Στον αριστερό του βραχίονα ο Ισαάκ Μιζάν έχει ένα νούμερο: 182641. Τον αποκαλεί τίτλο τιμής αν και μέχρι πριν από μερικά χρόνια δεν τον έδειχνε, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο «υπάρχει μισαλλοδοξία και αντισημιτισμός και γιατί πολλοί και το λένε ακόμα και τώρα πως καλά σας έκαναν οι Γερμανοί». Τώρα όμως δεν το κρύβει.
Ήταν το τελευταίο από τα έξι παιδιά της οικογένειας Ιωσήφ και Ανέτας Μιζάν. Τον Μάρτη του 1944 συνελήφθη μαζί με άλλους 351 Εβραίους της Άρτας και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπιρκενάου, όπου γνώρισε το φρικτό πρόσωπο της ναζιστικής θηριωδίας.
«Εκεί μας ξυρίσανε, μας κουρέψανε και μας βάλανε τα νούμερα» λέει στην «Ε» που τον πετυχαίνει στο σπίτι του πλέον στην Αθήνα «μας χώριζαν σε ικανούς και μη ικανούς για εργασία, αφού πρώτα μας χώρισαν σε άνδρες και γυναίκες» θυμάται λίγο πριν την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης Εβραϊκού Ολοκαυτώματος. Με αφορμή αυτή μάλιστα θα γίνει η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου στην Άρτα που είναι και η γενέτειρά του. Αλλά ο ίδιος δεν θα μπορέσει να πάει, όπως τονίζει.
«Με πιάσανε στην Άρτα και αφού πέρασα από το Άουσβιτς στη συνέχεια πέρασα και από άλλα στρατόπεδα στο εσωτερικό της Γερμανίας» για να καταλήξει στο Μπέργκεν – Μπέλζεν.
Επέστρεψε στην Ελλάδα και στην Άρτα τον Αύγουστο του 1945. Από τα δώδεκα μέλη της οικογένειας Μιζάν που «ταξίδεψαν» για το Άουσβιτς – Μπιρκενάου σώθηκαν και επέστρεψαν μόνο τρεις. Τον ρωτάμε για ένα περιστατικό που το θυμάται έντονα: Όταν είδε τις δύο από τις τέσσερις αδερφές του να περνούν κουρεμένες με ριγέ στολές έξω από το στρατόπεδο το δικό του και από τις δύο μερίδες ψωμί που είχαν του πέταξαν τη μία μέσα από τα σύρματα. Ήταν ο μικρότερος της οικογένειας «πείνα και τα πτώματα» τονίζει «τα έβλεπες δίπλα σου να κείτονται σωρηδόν».
Μας μιλάει για τα νέα παιδιά και τον ρωτάμε για τα μηνύματα που θέλει να στείλει «Από το 1990 και μετά έχω επισκεφτεί 20-30 σχολεία ακόμα την Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι προτάσεις έρχονται συνέχεια και δεν θα πάψω να τις αποδέχομαι. Πρέπει να γίνει γνωστό το ολοκαύτωμα σε όλα τα παιδιά. Να μάθουν τι έγινε. Να διδαχθούν από την ιστορία».
Η δική του ιστορία, είναι απλά ένα κομμάτι της ιστορίας εκατομμυρίων ομήρων Εβραίων, οι οποίοι μαρτύρησαν και εξοντώθηκαν μέσα στα εργοστάσια της κτηνωδίας και του θανάτου που επινόησε και έστησε το ναζιστικό χιτλερικό κράτος της Γερμανίας. Βγήκε ζωντανός από το «βόθρο» της ανθρώπινης παραζάλης.
Σημειώνεται ότι η «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Ιανουάριο του 2004 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Ιανουαρίου για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και να εξαρθεί ο ηρωισμός των χριστιανών Ελλήνων, που με κίνδυνο της ζωής τους στην κατεχόμενη Ελλάδα, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από βέβαιο θάνατο.
Το βιβλίο του, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άπειρος Χώρα, το μυθιστόρημα του Δημήτρη Βλαχοπάνου «Ισαάκ Μιζάν – αριθμός βραχίονα 182641», αναδεικνύει το οδοιπορικό των Εβραίων της χώρας μας, ιδίως όμως των Ιωαννίνων, της Πρέβεζας, της Κέρκυρας, της Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Ομήρων.
ΚΩΣΤΑΣ ΓΚΙΑΣΤΑΣ
