Στην περιοχή πανηγυρίζουν εκκλησίες και μοναστήρια, που, όπως γίνεται κάθε χρόνο, θα γεμίσουν από πιστούς, ντόπιους και επισκέπτες, που θα προστρέξουν για να προσκυνήσουν και να βιώσουν τη χάρη της Παναγιάς, να εκπληρώσουν τα τάματά τους, αλλά και για να πάρουν μέρος στις ποικίλες εορταστικές(θρησκευτικές, παραδοσιακές και πολιτιστικές) εκδηλώσεις. Ακόμη, όπως συνηθίζεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή, εμφανές θα είναι και το στοιχείο της παρουσίας και της συμμετοχής στις εκδηλώσεις της περιοχής και στα πανηγύρια που θα ακολουθήσουν, δεκάδων μεταναστών και «απόδημων».
Επίκεντρο του εορτασμού θα είναι η ιστορική και φημισμένη Ιερά Μονή της Παναγίας Ολυμπιώτισσας στην πόλη της Ελασσόνας, ενώ ξεχωριστές εκδηλώσεις με ιδιαίτερο θρησκευτικό και παραδοσιακό χρώμα θα φιλοξενήσουν(εκεί όπου βρίσκονται οι φερώνυμοι ναοί) Δευτέρα – Τρίτη το Λιβάδι, η Τσαριτσάνη, τα διαμερίσματα Σαρανταπόρου, Βαλανίδας, Κλεισούρας, Τσαπουρνιάς, Κρυόβρυσης, Πυθίου, Καλυβίων, Μεγάλου Ελευθεροχωρίου, καθώς και τα φερώνυμα παρεκκλήσια του Κοκκινοπηλού και της Συκέας.
ΕΛΑΣΣΟΝΑ
Δευτέρα το απόγευμα, παραμονή της εορτής, στο μοναστήρι της Παναγίας Ολυμπιώτισσας θα τελεσθεί αρχιερατικός πανηγυρικός Εσπερινός με Αρτοκλασία και Θείο Κήρυγμα, όπου θα χοροστατήσει ο σεβασμ. μητροπολίτης Ελασσώνος κ. Χαρίτων, ενώ θα συλλειτουργήσουν αρχιμανδρίτες και πλειάδα ιερέων ενοριών της Ι. Μητρόπολης. Το βράδυ, θα ψαλούν τα Εγκώμια της Παναγίας, ενώ θα γίνει και η καθιερωμένη Περιφορά του Επιταφίου της Θεοτόκου γύρω από τον χώρο του επιβλητικού Μοναστηριού της Ελασσόνας…με «φόντο» τη νυχτερινή άποψη της Ελασσόνας από ψηλά.
Ανήμερα της μεγάλης εορτής, πρωί Τρίτης, θα τελεσθεί πανηγυρική Θεία Λειτουργία με Αρτοκλασία και Θείο Κήρυγμα.
Εκατοντάδες θα είναι οι επισκέπτες και οι ντόπιοι κάτοικοι που θα ανηφορίσουν για μια ακόμη χρονιά στο ιστορικό Μοναστήρι της Ελασσόνας και θα κατακλύσουν τους χώρους του για να προσκυνήσουν την Ιερή Εικόνα της Παναγίας Ολυμπιώτισσας και να προσευχηθούν.
Βέβαια, δεν είναι λίγοι και αυτοί οι Ελασσονίτες που ήδη βρίσκονται ή κατευθύνονται στα «βλαχοχώρια» του νομού Γρεβενών για να συνεορτάσουν με συγγενείς και φίλους το «Πάσχα του Καλοκαιριού», τηρώντας τα έθιμα.
Άλλωστε, στη Σαμαρίνα Γρεβενών οι παραδοσιακές εκδηλώσεις κορυφώνονται την ερχόμενη Τετάρτη 16 Αυγούστου με τη Θεία Λειτουργία και το «Μεγάλο Χορό», όπου ντόπιοι και επισκέπτες…γίνονται «ένα» και γιορτάζουν με το δικό τους παραδοσιακό τρόπο τη μεγάλη Εορτή της Παναγιάς.
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΩΤΙΣΣΑΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ
Η ιστορική Ιερά Μονή της Παναγίας Ολυμπιώτισσας, στην Ελασσόνα, που καταγράφει επτά αιώνες ορθόδοξης μοναστικής μαρτυρίας και δράσης, θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα μοναστηριακά σύνολα του θεσσαλικού χώρου, πολύτιμο στολίδι και σύμβολο για την Ελασσόνα και όχι μόνο, μια Μονή ξεχωριστή για τη θαυματουργή εικόνα της Ολυμπιώτισσας, το περίφημο καθολικό της που αποτελεί αρχιτεκτονικό κόσμημα, την αξιόλογη αγιογραφία της Σχολής του Πανσελήνου, τη σπάνια βιβλιοθήκη της, τα μοναδικά κειμήλια, το ξυλόγλυπτο τέμπλο, αλλά και για την πλούσια προσφορά της στους εθνικούς αγώνες.
Στέκει μεγαλόπρεπη και επιβλητική στον λόφο της, βορειοδυτικά της Ελασσόνας, μόλις 2 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Αποτελείται από το καθολικό και τον νάρθηκα.
Το καθολικό της Μονής είναι ναός τετράστυλος και τιμάται στη μνήμη της Παναγίας. Οι τοιχογραφίες είναι σύγχρονες με την ανέγερση του ναού (13ος αιώνας). Ανάμεσά τους διακρίνεται η προσωπογραφία του Αυτοκράτορα Ανδρόνικου. Στην Ιερά Μονή Παναγίας Ολυμπιώτισσας πραγματοποιήθηκαν αναστηλωτικές εργασίες στο καθολικό, καθώς και εργασίες συντηρήσεως των τοιχογραφιών του.
Καθημερινά δέχεται δεκάδες επισκέπτες, που απολαμβάνουν την παραδοσιακή φιλοξενία στο αρχονταρίκι και πληροφορούνται από κοντά για την ιστορία του φημισμένου μοναστηριού της Ελασσόνας. Τη Μονή Ολυμπιώτισσας πλαισιώνουν μοναχές, που ήδη στη διακονία τους κατάφεραν να επιτελέσουν σοβαρό και αθόρυβο έργο στον χώρο, σε έναν χώρο που ξεχωρίζει για την ευπρέπεια, την καθαριότητά του, αλλά και για μια μαγευτική απλότητα «δεμένη» με την εξαιρετική τοποθεσία, όπου είναι κτισμένη η Μονή. Μοναδική και η πανοραμική θέα προς την Ελασσόνα, το λεκανοπέδιό της, αλλά και προς τον μεγαλοπρεπή Όλυμπο, θέα που προσφέρεται «απλόχερα» στον περιηγητή και στον προσκυνητή της Ολυμπιώτισσας.
Την ετήσια θρησκευτική πανήγυρή της τιμούν κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο εκατοντάδες πιστοί από διάφορες περιοχές της χώρας. Αλλά, και η απελευθέρωση της Ελασσόνας(6 Οκτωβρίου 1912)αποδίδεται στην Παναγία Ολυμπιώτισσα. Έτσι, κάθε χρόνο, απόγευμα της 5ης Οκτωβρίου, παραμονή των «Ελευθερίων», αναπέμπεται ευχαριστήρια δοξολογία στον θρόνο της Παναγίας στο μοναστήρι, και ακολουθεί λιτάνευση της θαυματουργής Εικόνας της Ολυμπιώτισσας, έως το Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, όπου και γίνεται η ενθρόνισή της, με την παρουσία των αρχών και εκατοντάδων πιστών.
Ι.Ν. ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΛΙΒΑΔΙΟΥ
Σύμφωνα με την παράδοση, χτίστηκε το έτος 1436. Ανήκει στην κατηγορία της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής. Άξιο ενδιαφέροντος αποτελεί το ξυλόγλυπτο τέμπλο, και οι σπάνιες εικόνες του. Το τέμπλο, όπως τα τέμπλα της εποχής αυτής (δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα), είναι από τα χαρακτηριστικά μπαρόκ τέμπλα με επίδραση από τη Βιέννη. Το τέμπλο της Παναγίας Λιβαδίου διακρίνεται για τη λεπτότατη τεχνική και την ποικιλία των θεμάτων. Πραγματικά γοητεύεται ο επισκέπτης από την όλη σύνθεση, αλλά και την τοποθέτηση των θεμάτων, που σέβεται απόλυτα την παράδοση, ενώ δημιουργεί ένα δέος, ένα μυστηριακό συναίσθημα, που σε εξυψώνει και σε φέρνει κοντά στο Θείο.
Ι.Ν. ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗΣ
Η εκκλησία της Παναγίας βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία της Τσαριτσάνης, χτισμένη σε περίοπτη θέση. Είναι η μεγαλύτερη αλλά και πιο νέα εκκλησία της ιστορικής κωμόπολης. Είναι τρίκλιτη, ξυλόστεγη, κεραμοσκεπής, βασιλική. Χωρίζεται με δύο σειρές από κολόνες σε τρία μέρη(κλίτη), από τα οποία το μεσαίο είναι πιο φαρδύ. Η οροφή είναι ξύλινη με αρμοκαλύπτες, που σχηματίζουν διάφορα έγχρωμα γεωμετρικά σχήματα. Στο κέντρο σχηματίζεται ένα μεγάλο οκτάγωνο, που περιβάλλει τον Παντοκράτορα.
Η εκκλησία κάηκε το 1986 και χτίστηκε ξανά πάνω στις παλαιές βάσεις και με πολύ μεγάλο μεράκι και την αγάπη των Τσαριτσανιωτών, καθότι αποτελεί τον Μητροπολιτικό Ναό της Τσαριτσάνης. Γιορτάζει την Κυριακή της Ορθοδοξίας(οπότε και τελείται το ετήσιο μνημόσυνο του Τσαριτσανιώτη διδασκάλου του Γένους Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων) και βέβαια στις 15 Αυγούστου.
Ι.Ν. ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ
Θεωρείται ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γνωστό ως «Παλιμανάστερο». Σύμφωνα με τις καταγραφές, πρόκειται για μικρό λιθόκτιστο ναό με ημικυκλική κόγχη ανατολικά και δίρριχτη στέγη, με απότμηση στην ανατολική πλευρά. Η είσοδος στον ναό γίνεται μέσω θύρας στο νότιο τοίχο και μοναδική πηγή φωτισμού του ναού αποτελεί ένα τοξωτό παράθυρο στο ανατολικό τμήμα του νότιου τοίχου. Στο δεξιό τμήμα του περιθυρώματος έχει εντοιχισθεί λιθανάγλυφο, στο ανώτερο τμήμα το οποίο διαμορφώνεται διάχωρο με παράσταση συμβόλων της Σταύρωσης και εκατέρωθεν αυτών την ημερομηνία 19 ΙΑΝ 1819 κάτω από το διάχωρο με παράσταση σώζεται ελληνιστική επιγραφή, σε έξι στίχους, η οποία μαρτυρεί το όνομα «ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ». Η παράδοση του χωριού λέει πως το Παλιμανάστερο (παλιό μοναστήρι) ήταν η παλιά θέση της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που σήμερα βρίσκεται νοτιοανατολικά του οικισμού. Δίπλα στο παλιό εκκλησάκι κτίστηκε το 1991 ένα δεύτερο μεγαλύτερο, για να εξυπηρετήσει τις λατρευτικές ανάγκες των πιστών, κυρίως κατά τον Δεκαπενταύγουστο, που εορτάζει η Παναγία.
ΕΛΑΣΣΟΝΑ(Γραφείο «Ε»)
Του Γιάννη Μουκίδη
