Δεν ξεχνούν, θυμούνται και αποτελούν τον συνδετικό κρίκο με την επόμενη γενιά, προκειμένου να μεταφέρουν σε αυτή τη σημαντική κληρονομιά, τη γνώση. Βασισμένοι στις ιστορικές μνήμες του Ολοκαυτώματος, οι νέοι προτρέπουν τους συνομήλικούς τους να μην ξεχνούν τα εγκλήματα του φασισμού, να γίνουν «φύλακες» για να μην επαναληφθούν τέτοια γεγονότα. Με αφορμή τις εκδηλώσεις για την Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος πέντε νέοι άνθρωποι μοιράζονται τις σκέψεις τους και επισημαίνουν πως χωρίς τη συμβολή όλων δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα. Ειδικά σε εποχές όπως αυτές που ζούμε σήμερα.
ΒΑΡΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Η Έστερ Μπέγα είναι φαρμακοποιός, 30 ετών, εγγονή της ομήρου Νάκης Μπέγα. «Είναι μια βαριά κληρονομιά», λέει, «όταν κάτι δεν το έχεις βιώσει όσα και αν ακούσεις, όσα και αν διαβάσεις, όσα και αν δεις ποτέ δεν είναι αρκετά για να συνειδητοποιήσεις τι έχουν βιώσει όλοι αυτοί οι άνθρωποι».
Όπως οι περισσότεροι όμηροι έτσι και η Νάκη Μπέγα δεν μιλούσε στην οικογένειά της για όλα όσα είχε ζήσει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Η γιαγιά μου δεν μιλούσε ποτέ στην καθημερινότητά της για όλα όσα είχε βιώσει. Τα περισσότερα για εκείνη τα έμαθα μέσα από τις συνεντεύξεις της. Νιώθω υπερήφανη για εκείνη. Για την ψυχική δύναμη που διαθέτει αυτή η γυναίκα. Έκανε παιδιά, φρόντισε με τον καλύτερο τρόπο την οικογένειά της και συγχρόνως κουβαλούσε μέσα στην ψυχή της όλα αυτά τα βιώματα από το στρατόπεδο Άουσβιτς. Όταν επισκέφθηκα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και της έδειξα τις φωτογραφίες μόνο τότε μοιράστηκε μαζί μου λίγα από αυτά που είχε ζήσει».
Η συζήτηση έρχεται στο σήμερα, στους πρόσφυγες, στους ομοφυλόφιλους, στις φωνές ρατσισμού «πρέπει να απομονώσουμε αυτά τα φαινόμενα. Δεν γίνεται να μην είμαστε ευαισθητοποιημένοι για παράδειγμα με τους πρόσφυγες, δεν γίνεται να μην προβάλουμε αντίσταση σε φαινόμενα σαν αυτά που οδήγησαν ολόκληρους λαούς και κοινότητες ανθρώπων στον αφανισμό. Είναι χρέος μας».
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
Ο 29χρονος μπασκετμπολίστας Νώε Μαγρίζος υποστηρίζει ότι «η επέτειος είναι μια μέρα μνήμης και υπενθύμισης για το τι μπορεί να δημιουργήσει το μίσος ενός ατόμου απέναντι στον συνάνθρωπό του». Χρέος της νέας γενιάς «είναι να αποδώσουμε φόρο τιμής στους νεκρούς, στους συγγενείς μας που απεβίωσαν, σε όλους όσοι κατάφεραν να επιζήσουν και να βγουν ζωντανοί από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μέσω των εκδηλώσεων που διοργανώνουν οι Ισραηλιτικές Κοινότητες ανά την Ελλάδα. Η σημερινή ημέρα υπερθεματίζει την ανάγκη για κατανόηση και αλληλεγγύη για την αποδοχή της διαφορετικότητας στην ανθρωπότητα, κάτι που είναι θεμέλιο για την καλύτερη συμβίωση όλων των λαών πάνω στη γη».
ΦΟΒΟΣ
Ταξιδεύοντας από την Αθήνα όπου και σπουδάζει Οπτική και Οπτικομετρία, προς τη Λάρισα η 21χρονη Ρακελίνα Μαγρίζου μιλά στην «Ε» όχι μόνο για τον τρόπο που αντιμετωπίζει την επέτειο και τη μνήμη του Ολοκαυτώματος, αλλά και για τη συμμετοχή της στο March of the Living.
«Πρέπει να μείνουν στην ιστορία όλα όσα βίωσαν αυτοί οι άνθρωποι. Αυτό είναι το χρέος μας και είναι δύσκολο. Δεν μου είναι εύκολο να το συζητάω για να μην έρχομαι αντιμέτωπη με ανθρώπους που έχουν άλλη άποψη για το Ολοκαύτωμα και για τους Εβραίους. Προτιμώ να μιλάω για αυτό μόνο με τους δικούς μου».
Η Ρακελίνα περιγράφει όλα όσα είδε κατά τη συμμετοχή της στο March of the Living. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που φέρνει τον εβραϊκό λαό και όχι μόνο στην Πολωνία. Οι χιλιάδες συμμετέχοντες πραγματοποιούν σιωπηλή πορεία από το Άουσβιτς στο Μπιρκενάου. «Ήταν ένα μεγάλο σοκ. Βλέπεις και δεν μπορείς να πιστέψεις ότι κάποιος μπορεί να κάνει τόσο μεγάλο κακό σε έναν άνθρωπο. Η χειρότερη εικόνα ήταν όταν βρεθήκαμε στους φούρνους. Δε μπορούσα να πιστέψω από τι γλίτωσε η προγιαγιά μου, η οποία είχε καταφέρει να κρυφτεί».
ΜΑΥΡΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ
Τη δική του συμμετοχή στο March of the Living περιγράφει ο 20χρονος φοιτητής στο ΤΕΙ Πειραιά και στο τμήμα Μηχανικών Αυτοματισμού Ζαχαρίας Φρανσές. «Μαύρη ανάμνηση», σχολιάζει «να είσαι σε αυτό το σημείο. Να ακούς τα ονόματα όπως τότε. Ανατριχιάζεις όταν ακούς τον ύμνο του Ισραήλ, την προσευχή για τους νεκρούς».
Στη συζήτηση για το πώς οι άνθρωποι αυτοί ένιωθαν όταν εισέρχονταν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο Ζαχαρίας Φρανσές λέει πως ήλπιζαν, «αυτό είχαν, μόνο μια ελπίδα» για να έρθει στο σήμερα και να προσθέσει ότι «χρέος μας σήμερα είναι να απομονώσουμε τις ρατσιστικές φωνές γιατί από αυτές προέρχονται μόνο πόλεμοι και ολοκαυτώματα».
ΣΥΝΔΕΤΙΚΟΣ ΚΡΙΚΟΣ
Ο Σόλων Καμπελής είναι μόλις 20 ετών και σπουδάζει στη Θεσσαλονίκη Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, χρέος της γενιάς του θεωρεί πως είναι η καταγραφή όλων των μαρτυριών, καθώς αυτή η γνώση δεν πρέπει όπως λέει να χαθεί. «Είναι σημαντικό που έχει θεσπιστεί η Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος. Η μέρα αυτή θυμίζει σε όλους μας ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε. Είναι επίσης εξίσου σημαντικό που η γενιά μας γνώρισε όλους αυτούς τους ανθρώπους που κατάφεραν να επιζήσουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Εμείς, λοιπόν, και οι γονείς μας πρέπει να αποτελέσουμε τον συνδετικό κρίκο και να μεταφέρουμε τη γνώση αυτή και στις επόμενες γενιές για να μην χαθεί».
Σχολιάζοντας την κατάσταση σήμερα ο Σόλων υποστηρίζει ότι «σε περιόδους κρίσης το έδαφος είναι πρόσφορο για να βρεθούν στο στόχαστρο ομάδες, κοινότητες ανθρώπων. Σήμερα που δεν είναι λίγες οι φορές που καλείσαι να αντιμετωπίσεις ρατσιστικές συμπεριφορές λόγω του θρησκεύματος. Αυτή η ημέρα μνήμης, λοιπόν, δεν είναι μόνο για εμάς, είναι για όλους τους ανθρώπους που χάθηκαν επειδή ήταν διαφορετικοί. Αν τους ξεχάσουμε θα είναι μεγάλη νίκη για όλους εκείνους που προκάλεσαν αυτό το κακό. Η λήθη θα είναι ένας ακόμα αφανισμός».
Ρεπορτάζ: Ζωή Παρμάκη