμενο συζήτησης, αλλά και διαχέεται στα social media. Εμείς ξεκινήσαμε στη Φωτοθήκη ευάριθμοι Λαρισαίοι και τώρα έχουμε πολλαπλασιαστεί. ‘’Μικρόβιο’’ που διαδίδεται λοιπόν» θα μας απαντήσει ο κ. Παπαθεοδώρου.
Θανάσης Αραμπατζής
