Ένας άνθρωπος που έζησε στο πετσί του τα δεινά του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου που ακολούθησε. Ένας άνθρωπος που φεύγοντας πλήρης ημερών αποχαιρέτησε έναν κόσμο που οι χαρές που έζησε σ’ αυτόν απέχουν πολύ από τις πίκρες που γεύτηκε.
Όλη η οικογένειά του, ο πατέρας, η μάνα, αυτός και τα επτά αδέλφια του, τέσσερα αγόρια και τέσσερα κορίτσια, αναμείχθηκαν ενεργά στον αγώνα κατά των Γερμανών κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, προσφέροντας ο καθένας από το πόστο του τις υπηρεσίες του προς την πατρίδα.
Από τα αγόρια, ο Νίκος, ο Αριστογείτονας κι ο Βύρωνας προσχώρησαν στον ΕΛΑΣ, ο Απόλλωνας στην ΕΠΟΝ, η μάνα με τα τέσσερα κορίτσια στις ΕΑΜικές οργανώσεις κι ο πατέρας του αναδείχθηκε δυναμικό στέλεχος στην τοπική αυτοδιοίκηση και, μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, στην πενταμελή λαϊκή επιτροπή δικαιοσύνης (λαϊκά δικαστήρια).
Η πολύτεκνη οικογένεια του Απόλλωνα Μουχλούλη συντηρούνταν από τα εισοδήματα της σκληρής δουλειάς των γονιών στη λίγη κτηματική περιουσία. Άλλοι πόροι ζωής δεν υπήρχαν. Δύσκολα τα χρόνια της Κατοχής για να θρέψεις μια 10μελή οικογένεια. Οι απαιτήσεις της επιβίωσης τους ανάγκασαν να πηγαίνουν στον κάμπο για να μαζεύουν στάχια που έπεφταν στα χωράφια. Μ’ αυτά εξασφάλιζαν ένα μέρος του καθημερινού ψωμιού.
Η ένταξη του Νίκου στις αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ έγινε γνωστή στην Καραμπιναρία, που καθημερινά καλούσε τον Απόλλωνα, ενώ ο γνωστός στην περιοχή δήμιος Κόκκας συνεχώς τον φοβέριζε. Έτσι, αναγκάστηκε να φύγει όλη η οικογένεια για το Καλαμάκι, που ήταν ανταρτοκρατούμενο. Το σπίτι στην Αγιά λεηλατήθηκε από τους κατακτητές και οι προίκες των κοριτσιών μαζί με όλα τα έπιπλα έγιναν λεία των καραμπινιέριδων.
Μετά τον Νίκο προσχώρησαν στον ΕΛΑΣ ο Αριστογείτονας, που υπηρέτησε στο 54ο Σύνταγμα Πεζικού στο Πήλιο, κι αμέσως σχεδόν ο ΕΠΟΝίτης Βύρωνας, που υπηρέτησε στην Ταξιαρχία Ιππικού του Μπουκουβάλα.
Ο Απόλλωνας, ο βενιαμίν της οικογένειας, από τους πρώτους ΕΠΟΝίτες της Αγιάς, υπήρξε πληροφοριοδότης και σύνδεσμος των ανταρτών του Κισσάβου με τις οργανώσεις της Αγιάς βοηθώντας δραστήρια το λαϊκό κίνημα.
Η μάνα και τα τέσσερα κορίτσια οργανώθηκαν στις γυναικείες ΕΑΜικές οργανώσεις και προσέφεραν μεγάλες υπηρεσίες.
Μια ολόκληρη φαμίλια, δηλαδή, δοσμένη στον αγώνα, για την οποία, μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, αρχίζει ο Γολγοθάς. Συλλήψεις, διαπομπεύσεις, ξυλοδαρμοί, στρατοδικεία.
Από τους πρώτους συνελήφθη ο Νίκος. Συνηθισμένες ήταν οι κατηγορίες για όλους τους αγωνιστές. Τον πέρασαν από στρατοδικείο και τον καταδίκασαν σε πολύχρονη φυλάκιση. Στα κρατητήρια της Αγιάς και της Λάρισας βασανίστηκε σκληρά από τους ανθρώπους της χωροφυλακής. Τόσες ήταν οι κακουχίες του, τόσο στο αντάρτικο, όσο και από τους βασανισμούς, που βγήκε από τη φυλακή σακάτης, με αποτέλεσμα να πεθάνει λίγο αργότερα.
Ο Αριστογείτονας επιστρατεύτηκε το 1946 για να κάνει τη θητεία του στον Τύρναβο. Η προηγούμενη όμως «αντεθνική» του δράση στάθηκε αφορμή για να συλληφθεί. Με ψεύτικες κατηγορίες τον πέρασαν στρατοδικείο και τον καταδίκασαν σε θάνατο. Αργότερα η θανατική ποινή μετατράπηκε σε ισόβια. Βασανίστηκε πολύ για να προδώσει συνεργάτες. Με τη φυλάκιση και τους βασανισμούς κλονίστηκε η υγεία του και γρήγορα πέθανε κι αυτός, αφού στο μεταξύ του είχε δοθεί αμνηστία.
Ο Βύρωνας αναγκάζεται το 1946 να προσχωρήσει στον Δημοκρατικό Στρατό. Αγωνίστηκε παντού με γενναιότητα. Όμως η σκληρή μοίρα θέλησε να χτυπήσει για τρίτη φορά την οικογένεια. Σκοτώθηκε πολεμώντας στον εμφύλιο.
Η μία αδελφή, η Ιφιγένεια, εξαιτίας της προσχώρησης του Βύρωνα στον Δημοκρατικό Στρατό, υφίστατο ταπεινώσεις και φυλακίσεις. Τελικά, την πέρασαν από στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε φυλάκιση.
Η Θεοδώρα επιστρατεύτηκε βίαια από τους αντάρτες στην επίθεση της Αγιάς στις 14 Σεπτεμβρίου 1948. Με την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού έφυγε στο παραπέτασμα. Επαναπατρίστηκε από την Τασκένδη και έζησε στον Βόλο.
Ο Απόλλωνας κλείστηκε κι αυτός για πολλούς μήνες στις φυλακές της χωροφυλακής. Βασανίστηκε πολύ σκληρά, και παρόλο που γνώριζε πολλά μυστικά της οργάνωσης της Αγιάς, δεν άνοιξε το στόμα του. Στο στρατοδικείο αθωώθηκε. Οι γονείς του πέθαναν αρκετά αργότερα, αφού στράγγισαν και οι δύο το πικρό ποτήρι του σκοτωμού τριών παιδιών και των διωγμών των υπολοίπων.
Ο Απόλλωνας Μουχλούλης σε όλη του τη ζωή στάθηκε αξιοπρεπής κι αν τον ρωτούσες για όσα πέρασε, σου απαντούσε «Ήταν δύσκολες, παράξενες και μπερδεμένες εποχές. Να μην ξανάρθουν ποτέ. Η Ελλάδα ποτέ να μην ξαναζήσει πόλεμο και εμφύλιο». Οπότε, ας κρατήσουμε κι εμείς αυτό κι ας του ευχηθούμε να βρει εκεί που πάει τη γαλήνη που δικαιούται…
ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Νίκου Γουργιώτη
