Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο αθώωσε τον Γιώργο Καραβάνα, ιδιοκτήτη της εταιρείας Cryotech, που εδρεύει στην πόλη από το 2006, για το γεγονός πως λειτουργούσε χωρίς άδεια.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, είναι η πρώτη δικαστική εξέταση τέτοιας περίπτωσης και η απόφαση αυτή όχι μόνο δημιουργεί νομολογία αλλά ίσως αποτελέσει την πρώτη χαραμάδα φωτός που θα οδηγήσει τις ιδιωτικές τράπεζες εκτός αδιεξόδου στο οποίο περιήλθαν.
Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο ζήτημα που δεν αφορά μόνο στις ιδιωτικές τράπεζες αλλά και μεγάλο φάσμα της κοινωνίας, καθώς χαρακτηριστικό είναι πως μόνο στη Λάρισα η εν λόγω ιδιωτική τράπεζα φιλοξενεί περίπου 4.000 δείγματα ομφαλοπλακουντιακού αίματος.
Το 2017 ο Παύλος Πολάκης με μια υπουργική απόφαση συμπλήρωσε ένα νόμο του Λοβέρδου από το 2011 στην προσπάθειά του να οριοθετήσει τη λειτουργία των ιδιωτικών Τραπεζών Ο.Π.Α. Όμως το πλαίσιό του, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των Τραπεζών, βρίθει αντισυνταγματικών, πρακτικά ανεφάρμοστων και παγκοσμίως πρωτότυπων προβλέψεων, που καθιστούν τη λειτουργία τους αδύνατη. Γι’ αυτόν τον λόγο η Ένωση Τραπεζών Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος, της οποίας πρόεδρος είναι ο Γιώργος Καραβάνας, έχει προσφύγει εναντίον της υπουργικής απόφασης στο Συμβούλιο της Επικρατείας και περιμένει την εκδίκασή της σε λίγες ημέρες.
Μετά την κατάρρευση μεγάλης ιδιωτικής τράπεζας βλαστοκυττάρων στην Αθήνα, ξεκίνησε εισαγγελική έρευνα σχετικά με τη λειτουργία των ιδιωτικών τραπεζών βλαστοκυττάρων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Η υπόθεση της Λάρισας ήταν η πρώτη που έφτασε στα δικαστήρια.
«Ο νόμος έτσι όπως είναι τώρα, δεν μας επιτρέπει ούτε να λειτουργούμε ούτε να μην λειτουργούμε» σημειώνει ο Λαρισαίος βιολόγος κ. Καραβάνας σε δηλώσεις του στην «Ε» στο Δικαστικό Μέγαρο, λίγο μετά την έκδοση της αθωωτικής απόφασης, αφού αποδείχθηκε ότι έχουν γίνει από πλευράς τους όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την έκδοση άδειας, οι οποίες όμως, ισχυρίζονται πως, προσέκρουσαν στην απουσία λειτουργικού θεσμικού πλαισίου γύρω από την εν λόγω δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τα όσα ακούστηκαν στο δικαστήριο, η εταιρεία Cryotech άρχισε να λειτουργεί το 2006 με απόφαση της διεύθυνσης εμπορίου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λάρισας, με την οποία της χορηγήθηκε άδεια ίδρυσης. Σκοπός της ήταν η μακροχρόνια φύλαξη και διάθεση βλαστοκυττάρων. Οι αναγκαίες προδιαγραφές για την αδειοδότηση τραπεζών κυττάρων και ιστών για ανθρώπινη χρήση, ήταν διαθέσιμες από το 2005, ως μέρος του Ν. 3305 για τη λειτουργία κέντρων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και συμπληρώθηκαν το 2008, μετά και την ενσωμάτωση των σχετικών Ευρωπαϊκών Οδηγιών στο Ελληνικό Δίκαιο. Όμως από το 2011 και εν συνεχεία από το 2017 άλλαξαν όλα.
ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΝΕ ΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ
«Με τον νόμο Λοβέρδου το 2011 και κατόπιν την απόφαση Πολάκη το 2017, θα πρέπει οι τράπεζες να προσαρμοστούν σε μία σειρά απαιτήσεων που δεν ισχύουν πουθενά αλλού στον κόσμο, ενώ όσες τράπεζες δεν αδειοδοτηθούν θα πρέπει να δώσουν τα δείγματά τους για περαιτέρω φύλαξη σε άλλη αδειοδοτημένη τράπεζα. Αυτή τη στιγμή ωστόσο δεν υπάρχει καμία αδειοδοτημένη ιδιωτική τράπεζα καθώς με την ψήφιση του νόμου του 2011 κατέστη σαφές πως οι εποπτεύοντες φορείς και οι εκπρόσωποί τους, που τυχαίνει να είναι ταυτόχρονα και διευθυντές δημόσιων τραπεζών βλαστοκυττάρων, είναι εχθρικοί στη λειτουργία ιδιωτικών τραπεζών Ο.Π.Α. στην Ελλάδα» εξηγεί ο κ. Καραβάνας και προσθέτει «Άλλωστε ακόμα και η απόκτηση της πολυπόθητης άδειας λειτουργίας, δεν θα οδηγούσε σε οικονομικά βιώσιμη λειτουργία με δεδομένες τις παράλογες και διεθνώς πρωτότυπες προβλέψεις του ελληνικού νόμου».
Όπως έγινε γνωστό στην αίθουσα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Λάρισας, η εταιρεία εξακολουθεί να συντηρεί τα δείγματα που είχε συλλέξει και επεξεργαστεί κατά το παρελθόν, καθώς και δείγματα που έχει αναλάβει από άλλη εταιρεία που πτώχευσε, για περαιτέρω φύλαξη. Εξακολουθεί να αναμένει απάντηση με οδηγίες από το Υπουργείο Υγείας για την τύχη των φυλασσόμενων δειγμάτων της κατόπιν σχετικού ερωτήματος που υπέβαλε από το 2018, χωρίς ωστόσο ποτέ να λάβει απάντηση. Ταυτόχρονα, αναμένει την εκδίκαση της αίτησης ακύρωσης που έχει καταθέσει μαζί με άλλες εταιρείες του κλάδου στο ΣτΕ προκειμένου «να αρθεί το νομικό αδιέξοδο, στο οποίο οδηγεί η ελληνική νομοθεσία» σύμφωνα με τις καταθέσεις ενώπιον των δικαστών.
Επίσης έγινε γνωστό, κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, πως αναμένει νομοθετικές πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση, στην οποία η ΕΕΤΟΑ έχει επανειλημμένως καταθέσει σχετικά υπομνήματα, όπως ενδεικτικά η κατάθεση τροπολογίας που θα διαχωρίζει την υπηρεσία επεξεργασίας από την υπηρεσία φύλαξης δειγμάτων Ομφαλοπλακουντικού Αίματος και θα αδειοδοτεί τις υπάρχουσες εταιρείες με βάση τα όσα ισχύουν και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., ώστε να μπορούν απρόσκοπτα να φυλάσσουν τα δείγματα που έχουν στο παρελθόν συλλέξει και επεξεργαστεί.
«Από την ίδρυσή της η εταιρεία έκανε ό,τι ήταν δυνατόν προκειμένου να λειτουργήσει νόμιμα και στο δικαστήριο αποδείχθηκε πως έχουμε κάνει όλες τις προβλεπόμενες κινήσεις» σχολιάζει χαρακτηριστικά ο κ. Καραβάνας.
Νωρίτερα μάλιστα κατά τη διάρκεια της εκδίκασης είχε τονίσει πως ο νόμος τούς έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο και τους φέρνει ενώπιον του διλλήματος: ή να κλείσουν και να καταστραφούν τα δείγματα ή να συνεχίσουν να λειτουργούν με μειωμένα έσοδα προκειμένου να σώσουν τα δείγματα. Εκείνοι τόνισε, επέλεξαν το δεύτερο.
Εν κατακλείδι μάλιστα στη διάρκεια της απολογίας του ανέφερε το παράδειγμα των μονάδων εξωσωματικής γονιμοποίησης. Όπως είπε ο κ. Καραβάνας, οι σχετικές τεχνικές άρχισαν να εφαρμόζονται στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 όμως ο πρώτος νόμος εκδόθηκε το 2005 και οι πρώτες άδειες αργότερα. «Μεσολάβησαν δηλαδή περίπου 25 χρόνια μέχρι το κράτος να θεσμοθετήσει τους σχετικούς κανόνες λειτουργίας τους. Αν οι γιατροί περίμεναν πρώτα το κράτος να τελειώσει τη θεσμοθέτηση και μετά να κάνουν το έργο τους, τότε μια ολόκληρη γενιά Ελλήνων δεν θα είχε γεννηθεί και χιλιάδες ζευγάρια θα είχαν μείνει άτεκνα» είπε χαρακτηριστικά, πείθοντας, όπως φάνηκε και από την απόφαση, το δικαστήριο.
Του Κώστα Γκιάστα
