Η Λάρισα αποτελεί σήμερα έναν σταθμό τους, αλλά για πόσους από αυτούς ήταν ο τελικός προορισμός;
Ως γνωστό, ένα ποσοστό προσφύγων έφυγε από τη χώρα του χωρίς συγκεκριμένο προορισμό, παρά μόνο προς μία κατεύθυνση που οδηγεί στην Ευρώπη, ενώ άλλοι με σκοπό να βρουν συγγενείς τους, που έχουν εγκατασταθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επιθυμούν να φύγουν από τη χώρα μας.
Στην επίτευξη αυτού του στόχου βοηθά η συμφωνία για επανένωση οικογενειών προσφύγων, που έχει γίνει μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, όπου τους δίνεται το δικαίωμα να μεταβούν σε άλλη χώρα, μόνο αν υπάρχουν σε αυτή συγγενείς πρώτου βαθμού.
Μέχρι σήμερα, πρόσφυγες αιτούντες άσυλο, έχουν καταθέσει αιτήσεις για επανένωση με τις οικογένειές τους που ζουν εκτός Ελλάδας, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία ελάχιστες έχουν ικανοποιηθεί, γεγονός που σημαίνει ότι ο μεγαλύτερος αριθμός προσφύγων παραμένει «εγκλωβισμένος» στη χώρα μας.
Η δε διαδικασία επανένωσης καθυστερεί μήνες, προκειμένου να γίνει η εξακρίβωση των στοιχείων των δύο πλευρών, με αποτέλεσμα να συντηρείται και να επιμηκύνεται ο χρόνος της μαζικής συγκέντρωσης προσφύγων σε καταυλισμούς, όπως και στο Κουτσόχερο Λάρισας, όπου παράλληλα αυξάνεται ο πληθυσμός τους, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό στις συνθήκες ζωής τους.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, αναχώρησαν πριν λίγες μέρες από τη χώρα μας οι πρώτοι 177 πρόσφυγες για οικογενειακή επανένωση στη Γερμανία στο πλαίσιο της διοικητικής διευθέτησης μεταξύ Ελλάδας – Γερμανίας, η οποία προβλέπει την ολοκλήρωση των οικογενειακών επανενώσεων που έχουν ήδη εγκριθεί από τη Γερμανία. Οι άνθρωποι που αναχώρησαν προέρχονται κατά κύριο λόγο από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ.
Αναμφίβολα ο αριθμός αυτός είναι πολύ μικρός μπροστά στους 60.000 περίπου πρόσφυγες που φιλοξενούνται σήμερα στην Ελλάδα. Αντίστοιχα ελάχιστες εμφανίζονται και οι αναχωρήσεις προσφύγων από τη Λάρισα. Σύμφωνα με στοιχεία των κοινωνικών επιστημόνων της ομάδας του προγράμματος «Eστία», που υλοποιεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, σε συνεργασία με τον Δήμο Λαρισαίων, μέχρι σήμερα έχουν ικανοποιηθεί επτά αιτήσεις προσφύγων αιτούντων ασύλου, και εκκρεμούν άλλες τέσσερις. Τα στοιχεία αφορούν πρόσφυγες που φιλοξενούνται σε διαμερίσματα στη Λάρισα και αφορούν Σύριους και έναν Αλγερινό.
«Γενικά είναι μια χρονοβόρα διαδικασία και η έκβαση της αίτησης εξαρτάται από τη χώρα υποδοχής. Οι διαδικασίες ξεκινούν με την πρώτη καταγραφή του ατόμου σε κάποιο κέντρο υποδοχής. Οι περιπτώσεις οικογενειακής επανένωσης που είχαμε στη Λάρισα ήρθαν ως τέτοιες στη δομή μας εδώ μετά την πρώτη τους καταγραφή σε νησιά ή άλλα σημεία υποδοχής.
Για να γίνει οικογενειακή επανένωση θα πρέπει η χώρα υποδοχής να είναι κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης», υποστηρίζουν οι κοινωνικοί επιστήμονες στη Λάρισα, επισημαίνοντας παράλληλα ότι υπάρχουν χώρες που δέχονται πιο εύκολα οικογενειακή επανένωση προσφύγων και άλλες όχι, κατατάσσοντας την Γερμανία και την Αγγλία στη δεύτερη κατηγορία.
Αναφέρουν επίσης ότι υπάρχουν αιτήσεις που απορρίφθηκαν, γιατί κρίθηκε ότι τα στοιχεία που κατέθεσαν οι πρόσφυγες δεν ήταν επαρκή.
«ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ»
«Χρειάζεται μια άλλου είδους διαχείριση» δηλώνει ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Λαρισαίων κ. Δημήτρης Δεληγιάννης, αναφερόμενος τόσο στην καθυστέρηση που υπάρχει στις διαδικασίες επανένωσης οικογενειών προσφύγων, όσο και στο γεγονός της μεγάλης συσσώρευσης ανθρώπων σε καταυλισμούς.
Συγκεκριμένα σημειώνει: «Η καθυστέρηση των διαδικασιών επανένωσης οικογενειών προσφύγων δεν βοηθά κανέναν. Προφανώς δεν είναι λύση να επιμηκύνεται η παραμονή των προσφύγων σε Κέντρα Φιλοξενίας («καμπ»), στα οποία συσσωρεύεται συνεχώς μεγαλύτερος αριθμός ατόμων με τον κίνδυνο να δημιουργούνται συνθήκες γκετοποίησης.
Σε αυτούς τους χώρους, δεν υπάρχει μια καλή ποιότητα ζωής γι’ αυτούς τους ανθρώπους και έτσι εντείνεται το αδιέξοδό τους.
Και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται επίσης μια άλλου είδους διαχείριση, για να μοιραστεί το βάρος και σε άλλες πόλεις.
Αντίθετα η φιλοξενία σε διαμερίσματα, φαίνεται να αποτελεί μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση, καθώς δημιουργεί καλύτερες συνθήκες ζωής για τους πρόσφυγες, με υποχρεώσεις και δικαιώματα».
ΠΟΙΟΙ ΕΦΥΓΑΝ
Τα αιτήματα οικογενειακής επανένωσης στη Λάρισα αφορούν τόσο σε μεμονωμένα άτομα όσο και σε οικογένειες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ομάδας του "Εστία": «Αυτή τη στιγμή έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες επανένωσης για 5 περιπτώσεις που περιλαμβάνουν την αναχώρηση επτά ατόμων, ενώ εκκρεμούν άλλες 3 περιπτώσεις, για τέσσερα άτομα. Επίσης υπήρξε μία περίπτωση με απορριπτική απόφαση και αναμένεται να εκδοθεί άδεια παραμονής στην Ελλάδα, αντί για την οικογενειακή επανένωση.
Όλες οι περιπτώσεις αφορούν προσπάθειες επωφελούμενων για τη μετάβαση στο εξωτερικό. Οι χώρες στις οποίες πηγαίνουν οι αιτούντες οικογενειακή επανένωση είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία. Οι υποθέσεις που εκκρεμούν αφορούν επίσης σε Αγγλία και Γερμανία».
Οι διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης είναι οι ακόλουθες: «Ο αιτών οικογενειακής επανένωσης δηλώνει το ενδιαφέρον του για την οικογενειακή επανένωση στην υπηρεσία Ασύλου και μπαίνει σε διαφορετικό καθεστώς από τους άλλους αιτούντες άσυλο με την έννοια ότι δεν περνά από συνέντευξη.
Σε χρονικό διάστημα περίπου 5 ημερών ο συγγενής του αιτούντα οικογενειακής επανένωσης πρέπει να στείλει μια σειρά από έγγραφα, όπως είναι η άδεια παραμονής του στη χώρα του εξωτερικού, λογαριασμοί ΔΕΚΟ, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης ή κάποιο άλλο έγγραφο που να αποδεικνύει τη συγγένεια πρώτου βαθμού, τα οποία και ανεβαίνουν στην κοινή πλατφόρμα των υπηρεσιών Ασύλου. Αναμένεται απόφαση από τη χώρα του εξωτερικού εάν θα δεχτεί το αίτημα οικογενειακής επανένωσης και την αιτία της απόρριψης εάν υπάρξει τέτοια περίπτωση.
Εάν η απόφαση για την οικογενειακή επανένωση είναι θετική, τότε οι τοπικές υπηρεσίες φροντίζουν για τη μετάβαση του αιτούντα οικογενειακής επανένωσης στη χώρα του εξωτερικού.
Η Εθνική Μονάδα Δουβλίνου στην Ελλάδα φροντίζει για όλες αυτές τις υποθέσεις».
Της Λένας Κισσάβου
