Καταξιωμένοι ομιλητές αναφέρθηκαν στο παγκόσμιο φαινόμενο των fake news, τι είναι και ποια είναι η σχέση τους με τη δημοσιογραφία, σε μια εποχή όπου οι φήμες και οι ψευδείς ειδήσεις επισκιάζουν τα πραγματικά γεγονότα και στο πώς μπορεί ο πολίτης να αξιολογεί σωστά την πληροφορία που λαμβάνει και φυσικά πώς να προστατευτεί.
Ο επίκουρος καθηγητής στο Tμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ερευνητικός υπότροφος Google, κ. Νίκος Παναγιώτου, στη διάρκεια της ομιλίας του επικεντρώθηκε κυρίως στο κατά πόσο οι ψευδείς ειδήσεις μπορούν να καθορίσουν τη συμπεριφορά μας απέναντι στις πολιτικές εξελίξεις αλλά και την ίδια την ποιότητα της δημοκρατίας.
«Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα fake news (ψευδείς ειδήσεις) δεν μπήκαν τυχαία στη ζωή μας και μας αφορούν όλους. Οι επιλογές που κάνουμε επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα της δημοκρατίας, την πολιτική ζωή και την εκλογική μας συμπεριφορά. Είναι σημαντικό να έχουμε εμπιστοσύνη μόνο στα επίσημα Μέσα Ενημέρωσης με επαγγελματίες δημοσιογράφους με ονοματεπώνυμο» τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο καθηγητής, διευθυντής Εργαστηρίου Εφαρμογών Πληροφορικής στα ΜΜΕ, τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ κ. Ανδρέας Βέγλης αναφέρθηκε κυρίως στο πώς μπορούν οι πολίτες να προστατευθούν από τις ψευδείς ειδήσεις που πολλές φορές είναι κατασκευασμένες με τέτοιον τρόπο ώστε να φαίνονται ως αληθινές δημοσιογραφικές αναφορές. Η εμφάνιση του φαινομένου των ψευδών ειδήσεων μπορεί να αποδοθεί σε ένα συνδυασμό παραγόντων, σημείωσε, οι κυριότεροι από τους οποίους είναι οι διαθέσιμες τεχνολογικές δυνατότητες, καθώς και η τάση των χρηστών του διαδικτύου να έλκονται από «περίεργες ειδήσεις». Σήμερα, υπογράμμισε είναι σε εξέλιξη πολλές προσπάθειες αρκετές από τις οποίες βασίζονται στην τεχνολογία και έχουν ως σκοπό την αντιμετώπιση του φαινομένου των ψευδών ειδήσεων. Αυτό που είναι απαραίτητο να γίνει -σχολίασε- είναι οι χρήστες του διαδικτύου να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι ώστε να έχουν την ικανότητα να εκτελούν βασικούς ελέγχους επιβεβαίωσης με τη βοήθεια διαθέσιμων εργαλείων.
Ο ιδρυτής της ιστοσελίδας "ELLINIKA HOAXES" και του "Κέντρου Καταπολέμησης της Παραπληροφόρησης" κ. Θοδωρής Δανιηλίδης μίλησε για τις άπειρες δυνατότητες του διαδικτύου, το οποίο χαρακτήρισε πολύτιμη πηγή ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, που κρύβει όμως πολλές παγίδες. Αναφερόμενος στο ζήτημα των ψευδών ειδήσεων τόνισε ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις, καθώς πέρα από τις αναρίθμητες ιστοσελίδες, υπάρχουν και τα μπλογκ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που «διανέμουν» ειδήσεις που είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει ο χρήστης ποια είναι σωστή και ποια λανθασμένη, ενώ σχολίασε ότι οι ψευδείς ειδήσεις αποτελούν και πρόβλημα για την ίδια τη δημοκρατία, αφού εάν ο πολίτης δεν είναι σωστά πληροφορημένος δεν θα μπορεί να λάβει και την κατάλληλη απόφαση.
Ο δημοσιογράφος της «Ε» και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στ. Ελλάδας και Εύβοιας κ. Κώστας Γκιάστας, κατά την τοποθέτηση του, αφού αναφέρθηκε σε μια σειρά αληθινών γεγονότων –δημοσιογραφικών ειδήσεων της τοπικής κοινωνίας, της Λάρισας ιδιαίτερα, που αναπαράχθηκαν όμως με παραπλανητικό τρόπο, σημείωσε ότι ήρθε ο καιρός να δημιουργηθεί μια νέα γενιά δημοσιογράφων, μια γενιά που θα επιστρέψει στο ρεπορτάζ μακριά από αντιγραφές και «φτυάρισμα» ειδήσεων.
«Οι δημοσιογράφοι φυσικά και θα κάνουν λάθη και γκάφες. Από τη βιασύνη τους, από την πίεση που δέχονται, από τη λαχτάρα τους να βγάλουν την είδηση. Αν όμως είναι να χρεωθούν για μια γκάφα ας είναι για τη δική τους. Όχι για ψέματα άλλων. Αυτό επιτυγχάνεται με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι να ελαττώσουν το ασταμάτητο φτυάρισμα ειδήσεων σ’ ένα παλιοπήγαδο που δεν κλείνει ποτέ. Παράγονται περισσότερες ειδήσεις απ’ όσες μπορούν να φιλτραριστούν και εν συνεχεία να καταναλωθούν. Ο αναγνώστης πλέον σκανάρει ακόμα και τους τίτλους ψάχνοντας για λέξεις κλειδιά, μήπως και σταθεί κάπου. Ο άλλος τρόπος είναι δοκιμασμένος εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Είναι το ρεπορτάζ. Αξίζει να αφιερώσεις χρόνο για να κάνεις ένα ρεπορτάζ και να είναι γνήσια δικό σου παρά να αντιγράψεις με κάθε ρίσκο. Έχει την υπογραφή σου και έτσι θα σε γνωρίσει ο κόσμος. Ή θα σε αποδεχθεί ή θα σε απορρίψει ως επικίνδυνο… Ως Fake. Θα ήταν σπουδαίο να δημιουργηθεί μια νέα γενιά δημοσιογράφων. Ας γυρίσουμε στο ρεπορτάζ. Όχι άλλη αναπαραγωγή. Όχι άλλο φτυάρισμα ειδήσεων. Πονούν οι πλάτες μας. Ας δώσουμε αξία στην είδηση. Έλεγχος, αξιολόγηση, ιεράρχηση, ανάλυση και όπως λέει ένας έμπειρος συνάδελφος, σύνδεση με την πραγματικότητα των πολιτών. Θα ήταν επίσης σπουδαίο μαζί με τη νέα γενιά δημοσιογράφων να δημιουργηθεί και μια νέα γενιά αναγνωστών. Να ξεδιαλέγει, να οσφραίνεται, να καταλαβαίνει» κατέληξε.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση που εντάσσεται στο πλαίσιο των Διαλόγων του Πανεπιστημίου Πολιτών της Λάρισας, απηύθυνε ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής κ. Δημήτρης Δεληγιάννης, ο οποίος αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα περιστατικά ψευδών ειδήσεων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο ίδιος την περίοδο της προσφυγικής κρίσης και σημείωσε ότι οι ψευδείς ειδήσεις έχουν καταλυτική επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών και είναι αναγκαιότητα πλέον όχι μόνο να ξέρουμε πώς αναπαράγονται και από ποιον αυτές οι ειδήσεις αλλά και το κατά πόσο ο πολίτης ενδιαφέρεται γι’ αυτές.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλίας, Στ. Ελλάδας και Εύβοιας κ. Δημήτρης Χορταργιάς.
Στην εκδήλωση μεταξύ άλλων βρέθηκαν ο αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Χρήστος Μπραζιώτης, ο έφορος του Δικηγορικού Συλλόγου κ. Κ. Βελησσαρίου, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Παιδικών Σταθμών και Εκπαιδευτικών Δράσεων κ. Σταυρούλα Μπαξεβάνου, ο εντεταλμένος σύμβουλος για θέματα υγείας της Περιφέρειας κ. Βασίλης Πινακάς, η διευθύντρια της Δημόσιας Βιβλιοθήκης κ. Γεωργία Τσιάνα, ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλοι του Διαχρονικού Μουσείου κ. Γιάννης Σιούλας, πρόεδροι συλλόγων και φορέων της Λάρισας και αρκετοί δημοσιογράφοι.
Της Νατάσας Πολυγένη