Ο π. Νεκτάριος Δρόσος χαρακτήρισε την Αγιά «Θεοτοκούπολη», καθώς αριθμεί 35 ναούς αφιερωμένους στην Παναγία, ενώ συνολικά στον Δήμο Αγιάς υπάρχουν 150 εκκλησίες, οι 47 εξ αυτών είναι βυζαντινά μνημεία. Όπως αποκάλυψε ο π. Νεκτάριος «σύντομα θα έχουμε «κειμηλιοφυλάκιο», δηλαδή Μουσείο που θα στεγάσει εικόνες-ιερά σκεύη-παλαίτυπα-μουσαμάδες, κ.λπ. στο Πνευματικό Κέντρο της Αγιάς.
Ο αρχιερατικός επίτροπος Αγιάς, εν συνεχεία προχώρησε σε μια ιστορική αναδρομή των 32 μνημείων βυζαντινής και μεταβυζαντινής τεχνοτροπίας της επαρχίας, λέγοντας τα εξής: Οι ναοί και τα μοναστήρια της Αγιάς έχουν αναπτυχθεί από τον 10ο αιώνα στα όρια των επισκοπών Βεσσαίνης-Χαρμένων και Καστρίας. Ο Αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ο Κομνηνός το 1083 υποστηρίζει τους ιδιόρρυθμους μοναχούς (με χρυσά υπέρπυρα) να χτίσουν τη Μονή της Παναγίας στο Στόμιο και τη Μονή του Ιωάννη Θεολόγου στη Βελίκα (σήμερα στην ίδια θέση υπάρχει μοναστήρι του 1571). Γρήγορα αναπτύχθηκε μοναχισμός με ιδιόρρυθμο τυπικό και παράλληλα ευδοκιμούν ασκητές που εγκαταβιώνουν σε σπήλαια –ασκηταριά, όπως των Αγίων Αναργύρων Αγιάς 12ος αι, Αγ. Παντελεήμονος Μελιβοίας 17ος αι. Αγ. Δαμιανός Ανατολής 1530. Τα σπουδαιότερα μνημεία στον Δήμο Αγιάς είναι η Παναγία του Βαθυρέματος (10ο αι. έδρα της Επισκοπής Βεσαίνης), ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου-Αετόλοφος (11ος ή 12ος αι.), ο Άγιος Νικόλαος Μεταξοχωρίου (1641) με έξοχες τοιχογραφίες, τα Ασκηταριά στους Αγ. Αναργύρους Αγιάς (12ος αι.) με βραχογραφίες, η Ι.Μ. Εισοδίων Θεοτόκου Αγιάς (1292), η Παναγία Βελίκας (1190).
Με το πέρας της ομιλίας του αρχιερατικού επιτρόπου ακολούθησε, από τους συνδιοργανωτές της εκδήλωσης, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον Όμιλο Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας, η βράβευση του π. Νεκτραρίου, με τον αρχιερατικό επίτροπο, να δηλώνει συγκινημένος και να τονίζει ότι «υπηρετεί την Αγιά επί 35 συναπτά χρόνια και νιώθει τυχερός γιατί έχει γνωρίσει και συνεργαστεί με φιλόξενους ανθρώπους, ανεκτικούς, νοικοκυραίους, που διακρίνονται για τη φιλοκαλία τους».
Για τη σημαντική προσφορά και το ανεκτίμητο έργο του π. Νεκταρίου μίλησαν ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κ. Αγοραστός, ο δήμαρχος Αγιάς Αντ. Γκουντάρας και ο πρόεδρος του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας Κ. Σπανός, ενώ παρέστη και ο αντιπεριφερειάρχης Αθ. Παιδής.
Γ. Ρούστας
