Μία Θεσσαλία με «ισχυρή και καινοτόμο οικονομία στην Ευρώπη, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, μέσω της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς ανάπτυξης» περιλαμβάνει σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κώστα Αγοραστό, ο σχεδιασμός του πενταετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Θεσσαλίας, το οποίο συζητήθηκε την Παρασκευή στην αρμόδια επιτροπή διαβούλευσης.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα καταρτίζεται στο πλαίσιο των επιταγών της διοικητικής μεταρρύθμισης του «Καλλικράτη», η οποία προβλέπει την κατάρτιση πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων από τους Ο.Τ.Α. β’ βαθμού.
Το Επιχειρησιακό Σχέδιο, το οποίο καταρτίζεται από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, συμπίπτει χρονικά με την εκπόνηση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος για τη Νέα Προγραμματική Περίοδο. Κατά συνέπεια συμβαδίζει με τη λογική και τις επιλογές του ΠΕΠ Θεσσαλίας, ώστε να επιτυγχάνεται η μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων μέσω της συμπληρωματικότητας χρήσης των πόρων.
Την ερχόμενη Τρίτη θα πραγματοποιηθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο η δεύτερη φάση της διαβούλευσης, πριν το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας Θεσσαλίας πριν αποκτήσει την τελική του μορφή.
ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Μερικές γενικές διαπιστώσεις που προκύπτουν από την επεξεργασία των στοιχείων είναι:
* Η υψηλή γήρανση του πληθυσμού, η μεγάλη εξάρτηση των μη παραγωγικών ηλικιών από τις παραγωγικές και η χαμηλή αντικατάσταση των παλαιότερων γενεών από τις νεότερες.
* Το ΑΕΠ βαίνει μειούμενο κάθε χρόνο από το 2008, συνεπεία της αποβιομηχάνισης και της αύξησης της ανεργίας που επήλθαν με την δημοσιονομική κρίση
* Υπάρχει ικανοποιητικό οδικό δίκτυο και άξονες σύνδεσης με τις δύο μεγάλες πόλεις (Αθήνα-Θεσσαλονίκη)
* Στις υποδομές μεταφορών καταγράφονται οι μεγάλοι οδικοί άξονες (ΠΑΘΕ), το πολιτικό αεροδρόμιο (Αγχιάλου), το Περιφερειακό Αεροδρόμιο Σκιάθου και ο Λιμένας Βόλου, καθώς και η σιδηροδρομική σύνδεση με τα μεγάλα αστικά κέντρα
* Η ύπαρξη σημαντικών πλουτοπαραγωγικών πόρων (Πεδιάδα, υδάτινοι πόροι, ορεινοί όγκοι, παράκτιες νησιωτικές περιοχές κλπ.)
* Η ύπαρξη ΒΙΠΕ & ΒΙΟΠΑ άρα οργανωτική υποδομή εγκατάστασης & λειτουργίας επιχειρήσεων
Ο ΠΕΡΙΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Σε δηλώσεις του ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός σημείωσε μεταξύ άλλων πως «βρισκόμαστε σε μία δύσκολη και περίεργη εποχή με απρόβλεπτες συνέπειες, με μεγάλη ζημιά την κοινωνία και στην οικονομία. Παρ’ όλα αυτά όμως εμείς χαράξαμε στρατηγικό σχεδιασμό ο οποίος προέκυψε μετά από μία ευρεία διαβούλευση με όλους τους φορείς και όλους τους ανθρώπους που ήθελαν να συμμετέχουν. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει το όραμα της Περιφέρειας Θεσσαλίας ισχυρής, καινοτόμου στην Ελλάδα και την Ευρώπη, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις. Είναι μία δύναμη αλλαγής και δημιουργικής ανατροπής για τη Θεσσαλία.
Το όραµα και οι αρχές της Περιφέρειας για την περίοδο 2014-2020, είναι μια Θεσσαλία με «ισχυρή και καινοτόµος οικονοµία στην Ευρώπη, µε επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, µέσω της έξυπνης, βιώσιµης και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξης».
Η στρατηγική της Περιφέρειας:
Κυρίαρχη κατεύθυνση της αναπτυξιακής στρατηγικής της Περιφέρειας είναι κατ’ αρχήν η ανάσχεση της αρνητικής εξέλιξης των κοινωνικοοικονοµικών µεγεθών της, ως αποτέλεσµα της οικονοµικής κρίσης και ύφεσης που πλήττει τη Χώρα,
αλλά και ο αναπροσανατολισµός του αναπτυξιακού µοντέλου για έξυπνη, βιώσιµη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη και πέραν της περιόδου 2014-2020.
Στη βάση αυτή προσδιορίσθηκε ο Στρατηγικός Στόχος Ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας για την περίοδο 2014-2020, ο οποίος προκύπτει από το Αναπτυξιακό όραµα της Περιφέρειας για το µέλλον της ως Περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής και είναι «ισχυρή και καινοτόµος οικονοµία στην Ευρώπη, µε επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, µέσω της έξυπνης, βιώσιµης και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξης».
Ο Στόχος αυτός προσδιορίσθηκε στη βάση της Περιφερειακής Έξυπνης Εξειδίκευσης, κατόπιν ευρείας και σε βάθος διαβούλευσης που έχει πραγµατοποιηθεί µέχρι σήµερα, µε τους τοπικούς κοινωνικούς, οικονοµικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς και από τα συµπεράσµατα του Αναπτυξιακού Συνεδρίου της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
∆ιαµορφώθηκε δε έτσι, λαµβάνοντας επίσης υπόψη ότι, η οικονοµική κρίση και η βαθιά ύφεση που διέρχεται η Χώρα και επηρεάζει ιδιαίτερα αρνητικά τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της Περιφέρειας Θεσσαλίας και τον κοινωνικοοικονοµικό ιστό της, αφ’ ενός δεν οφείλεται αποκλειστικά στην µέχρι σήµερα αναπτυξιακή διαδικασία της Περιφέρειας, η οποία όντως έχει εµφανίσει έντονες διαρθρωτικές αδυναµίες, αφ’ ετέρου, ενδεχοµένως, να έχει διάρκεια και να είναι µεγαλύτερης έντασης διαχρονικά.
Οι βασικές Αναπτυξιακές Προτεραιότητες της Περιφέρειας Θεσσαλίας, συµπεριλαµβάνοντας / ενσωµατώνοντας τη στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης για την περίοδο 2014 – 2020, είναι οι εξής:
α) Ανάσχεση της συρρίκνωσης της παραγωγικής / επιχειρηµατικής δραστηριότητας και ενδυνάµωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων µε παράλληλη προσέλκυση επιχειρηµατικών επενδύσεων, έχοντας ως αιχµή την καινοτοµία και την αξιοποίηση των αποτελεσµάτων της Έρευνας και της Τεχνολογικής Ανάπτυξης.
β) Ανάπτυξη, αξιοποίηση και αύξηση της συµµετοχής του ανθρώπινου δυναµικού στην αγορά εργασίας, καθώς και ενεργός ένταξη και κοινωνική ενσωµάτωση των κοινωνικά και οικονοµικά ευπαθών οµάδων.
γ) Ενίσχυση των ερευνητικών υποδοµών και των δεσµών του ερευνητικού τοµέα της Περιφέρειας µε την θεσσαλική επιχειρηµατική / παραγωγική βάση, καθώς και µε άλλους ερευνητικούς φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού.
δ) Συµπλήρωση – ολοκλήρωση διατηρήσιµων και ασφαλών υποδοµών, για την ανάπτυξη και την απασχόληση.
ε) Προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών και πολιτιστικών πόρων και µετάβαση σε µια οικονοµία φιλική στο περιβάλλον, µε επάρκεια πόρων για αγροτική, τουριστική και ολοκληρωµένη ανάπτυξη, απασχόληση και αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής.
στ) Βελτίωση της θεσµικής επάρκειας στη δηµόσια διοίκηση και η διοικητική µεταρρύθµιση, για µια αποτελεσµατική περιφερειακή δηµόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση.
ζ) Ενδυνάµωση της χωρικής συνοχής και της ανάπτυξης, µε άρση των ενδοπεριφερειακών / τοπικών κοινωνικοοικονοµικών ανισοτήτων.
Όπως προαναφέρθηκε, στο πλαίσιο αυτών των Αναπτυξιακών Προτεραιοτήτων, η Περιφέρεια Θεσσαλίας θα αξιοποιήσει το σύνολο των πόρων που της αναλογούν από όλα τα ∆ιαρθρωτικά Ταµεία και τους Εθνικούς Πόρους του Προγράµµατος ∆ηµοσίων Επενδύσεων.
Προκειµένου να καλυφθούν / ικανοποιηθούν οι συγκεκριµένες ανάγκες της Περιφέρειας από το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014 – 2020, θα συµπεριληφθούν στο Πρόγραµµα οι κατάλληλες Επενδυτικές Προτεραιότητες και οι αντίστοιχοι τύποι δράσεων, ανά Θεµατικό Στόχο, µε την ανάλογη αναγκαία χρηµατοδότησή τους, έτσι ώστε να επιτευχθούν τα αναµενόµενα αποτελέσµατα ανά Επενδυτική Προτεραιότητα, Θεµατικό Στόχο και ανά Ταµείο.
Στο πλαίσιο κάλυψης / εξυπηρέτησης των προαναφερόµενων αναπτυξιακών αναγκών της Περιφέρειας Θεσσαλίας από το Περιφερειακό Πρόγραµµα, αυτό συµβάλλει, κατ’ αναλογία µε τη χρηµατοδοτική του βαρύτητα, στη στρατηγική της Ένωσης για έξυπνη, βιώσιµη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη, καθώς και στην επίτευξη της οικονοµικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής.
Πόροι χρηµατοδότησης των Αναπτυξιακών Προτεραιοτήτων
Για την εφαρµογή των Αναπτυξιακών Προτεραιοτήτων θα αξιοποιηθούν
- Οι Επενδυτικές Προτεραιότητες του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράµµατος Θεσσαλίας.
- Οι Επενδυτικές Προτεραιότητες των Τοµεακών Επιχειρησιακών Προγραµµάτων Εθνικής Εµβέλειας.
- Εθνικοί Πόροι του Προγράµµατος ∆ηµοσίων Επενδύσεων που καλύπτουν κυρίως:
δαπάνες επαναλαµβανόµενων ∆ράσεων (συντηρήσεις, ηλεκτροφωτισµοί, αποχιονισµούς κλπ)
δαπάνες για έργα και δράσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα ένταξης σε συγχρηµατοδοτούµενα έργα
δαπάνες για έργα και δράσεις προετοιµασίας (ωρίµανσης) έργων
- Πόροι από προγράµµατα διακρατικών διαπεριφερειακών συνεργασιών απευθείας χρηµατοδοτούµενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι Άξονες και οι Στόχοι του Στρατηγικού Σχεδίου
Η στρατηγική της Περιφέρειας οργανώνεται σε τέσσερις άξονες, µε τους αντίστοιχους Στόχους
Άξονας 1ος «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής»
Ο άξονας προκύπτει από την ανάγκη ολοκλήρωσης των Μεταφορικών και Περιβαλλοντικών Υποδοµών και έργων της Περιφέρειας. Απώτεροι στόχοι είναι η Συµπλήρωση – Ολοκλήρωση Μεταφορικών Υποδοµών στην Περιφέρεια και η Προστασία του Περιβάλλοντος και των Υπαρχόντων Πόρων.
• Περιφερειακές και διανοµαρχιακές Συνδέσεις και Τουριστικοί Άξονες και ∆ιαδροµές.
• Παρακάµψεις Αστικών Κέντρων.
• Ολοκλήρωσης Υποδοµών σε Λιµένες.
• Συντηρήσεις Μεταφορικών Υποδοµών και διατήρηση της ασφάλειας τους.
• Οικιστική Οργάνωση Αστικών και Τουριστικών Κέντρων.
• Βιώσιµη ∆ιαχείριση Υδατικών Πόρων.
• Βιώσιµη ∆ιαχείριση Υγρών και Στερεών Αποβλήτων.
• Προστασία Περιβάλλοντος και Ανάδειξη Φυσικών Πόρων.
• ∆ράσεις αντιπληµµυρικής προστασίας οικισµών σύµφωνα µε το σχέδιο αντιµετώπισης πληµµυρών Θεσσαλίας.
Άξονας 2ος «Κοινωνική Μέριµνα, Υγεία, Εκπαίδευση, ∆ια Βίου Μάθηση, Πολιτισµός και Αθλητισµός»
Ο άξονας προκύπτει από την ανάγκη αντιµετώπισης του Κοινωνικού Αποκλεισµού, την ολοκλήρωση των υποδοµών υπηρεσιών Υγείας, Εκπαίδευσης και ∆ια βίου Μάθησης καθώς και την Προώθηση του Πολιτισµού και του Αθλητισµού.
• ∆ιασφάλιση Κοινωνικής Μέριµνας και προστασίας
• Ανάπτυξη και αναβάθµιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναµικού
• Ολοκλήρωση και λειτουργία Υποδοµών Υγείας και Πρόνοιας
• Ολοκλήρωση και λειτουργία Υποδοµών Εκπαίδευσης
• Ολοκλήρωσης και λειτουργία Υποδοµών Αθλητισµού
• Προστασία και ανάδειξη Πολιτιστικής κληρονοµιάς
Άξονας 3ος «Οικονοµία και Απασχόληση»
Ο άξονας προκύπτει από την ανάγκη ανάσχεσης της συρρίκνωσης της επιχειρηµατικής και εν γένει παραγωγικής δραστηριότητας και ενδυνάµωσης της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.
• Ενίσχυση των Ιδιωτικών Επενδύσεων σε όλους τους τοµείς παραγωγής
• Ολοκλήρωση Υποδοµών και Υπηρεσίες Υποστήριξης Επιχειρηµατικότητας, Έρευνας, Καινοτοµίας και Ψηφιακής Σύγκλησης
• Ολοκλήρωση Υποδοµών και ∆ράσεις Υποστήριξης της Γεωργίας, Κτηνοτροφίας και Αλιείας
• Ολοκλήρωση Τουριστικών Υποδοµών και Τουριστική Προβολή
Άξονας 4ος «Βελτίωση της ∆ιοικητικής Ικανότητας και της Οικονοµικής Κατάστασης της Περιφέρειας»
Ο άξονας προκύπτει από την ανάγκη Βελτίωσης όλων των λειτουργιών της Περιφέρειας, για την καλύτερη
εξυπηρέτηση των πολιτών.
• Ανάπτυξη ∆εξιοτήτων Προσωπικού
• Εκσυγχρονισµός κτιριακών και άλλων Υποδοµών και Εξοπλισµού
• Βελτιστοποίηση Πάγιων λειτουργιών της Περιφέρειας, Καινοτόµοι µέθοδοι ∆ιοίκησης και εξυπηρέτηση των
Πολιτών µέσω χρήσης εργαλείων της ΚτΠ
