Η παρουσίαση είναι ενταγμένη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης που διοργανώνει ο Δήμος Λαρισαίων, προκειμένου να τιμηθεί η επέτειος της Απελευθέρωσης της Λάρισας από τη Γερμανική Κατοχή, την 23η Οκτωβρίου 1944.
Εδώ και τέσσερα χρόνια, μαθητές του Γυμνασίου Πλατυκάμπου με την καθοδήγηση του φιλολόγου τους Θεόδ. Νταφούλη, στο πλαίσιο μαθήματος τοπικής ιστορίας επισκέπτονται μνημεία – χώρους εκτελεσθέντων και χωριά του νομού.
Συγκεντρώνουν έτσι μαρτυρίες, συνομιλώντας με επιζώντες, με αυτόπτες μάρτυρες, με συγχωριανούς που περιγράφουν τη δράση των Ναζί για το πού και πώς εκτέλεσαν Έλληνες, κυρίως ως αντίποινα αλλά και για εκφοβισμό.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως εξηγεί ο κ. Νταφούλης, εκτός από τον Πλατύκαμπο που εδρεύει το σχολείο, «επισκεφθήκαμε το Ελευθέριο, το Μεγάλο Μοναστήρι και τους Αγίους Αναργύρους, όπου οι μαθητές κατέγραψαν ότι οι Γερμανοί, μέσα σε 8 μήνες οι Γερμανοί εκτέλεσαν 202 πατριώτες».
Πρόσθεσε ακόμη πως «μάρτυρες εκείνων των γεγονότων, ηλικιωμένοι σήμερα άνθρωποι, κλήθηκαν στο σχολείο μας όπου και μετέφεραν την εμπειρία τους στους μαθητές, προκειμένου το μάθημα της ιστορίας να αποκτήσει βιωματικό χαρακτήρα».
Η εργασία των μαθητών θα συνεχισθεί στη Νίκαια και το Μελισσοχώρι, με τον κ. Νταφούλη, εξηγώντας το σκεπτικό της πρωτοβουλίας, να σημειώνει πως «συνήθως κάθε χρόνο οι τοπικές αρχές σε χωριά διάφορων δήμων οργανώνουν τιμητικές εκδηλώσεις για τους εκτελεσθέντες Ελληνες πατριώτες της Εθνικής Αντίστασης από τα ναζιστικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής 1940-1944.
Η ημέρα αυτή είναι μέρα συγκίνησης για τους επιζώντες, ευτυχώς ακόμα, ηλικιωμένους συμπολίτες μας, είναι μέρα απόδοσης σεβασμού και τιμής για τους νεότερους, όμως για τους μαθητές κινδυνεύει να γίνει μια εθιμοτυπικού τύπου διαδικασία που στο περιεχόμενό της μάλλον λίγοι δείχνουν την απαιτούμενη προσοχή.
Έτσι λοιπόν στο Γυμνάσιο Πλατυκάμπου, στο μάθημα της ερευνητικής εργασίας τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με τους μαθητές της Γ’ τάξης κάθε φορά, επιλέξαμε να ασχοληθούμε με την Τοπική Ιστορία.
Πιο συγκεκριμένα ερευνήσαμε τα ιστορικά δεδομένα που σχετίζονται με τους χώρους ομαδικών εκτελέσεων σε χωριά της περιοχής μας και για τα οποία τα βιβλιογραφικά στοιχεία είναι σχεδόν ανύπαρκτα ή αχαρτογράφητα. Δηλαδή ποια ήταν η αιτία, πώς διαπράχθηκε αυτή η αποτρόπαια πράξη και ποιες ήταν οι συνέπειές της για το κάθε χωριό αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.
Έτσι ερευνώντας ως ερασιτέχνες ιστορικοί οι μαθητές και οι μαθήτριες, ρώτησαν ηλικιωμένους συγγενείς τους, γείτονες, οικογενειακούς φίλους που ήταν αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων, ρώτησαν προέδρους των τοπικών κοινοτήτων και αιρετούς εκπροσώπους, καλέσαμε επιζώντες των γεγονότων στο σχολείο για να διηγηθούν τις μνήμες τους στους μαθητές και συνθέσαμε τα αποτελέσματα τα οποία μας εντυπωσίασαν».
ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ
«Η έρευνα» προσθέτει ο κ. Νταφούλης, «έδειξε ότι οι εκτελέσεις αυτές ήταν κυρίως αντίποινα για αντιστασιακές ενέργειες των κατοίκων της περιοχής αλλά και πράξεις εκφοβισμού του φρονήματός τους.
Διαπιστώσαμε λοιπόν ότι από το Ελευθέριο την 24η Σεπτεμβρίου 1943 εκτελέστηκαν 44 κάτοικοι και οι Γερμανοί έβαλαν φωτιά στο χωριό, επειδή οι αντάρτες της περιοχής σκότωσαν δύο Γερμανούς στρατιώτες.
Στον Πλατύκαμπο την 13η Οκτωβρίου 1943 εκτελέστηκαν 48 κάτοικοι, κάποιοι ήταν και από τη Γαλήνη, το Μελισσοχώρι και τη Γλαύκη και, επίσης οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό, επειδή τα χωριά αυτά ενοχοποιήθηκαν για μία αποτυχημένη αντιστασιακή απόπειρα σαμποτάζ στο αεροδρόμιο της Λάρισας.
Στο Μεγάλο Μοναστήρι την 20ή Δεκεμβρίου 1943 εκτελέστηκαν 45 κάτοικοι πάλι για αντιστασιακές ενέργειες των κατοίκων κατά των Γερμανών. Τέλος σε περιοχή ανάμεσα στους Αγίους Αναργύρους και τη Μεσοράχη εκτελέστηκαν 65 Έλληνες πατριώτες από τη Χάλκη (έξι άτομα), από χωριά της Μαγνησίας και χωριά των Τρικάλων που ήταν φυλακισμένοι σε στρατόπεδα της Λάρισας, εξαιτίας πάλι αντιστασιακών ενεργειών.
Δηλαδή μέσα σε διάστημα οχτώ μηνών τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής αφαίρεσαν τη ζωή σε περισσότερους από 200 συμπατριώτες μας. Ο αριθμός αυτός μεγαλώνει αν λάβει κανείς υπόψη του ότι χώροι ομαδικών εκτελέσεων υπάρχουν και στη Νίκαια και έξω από το Μελισσοχώρι και βέβαια στο Μεζούρλο της Λάρισας» καταλήγει ο κ. Νταφούλης.
Β.Κ.
