Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λαρισαίων της περασμένης Πέμπτης 26 Φεβρουαρίου 2015 με θέμα το Α΄ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας, συγκίνησε όλους τους παρευρισκόμενους η σύντομη προσλαλιά του Γάλλου αρχαιολόγου-επιγραφολόγου Bruno Helly. Απλός, ολιγομίλητος, σεμνός (μετά βίας δέχθηκε να ομιλήσει), από το 1962 επισκέπτεται αρκετές φορές τον χρόνο την περιοχή μας, οργώνει τη θεσσαλική γη και σε συνεργασία με τους Έλληνες συναδέλφους του προσπαθεί να αναδείξει την ιστορία της Θεσσαλίας.
Ο Bruno Helly γεννήθηκε το 1937 στη γαλλική πόλη Γκρενόμπλ. Μετά τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο, δίδαξε λατινικά και αρχαία ελληνικά στο Λύκειο της Λυών, ενώ συγχρόνως σπούδαζε επιγραφική και ελληνική νομισματική, κοντά στον καθηγητή Ζαν Πουγιού. Ο Πουγιού είναι ο άνθρωπος ο οποίος έστρεψε την προσοχή του νεαρού τότε Helly στη Θεσσαλία και του υπέδειξε τον δρόμο που οδηγούσε σε έναν μεγάλο αριθμό επιγραφών των αρχαίων Γόννων. Ο Helly αντέδρασε θετικά και έτσι από το 1961άρχισαν τα ταξίδια του στη Θεσσαλία. Το 1966 αποσπάσθηκε στο παράρτημα της Λυών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών της Γαλλίας, του οποίου έγινε στη συνέχεια διευθυντής και ταυτόχρονα υπήρξε υποδιευθυντής του Αρχαιολογικού Κέντρου Ερευνών και κατόπιν διευθυντής στην Maisond’ Orient Μediterraneen. Εδώ δημιούργησε μία μεγάλη ομάδα ιστορικών και αρχαιολόγων (Ζαν Κλωντ Ντεκούρ, Ζεράρ Λυκά, Λωράνς Νταρμεζάν, Ρισάρ Mπουσόν και άλλους),στους οποίους ανέθεσε την μελέτη τμημάτων της Θεσσαλίας, την οποία και συνεχίζουν.
Όλα αυτά τα χρόνια ο Helly, με τις επισκέψεις του στη Θεσσαλία, συγκεντρώνει υλικό, το επεξεργάζεται στη Λυών και απ’ αυτό συνθέτει μελέτες τις οποίες δημοσιεύει στα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά της Ευρώπης. Παράλληλα συμμετέχει σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και τα θέματα των ανακοινώσεών του, που έχουν επίκεντρο την αρχαία Θεσσαλία, δημοσιεύονται στα πρακτικά τους και αποθησαυρίζονται στις βιβλιοθήκες των μεγαλύτερων επιστημονικών κέντρων της Ευρώπης και της Αμερικής. Από τα σπουδαιότερα επιτεύγματά του είναι η διοργάνωση το 1974 και το 1990 στη Λυών, δύο συνεδρίων για την ιστορία και αρχαιολογία της Θεσσαλίας, στα οποία έλαβαν μέρος πολλοί αρχαιολόγοι και ιστορικοί από την Ελλάδα, την υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική.
Η μελέτη των θεσσαλικών επιγραφών, οι οποίες ανέρχονται σε μερικές χιλιάδες, του έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσει και να μεταδώσει πολλές πτυχές της αρχαίας θεσσαλικής ιστορίας. Οι έρευνές του αυτές γίνονται υπόδειγμα για τους νεότερους επιγραφολόγους, καθώς είναι ο μόνος που είναι ολοκληρωτικά δοσμένος στις θεσσαλικές επιγραφές. Έτσι μπορούμε να πούμε χωρίς υπερβολή, ότι ο Bruno Helly είναι ο αποκλειστικός αγαπημένος της Θεσσαλίας.
Πιστεύοντας λοιπόν πως οι επιγραφές φωτίζουν αρκετά την καθημερινή ζωή των αρχαίων Θεσσαλών και τους θεσμούς τους, με τη συνεργασία του δικού μας Θανάση Τζιαφάλια, αποφάσισαν να συγκεντρώσουν όλον αυτόν τον γραφτό πλούτο και να δημιουργήσουν το corpus των θεσσαλικών επιγραφών. Σήμερα οι ίδιοι επεξεργάζονται τις πάμπολλες επιγραφές του Α΄ αρχαίου Θεάτρου της πόλεώς μας. Όπως λένε οι δύο συνεργάτες, Helly και Τζιαφάλιας, η μελέτη αυτών των επιγραφών θα προσκομίσει στους φιλίστορες και στους ιστορικούς νέα στοιχεία για την πολιτική του Κοινού των Θεσσαλών, για τις σχέσεις του με πολλές περιοχές του Ελληνισμού, για τη γλώσσα και τις συνήθειές των Θεσσαλών[*].
Επί πλέον πολλές μελέτες του έχουν μεταφρασθεί και από χρόνια δημοσιεύονται στο “Θεσσαλικό Ημερολόγιο”, που εκδίδει δύο φορές τον χρόνο, ανελλιπώς από το 1980, ο Κώστας Σπανός. Μ’ αυτό τον τρόπο οι πολυπληθείς αναγνώστες του γίνονται κοινωνοί της σπουδαίας ιστορίας των αρχαίων προγόνων μας.
Έπειτα από το σύντομο αυτό βιογραφικό ενός ανθρώπου που τόσα προσέφερε στην πόλη μας και την ευρύτερη θεσσαλική περιοχή επί 53 χρόνια συνεχούς και αποκλειστικής έρευνας, την οποία ας σημειωθεί ότι τη συνεχίζει αμείωτα παρά την ηλικία των 78 χρόνων που τον βαραίνουν, έχω την αίσθηση ότι η πόλη, μέσω του δημάρχου και του Δημοτικού Συμβουλίου πρέπει να του προσφέρουν ένα αντίδωρο στο δώρο που μας έχει χαρίσει επί τόσα χρόνια. Η πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, η πρώτη των πόλεων του αρχαίου Κοινού των Θετταλών, θα πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία και να του προσφέρει κάτι σημαντικό. Να ανακηρύξει τον επίτιμο δημότη της πόλεως που τόσο αγάπησε. Σκεφθείτε σεβαστοί άρχοντες και αγαπητοί συμπολίτες. Ένας λαμπρός επιστήμονας από τη Γαλλία, με ευρείες προοπτικές ακαδημαϊκής πορείας στην πατρίδα του, εμπνεύσθηκε, γοητεύθηκε και ελκύσθηκε από την ιστορία της περιοχής και αφιέρωσε όλη του τη ζωή για την έρευνα της αρχαίας Θεσσαλίας. Το παρατεταμένο χειροκρότημα των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου και η ευρεία αποδοχή των λεγομένων του, νομίζω ότι αποτελούν το προανάκρουσμα, τον προάγγελο μιας τέτοιας ευγενούς ανταποδόσεως «ανθ’ ώνέπραξεν». κ. δήμαρχε, κ.κ. δημοτικοί σύμβουλοι, ο Bruno Helly αισθάνεται ήδη, όπως ομολόγησε ο ίδιος, μισός Έλληνας, ας τον κάνουμε ολοκληρωμένο Λαρισαίο. Το αξίζει.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΘ. ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ
