Αν βρεθείς πάλι στο παρεκκλήσι του ναού Santa Maria di Popolo της Ρώμης θα εντυπωσιαστείς από μια επένδυση από τέτοιο υλικό ή αν έχεις την τύχη να διαβείς την πύλη του Μουσείου Trinidad της Κούβας θα μείνεις έκπληκτος καθώς θα το συναντήσεις κι εκεί. Αμέτρητα τα μνημεία από τον βορρά μέχρι τον νότο κι από την αρχαιότητα ως και σήμερα…
Όλα από τον «Πράσινο Θεσσαλικό Λίθο» που για να τον αντικρίσει κανείς στο φυσικό του περιβάλλον αρκεί να βρεθεί μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Λάρισα. Πριν ανέβεις το Γιντίκι προς Συκούριο, στρίβεις δεξιά και σε λίγες εκατοντάδες μέτρα συναντάς τα λατομεία της Χασάμπαλης. Τόπος εξόρυξης του σπάνιου, σε υφή και όψη, πετρώματος.
«Αξίζει ο κόπος να το μάθουν οι Λαρισαίοι διότι πρόκειται για σπουδαίο πέτρωμα που έχει ντύσει πολλά μνημεία σε ολόκληρο τον κόσμο», μας προτρέπει η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας Σταυρούλα Σδρόλια. Λέει πως θα υπάρξει συνεργασία με τον Δήμο Τεμπών με σκοπό να ετοιμαστεί μελέτη ανάδειξης του χώρου. Και τώρα πάντως η πρόσβαση είναι σχετικά εύκολη.
Έχοντας παραμάσχαλα το βιβλίο του γεωλόγου, Βασίλη Μέλφου, αποφασίσαμε να βρεθούμε στο λατομείο. Περιτριγυρισμένο από μελίσσια και κακτοειδή παραμένει βουβό, ακίνητο, μα εντυπωσιακό. Έχοντας μετάλλια από τα… μεγαλεία του παρελθόντος. Τότε που οι λατόμοι της ευρύτερης περιοχής δεν σταματούσαν να διαλέγουν, να ανατινάζουν, να κόβουν, να σφηνώνουν κι εν τέλει να μεταφέρουν.
Ταξίδευε σε όλο τον κόσμο ο οφιτοασβεστίτης της Χασάμπαλης όπως είναι το όνομά του.
«Ενα πέτρωμα όχι ιδιαίτερα συνηθισμένο, και με αυτή τη μορφή σπάνια υπάρχει σε όλο τον κόσμο», διαβάζουμε στο βιβλίο. «Είναι ένα λατυποπαγές από σερπεντινίτη, σε όλες τις αποχρώσεις του πράσινου χρώματος, με διάσπαρτα κομμάτια λευκού μαρμάρου, συνήθως αποστρογγυλωμένα. Η χρωματική αντίθεση μεταξύ του σερπεντινίτη και του μαρμάρου είναι αυτή που δημιουργεί μία ξεχωριστή αισθητική, ειδικά όταν το πέτρωμα είναι λειασμένο και στιλβωμένο. Για τον λόγο αυτό ήταν τόσο περιζήτητο», λέει ο συγγραφέας και τον πιστεύουμε καθώς το αγγίζουμε.
Αν κι έγιναν σχετικές εκδηλώσεις, όπως μας πληροφορεί η κ. Σδρόλια, δεν είναι και τόσο γνωστή η ιστορία του. Πάντως αν κάποιος θέλει να δει άγαλμα εξ ολοκλήρου από Θεσσαλικό Λίθο δεν έχει παρά να βρεθεί στο Διαχρονικό Μουσείο, εκεί όπου φιλοξενείται το μοναδικό που σώζεται.
«Στους περισσότερους οφιτοασβεστίτες, κυρίως στις Άλπεις, ο σερπεντινίτης είναι κατακερματισμένος και στους ελεύθερους χώρους διεισδύουν φλέβες λευκού ασβεστίτη. Την ίδια υφή έχει και ο οφιτοασβεστίτης της Τήνου, που, όπως είναι γνωστό, εξορύχθηκε κι αυτός κατά την ύστερη αρχαιότητα. Δεν γνωρίζουμε άλλους οφιτοασβεστίτες που να χρησιμοποιήθηκαν εκείνη την εποχή. Τεκμηριώνεται έτσι το γεγονός ότι τα λατομεία της Θεσσαλίας ήταν φημισμένα πριν από 2.000 χρόνια εξαιτίας αυτού του έξοχου και μοναδικού δομικού λίθου, φήμη την οποία διατήρησαν σχεδόν μέχρι τις ημέρες μας» συνεχίζουμε να διαβάζουμε στο βιβλίο του Βασίλη Μέλφου καθώς καθόμαστε πάνω σε έναν από τους κομμένους ορθογώνιους ογκόλιθους. Φαίνεται πως έμεινε στη μέση η προσπάθεια μεταφοράς τους. Έχει μια τρύπα ανοιγμένη σε μία του πλευρά καθώς περίμενε να φτάσει σε κάποιο μνημείο, λουτρό, ναό.
Στην αρχαιότητα πίστευαν πως ήταν η πέτρα του Ηρακλή και της αποδίδονταν υπερφυσικές ιδιότητες. Στην σύγχρονη εποχή, η πέτρα περιμένει καρτερικά, μερικά χιλιόμετρα έξω από τη Λάρισα…
Του Κώστα Γκιάστα
Φωτ. Λεωνίδας Τζέκας
