Είναι το πρώτο τραγούδι του Αντώνη Γ. Μήτσιου (πηγή: Συλλογή Απ. Ράπτη "Θεσσαλικό Ημερολόγιο", τόμος ΙΑ, Λάρισα 1987), που αναφέρεται με λόγια που συγκλονίζουν, στην εκτέλεση των δέκα παλικαριών στις 19 Ιανουαρίου 1944, στη θέση «Μελίσσι» Σαρανταπόρου, από τους Γερμανούς. Θρήνος τότε στο ιστορικό Σαραντάπορο, για τα θύματα της εκτέλεσης, των 10 ανδρών, που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, αφού πρώτα οδηγήθηκαν και παγιδεύτηκαν στη θέση «Μελίσσι».
Για την ιστορία, αναφέρονται τα ονόματα των 10 Σαρανταποριτών, και είναι: Γεώργιος Παν. Βαΐτσης / Κωνσταντίνος Γεωργ. Γκουντρουμπής / Νικόλαος Κων. Γκουντρουμπής / Γεώργιος Ιωαν. Κλεισιάρης / Δημήτριος Θεοδ. Κλεισιάρης / Χρήστος Φωτ. Κλεισιάρης / Ευάγγελος Αντ. Ντάλλας / Παναγιώτης Ιωαν. Ντίγκας / Δημήτριος Φωτ. Ράπτης / Αντώνιος Νικ. Σεβδαλής.
Το πρωί της περασμένης Παρασκευής, με «φόντο» τον χιονισμένο Όλυμπο, ανήμερα 19η Ιανουαρίου, όπως τότε τη «μαύρη» ημέρα για το χωριό, στον Ιερό Ναό Αγίας Μαρίνας Σαρανταπόρου, τελέσθηκε η καθιερωμένη Θεία Λειτουργία και το Μνημόσυνο των εκτελεσθέντων Σαρανταποριτών, όπου χοροστάτησε ο σεβασμ. μητροπολίτης Ελασσώνος κ. Χαρίτων και συλλειτούργησαν ο αρχιμανδρίτης της Ι. Μονής Αγίας Τριάδος Σπαρμού Ολύμπου π. Χριστοφόρος Παπανικολάου, ιερείς των ενοριών του Σαρανταπόρου και των όμορων χωριών και ο διάκονος π. Νεόφυτος.
Στη συνέχεια, οι επίσημοι και δεκάδες κάτοικοι κατευθύνθηκαν στην πλατεία του χωριού, όπου βρίσκεται μνημείο για τους εκτελεσθέντες και τους πεσόντες του πολέμου, εκεί που ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων από τις αρχές και τους φορείς της περιοχής και η απόδοση του Εθνικού Ύμνου από τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου Σαρανταπόρου.
Σε ομιλία του ο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Σαρανταπόρου κ. Ηλίας Λάτσιος, ανάμεσα στα άλλα, «κατέθεσε» το χρονικό εκείνης της περιόδου και υπογράμμισε με νόημα:
«Τιμούμε σήμερα τη μνήμη των κατοίκων του χωριού Σαρανταπόρου που θυσιάστηκαν πριν από 74 χρόνια, στα τότε δύσκολα χρόνια της κατοχής και της ένδοξης εθνικής μας αντίστασης 1941 – 1944.
Οργανώνεται αντίσταση η οποία σιγά-σιγά απλώνεται και φθάνουμε έτσι στο μεγάλο γεγονός της εθνικής μας αντίστασης, στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, στις 25 Νοεμβρίου 1942. Ο αιφνιδιασμός πέτυχε. Οι αρχές κατοχής για αντίποινα διέταξαν ομαδικές εκτελέσεις. Έτσι η ένοπλη αντίσταση ξεκινάει. Ο δικός μας τόπος, τούτος ο τόπος, δεν μένει έξω από τον αγώνα αυτό. Το καλοκαίρι του 1942 η περιοχή του Ολύμπου έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο θέατρο πολέμου. Το Σαραντάπορο, το όνομα του οποίου είναι στενά συνδεδεμένο με τους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 – 1913, τότε που το ελληνικό κράτος διπλασίασε τα σύνορά του, τώρα στα χρόνια της αντίστασης, ήταν για τους Γερμανούς τόπος συντριβής. Ιούνιος του 1943. Από τον δρόμο Κοζάνης είχε φανεί η γερμανική φάλαγγα η οποία αποτελούνταν από πολλά αυτοκίνητα. Οι αντάρτες είχαν καταλάβει τα επίκαιρα σημεία στα στενά. Οι εδαφικές συνθήκες ήταν ευνοϊκές. Όταν όλη η φάλαγγα μπαίνει στα στενά οι αντάρτες άρχισαν την επίθεση. Οι Γερμανοί αιφνιδιάστηκαν. Ήταν η μεγάλη τους καταστροφή. Πιάστηκαν 95 στρατιωτικά οχήματα με οπλισμό, πυρομαχικά και τρόφιμα. Αρκετοί ήταν οι τραυματίες, οι αιχμάλωτοι και οι νεκροί. Τα αυτοκίνητα ήταν γεμάτα με υγειονομικό υλικό, ιματισμό και ελαστικά αυτοκινήτων. Πλούσια τα λάφυρα, τα οποία όμως δεν πρόλαβαν να τα διαχειριστούν οι αντάρτες, γιατί διαδόθηκε ότι έρχεται νέα δύναμη των κατακτητών από την Κοζάνη. Την άλλη μέρα φάλαγγα από γερμανικά αυτοκίνητα φτάνει στο σημείο αυτό και συνεχίζεται εκ νέου η μάχη. Ο αγώνας αυτών των ανταρτών ήταν ένδοξος. Οι Γερμανοί υποστηρίζονται και από ένα αεροπλάνο το οποίο βομβάρδισε τις θέσεις των ανταρτών και όχι μόνο.
Βομβάρδισε και το χωριό Σαραντάπορο. Ευτυχώς χωρίς θύματα. Οι Γερμανοί απαγόρευσαν την κυκλοφορία στην περιοχή και κήρυξαν την ευρύτερη περιοχή 11 χωριών «νεκρή ζώνη». Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το χωριό. Τα σιτηρά κυμάτιζαν αθέριστα ως τον χειμώνα. Τα Ες Ες πυροβολούσαν ό,τι κινούνταν. Οι ανάγκες όμως, ώθησαν τους κατοίκους να επιστρέψουν στο χωριό τους. Με αυτά τα γεγονότα φτάνουμε στις 19 Ιανουαρίου 1944, όπου οι Γερμανοί για αντίποινα μπαίνουν στο χωριό Σαραντάπορο, φοβίζουν τους κατοίκους και απειλούν ότι θα εκτελέσουν γυναικόπαιδα. Τελικά, μετά από απόφαση των Γερμανών αντί για τα γυναικόπαιδα, οδηγούνται, για εκτέλεση, άντρες του χωριού στη θέση «Μελίσσι» Σαρανταπόρου. Από τους συγκεντρωθέντες σκοτώθηκαν αρκετοί και πολλοί από αυτούς κατάφεραν και διέφυγαν στα γύρω βουνά. Κάθε χρόνο, αυτή τη μέρα, τιμούμε τους γενναίους αυτούς άντρες που πέθαναν για την πατρίδα. Ο αγώνας τους και η θυσία τους ας είναι για μας τους νεότερους παράδειγμα προς μίμηση».
Στις εκδηλώσεις μνήμης στο Σαραντάπορο παρευρέθηκαν:
Οι βουλευτές κ. Νικ. Παπαδόπουλος και Γεώργ. Κατσιαντώνης, ο συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδος κ. Νικ. Ντίτορας, ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημ. Παπαδημόπουλος, οι αντιδήμαρχοι Ελασσόνας κ.κ. Δημ. Λέκκας, Νικ. Γκουτζουρέλας, οι δημοτικοί σύμβουλοι κ. Γεώργ. Παπαευθυμίου, Ιπποκράτης Τζιουμακλής, ο πρόεδρος της Κοινότητας Σαρανταπόρου κ. Ιωάν. Βαΐτσης, εκ μέρους της 1ης Στρατιάς αξιωματικοί του Στρατού, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λάρισας – πύραρχος κ. Ιωάν. Ράπτης, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Ελασσόνας κ. Ελευθ. Μουλτσιάς, εκπρόσωπος του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας ο αξιωματικός κ. Χρ. Μπούτλας, ο διευθυντής της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λάρισας κ. Σωτ. Βούλγαρης, παλαιοί αυτοδιοικητικοί, μέλη των Απανταχού Σαρανταποριτών, ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Ελασσόνας κ. Θεόδ. Τζιώλας, εκπαιδευτικοί, συγγενείς των εκτελεσθέντων συγχωριανών από τα γερμανικά στρατεύματα και δεκάδες Σαρανταπορίτες.
ΕΛΑΣΣΟΝΑ (Γραφείο «Ε»)
Του Γιάννη Μουκίδη
