Με την πρόοδο της ηλικίας, κυρίως δηλαδή μετά την ηλικία των 60 ετών παρατηρούνται σημαντικές μεταβολές στη λειτουργία διαφόρων συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού όπως το μυοσκελετικό, το καρδιαγγειακό, το αναπνευστικό κ.α. Οι μεταβολές αυτές σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα, τις περισσότερες φορές, οδηγούν σε σημαντική μείωση των ικανοτήτων της φυσικής κατάστασης (αερόβια ικανότητα, μυϊκή δύναμη και αντοχή, κινητικότητα, ισορροπία), και κατ’ επέκταση στη μείωση της ικανότητας αυτοεξυπηρέτησης και στη μείωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων ατόμων.
«Η άσκηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σωματική και ψυχική υγεία των ηλικιωμένων ατόμων και για να είναι αποτελεσματική θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους», επισημαίνει o Βασίλης Γεροδήμος αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μιλώντας στην «Ε».
Πιο αναλυτικά, η συστηματική άσκηση: αυξάνει τον βασικό μεταβολισμό και τη μυϊκή μάζα, μειώνει το σωματικό λίπος, και κατ’ επέκταση συμβάλλει στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Παράλληλα, βελτιώνει τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων μειώνοντας με τον τρόπο αυτό την πιθανότητα πρόλκησης καρδιαγγειακών και αναπνευστικών προβλημάτων. Μειώνει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων και «κακής» χοληστερόλης και αυξάνει τα επίπεδα «καλής» χοληστερόλης. Συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος, αυξάνει τη μυϊκή δύναμη και αντοχή, βελτιώνει την κινητικότητα και την ισορροπία, και συμβάλλει στη διατήρηση ή στη μείωση του ρυθμού πτώσης της οστικής πυκνότητας και μειώνει το άγχος και το στρες, βελτιώνει την αυτοπεποίθηση και την αυτό-εικόνα, και συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση των ηλικιωμένων ατόμων.
Η ΧΕΙΡΟΛΑΒΗ
Σύμφωνα με τον δρ. Βασίλη Γεροδήμο ένα πρόγραμμα άσκησης, για να είναι αποτελεσματικό για την υγεία των ηλικιωμένων, θα πρέπει να πραγματοποιείται τουλάχιστον 3 έως 5 φορές την εβδομάδα και να περιλαμβάνει δραστηριότητες για τη βελτίωση της αερόβιας ικανότητας, της μυϊκής δύναμης και αντοχής των άνω και κάτω άκρων, της κινητικότητας και των συντονιστικών ικανοτήτων, κυρίως της ισορροπίας.
Όπως επισημάνθηκε πρόσφατα σε ημερίδα της Αντιδημαρχίας Κοινωνικής Πολιτικής για την άσκηση στην Τρίτη Ηλικία, η δύναμη και κυρίως των μυών της χειρολαβής, είναι μία από τις σημαντικότερες ικανότητες της φυσικής κατάστασης η οποία συνδέεται άμεσα με την αποτελεσματική εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων. Όπως είναι η λαβή και η μεταφορά αντικειμένων, το μαγείρεμα, το ντύσιμο, το καθάρισμα του σπιτιού, οι εργασίες στον κήπο, απαραίτητες εργασίες για τη διαβίωση των ηλικιωμένων.
«Η δύναμη χειρολαβής μειώνεται σημαντικά, μετά την ηλικία των 65 ετών και έπειτα, λόγω της γήρανσης τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες», προσθέτει ο κ. Γεροδήμος για να συνεχίσει λέγοντας ότι «η μείωση της δύναμης χειρολαβής συνδέεται με την αδυναμία εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων και κατ’ επέκταση με μείωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων και αύξησης της πιθανότητας πρόκλησης πτώσεων και τραυματισμών».
Η ΕΡΕΥΝΑ
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω, υλοποιήθηκε έρευνα, στο Ε’ ΚΑΠΗ του Δήμου Λαρισαίων, η οποία είχε ως στόχο να εξετάσει την επίδραση ενός εξειδικευμένου προγράμματος ενδυνάμωσης, διάρκειας οκτώ εβδομάδων, στη μέγιστη δύναμη και στην αντοχή στη δύναμη χειρολαβής υγιών ηλικιωμένων γυναικών.
Πιο αναλυτικά, στη συγκεκριμένη έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της μεταπτυχιακής διατριβής της κ. Καλλιόπης Κακαρδάκη, απροπόνητες ηλικιωμένες γυναίκες, άνω των 65 ετών, ακολούθησαν ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα ενδυνάμωσης της χειρολαβής (μέγιστη δύναμη και αντοχή στη δύναμη).
Το πρόγραμμα περιλάμβανε ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του καρπού, του πήχη και των δακτύλων με ελαστικά μπαλάκια και ταναλάκια χεριών, δύο φορές την εβδομάδα, 3 – 6 σετ με 10 - 12 επαναλήψεις.
Το πρόγραμμα ενδυνάμωσης που εφαρμόστηκε σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας παρουσίασε εντυπωσιακά αποτελέσματα, καθώς οι ηλικιωμένες ανέπτυξαν ακολουθώντας την άσκηση, τόσο τη μυϊκή τους δύναμη όσο και την αντοχή των μυών του καρπού, του πήχη και των δακτύλων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας σύμφωνα με τους ειδικούς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και να εφαρμοστούν σε χώρους άσκησης και γυμναστήρια, σε χώρους αποκατάστασης, καθώς και στο σπίτι από τους ίδιους τους ασκούμενους για τη βελτίωση της δύναμης χειρολαβής.
Ζωή Παρμάκη
