Αυτό έγινε γιατί δημιουργήθηκε ένα όραμα, από τους κατάλληλους ανθρώπους στις κατάλληλες θέσεις, για να το προωθήσουν, να το προσπαθήσουν και τελικά να του δώσουν μορφή μέσα στον ιστό της και αυτό είναι: Η σύνδεση αρχαιολογικών χώρων της Λάρισας, μέσω της δικτύωσης των αστικών υπαίθριων χώρων.
Το όραμα να δημιουργηθεί μια πόλη με ζωντανά τα μνημεία της στην καθημερινότητά της, μελετήθηκε, σχεδιάστηκε, πολλές φορές πολεμήθηκε, αλλά με την υλοποίηση κομματιών του παζλ που το συνθέτουν, σταδιακά στα χρόνια, απέδειξε την αναγκαιότητά του, στο να γίνει η Λάρισα, παράδειγμα πόλης και ένα τόπος που αξίζει να ζεις!
Είναι μια προσπάθεια χρόνων, που δεν έχει τη σφραγίδα καμίας δημοτικής αρχής, αλλά και όλων μαζί. Τη στήριξαν. Πίστεψαν σε ανθρώπους και όνειρα, πίστεψαν στην τοπική δυναμική ατόμων που μπορούν να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους, για την ανάπτυξη της πόλης, επιμένοντας και μόνο με τη δουλειά τους και την προώθησαν.
Το όραμα χτίζεται εδώ και χρόνια, μόνο που σήμερα μπορεί κάποιος να δει τη μεγαλύτερη έκτασή του να έχει διαμορφωθεί στην πόλη.
Υπάρχει και συνέχεια, αλλά για όσα έχουν γίνει, για να πάρει «σάρκα και οστά», μας ενημερώνει η γενική διευθύντρια του Δήμου Λαρισαίων, αρχιτέκτονας μηχανικός, κ. Λίλη Γιοβρή.
Η κ. Γιοβρή μιλά για το εγχείρημα της Λάρισας, τη διαχρονική προσπάθεια του Δήμου για την αναβάθμιση του ιστορικού κέντρου της πόλης, την ανάδειξη και σύνδεση των αρχαιολογικών χώρων της πόλης μέσα από το δίκτυο των αστικών υπαίθριων χώρων, που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία 30 χρόνια, επισημαίνοντας τα εξής:
«Τα ιστορικά κέντρα των πόλεων, αποτελούν το κυριότερο στοιχείο ανάδειξης της φυσιογνωμίας τους. Το εγχείρημα της Λάρισας αποτελεί το μοναδικό ολοκληρωμένο παράδειγμα αστικής ανάπλασης .
Η μετεξέλιξη και η αναμόρφωση της πόλης εξελίσσεται ως μία νέα αντίληψη του χώρου, κυρίως πολιτισμικά. Ο ρόλος του δημόσιου χώρου ως φορέα επικοινωνίας και κοινωνικής συναναστροφής ενδυναμώνεται.
Η αναβάθμιση του κέντρου της πόλης της Λάρισας εστιάζεται σε τρεις σημειακές επεμβάσεις που αφορούν άμεσα στο κέντρο.
Α. ANAΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ ΤΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ:
•Απομάκρυνση Λαχαναγοράς, επαναφορά της κατοικίας
•Σύνδεση Αρχαίου Θεάτρου με Κέντρο.
•Αναβάθμιση του περιβάλλοντα χώρου του Αγίου Αχιλλίου
Β. ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ:
•Απομάκρυνση αυτοκινήτων
•Σύνδεση Κέντρου με περιοχή Πηνειού
•Δημιουργία δικτύου πρασίνου:
•Σύνδεση των αστικών υπαίθριων χώρων
Οι πεζόδρομοι του κέντρου συνιστούν ένα από τα εκτενέστερα ευρωπαϊκά δίκτυα πεζοδρόμων και πλατειών βελτιώνοντας αναμφίβολα τις συνθήκες μετακίνησης και γενικότερα διαβίωσης στο κέντρο της πόλης. Σήμερα πλέον έχει ολοκληρωθεί η πεζοδρόμηση μιας περιοχής έκτασης 460 στρ. περίπου, που περιλαμβάνει 40 οικοδομικά τετράγωνα.
Το μήκος του δικτύου είναι 10 χλμ., και συνδέει την πόλη με τον ιστορικό τομέα, το ποτάμι με το σημερινό εμπορικό κέντρο, τους αρχαιολογικούς χώρους με τις βασικές λειτουργίες της πόλης.
Το πλέγμα των δημόσιων υπαίθριων χώρων αυξήθηκε και ενοποιήθηκε ως εργαλείο αναβάθμισης της ποιότητας ζωής, για την αποκατάσταση του κατακερματισμένου αστικού χώρου, την ενδυνάμωση της κοινωνικότητας και παραγωγικής συνοχής και την αναζωογόνηση της πολιτισμικής δημιουργίας.
Η επέμβαση αυτή, δείχνει σήμερα, τη συνεισφορά του εγχειρήματος στην έννοια του δημοσίου χώρου και την αισθητική αλλαγή της πόλης. Δηλαδή, παρουσιάζει την οργανική και κατ’ επέκταση την αισθητική και λειτουργική ένταξη του δημόσιου χώρου στην καθημερινή ζωή της πόλης.
Με την απομάκρυνση του αυτοκινήτου μειώθηκε η ρύπανση της ατμόσφαιρας από τους αέριους ρύπους των οχημάτων, μειώθηκε ο θόρυβος από την κίνηση των οχημάτων και δόθηκε κίνητρο στον πολίτη για την αύξηση των διαδρομών με τα πόδια ή με ποδήλατο.
Οι πεζόδρομοι άρχισαν να κατασκευάζονται από το 1985 μέχρι το 2006 που ολοκληρώθηκε ο πεζόδρομος Βενιζέλου εμπρός από το Αρχαίο Θέατρο.
Η σχεδίαση του πεζόδρομου Βενιζέλου, λόγω της ιδιαιτερότητας της θέσης του εμπρός ακριβώς από το Αρχαίο Θέατρο, είχε ως στόχο την ανάδειξη, αξιοποίηση και προστασία του μνημείου και του ευρύτερου πολιτισμικού τοπίου, τη συνύπαρξη του ιστορικού στοιχείου με το σύγχρονο χαρακτήρα της νέας διαμόρφωσης, τη σύνδεση του αρχαιολογικού χώρου με το ευρύτερο τοπίο και τη σύγχρονη κοινωνία.
Με τη συνεργασία στη μελέτη της Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων (με τον αρχαιολόγο κ. Τζιαφάλια και τον αρχιτέκτονα μηχανικό κ. Καραγκούνη), κατά την πεζοδρόμηση αφέθηκαν 4 μ. από το πλάτος του δρόμου για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, και με την εκσκαφή αποκαλύφθηκε και όλη η περιοχή των παρασκηνίων.
Η πεζοδρόμηση κατασκευάστηκε το 2006 με χρηματοδότηση από το Γ’ ΚΠΣ, και συνέδεσε τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της πόλης με το κέντρο, και όλους τους χώρους πολιτισμού.
Η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και η άρθρωσή τους με το σύγχρονο κέντρο, η ανάδειξη, διατήρηση, προβολή και ένταξή τους στη λειτουργικότητα της πόλης αποτελούν προϋπόθεση για να διαμορφώσει η Λάρισα μία φυσιογνωμία σε προέκταση της πλούσιας ιστορίας της.
Τα ιστορικά μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι μπορούν να ερμηνεύονται ξανά, ώστε η ένταξή τους στη ζωή της πόλης, να αποτελεί πόρο ανάπτυξης και να διασφαλίζεται η προστασία τους. Με την αναβάθμιση του κέντρου της πόλης οι αρχαιολογικοί χώροι και οι χώροι πολιτισμού αποτελούν σημεία αναφοράς του δικτύου των αστικών υπαίθριων χώρων της πόλης ώστε να αναδειχθεί η ιστορία της (το Αρχαίο Θέατρο, το Β’ Αρχαίο Θέατρο, το Μπεζεστένι, η Βασιλική του Αγίου Αχιλλίου, τα παλαιοχριστιανικά λουτρά της πλατείας Λαμπρούλη, η οχύρωση επί Ιουστινιανού και το Γενί τζαμί, οι κεντρικές πλατείες και το κτίριο της Ιατρικής Σχολής, το διατηρητέο της οδού Μανωλάκη...).
Με το δίκτυο υπαίθριων χώρων, που διαμορφώνεται και υλοποιείται σταδιακά στη Λάρισα, συνδέονται οι αρχαιολογικοί χώροι και οι χώροι πολιτισμού, τα μεγάλα Μουσεία, το Διαχρονικό Μουσείο στο Μεζούρλο, η Πινακοθήκη, το Λαογραφικό μουσείο, τα πολιτιστικά κέντρα με πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους και δρόμους ήπιας κυκλοφορίας.
ΤΟ ΝΕΟ ΕΡΓΟ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΙΟ
Η κ. Γιοβρή αναφέρει για το νέο έργο ανάπλασης στον λόφο του Φρουρίου: «Μία πολύ σημαντική παρέμβαση έγινε με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ και περιλαμβάνει την πεζοδρόμηση της επέκτασης του υπολοίπου τμήματος της οδού Βενιζέλου, και οδών στον λόφο του Φρουρίου, την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου πέριξ του Αγ. Αχιλλίου και του δυτικού τμήματος στον λόφο του Φρουρίου. Το συνολικό εμβαδόν της επέμβασης είναι 25.000,00 μ2. Το έργο αποσκοπεί: στην αναστροφή του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, στη βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής, και στην αναστροφή της περιβαλλοντικής υποβάθμισης του αστικού χώρου.
Το δίκτυο σκίασης που κατασκευάστηκε αναμένεται να οδηγήσει σε πτώση της θερμοκρασίας τους θερινούς μήνες. Ήδη σήμερα όλος ο κόσμος περπατά στη σκιά των σκιάστρων, ενώ οι μετρησεις που έγιναν δείχνουν διαφορά θερμοκρασίας τουλάχιστον 10 βαθμών.
Παράλληλα με το δίκτυο σκίασης δημιουργείται ένα δίκτυο περιπατητικών διαδρόμων, το οποίο αυξάνει την προσπελασιμότητα στους αρχαιολογικούς χώρους, έχοντας ως σημειολογική αναφορά στην αρχή του το Αρχαίο Θέατρο και στο τέλος του τη Βασιλική του Αγίου Αχιλλίου και τηνν πλατεία Λαμπρούλη με το Μπεζεστένι.
Η χωροθέτηση του δικτύου σκίασης αυξάνει τις δυνατότητες πρόσβασης στον αρχαιολογικό χώρο, κατά τη θερινή περίοδο δημιουργώντας πόλο έλξης με την τοποθέτηση καθιστικών σε όλο το μήκος του».
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ
Να σημειωθεί ότι η όλη η προσπάθεια αναβάθμισης του κέντρου της πόλης, βραβεύτηκε από τον Σύλλογο Πολεοδόμων –Χωροτακτών.
«Ο σχεδιασμός γύρω από αρχαιολογικούς χώρους, έχει πολλαπλό σκοπό», υποστηρίζει η κ. Γιοβρή και εξηγεί: «Πρωτίστως αποβλέπει στην περιβαλλοντική και πολιτιστική προστασία και ανάδειξη των ευρημάτων της αρχαιολογικής σκαπάνης και του συνόλου του πολιτισμικού τοπίου. Οφείλει όμως να παραγάγει σύγχρονους, δημιουργικούς επισκέψιμους χώρους και να αποβλέπει στη διαμόρφωση ενός νέου τοπίου, με σεβασμό προς την ιστορικότητα του τόπου. Οι αρχαιολογικοί χώροι οφείλουν να διαφυλαχτούν και να αναδειχθούν, με τρόπο όμως που να μπορούν να αποδοθούν στην εξυπηρέτηση των σύγχρονων κοινωνικών απαιτήσεων για επιμόρφωση, εκπαίδευση, ενημέρωση και αναψυχή. Με άλλα λόγια, η επιτυχία μιας νέας επέμβασης σχεδιασμού τοπίου σε αρχαιολογικό χώρο κρύβεται στη δυνατότητα δημιουργικής επικοινωνίας του σύγχρονου ανθρώπου (παρόν) με την ιστορία του.
Η πρόκληση βέβαια παραμένει: να βρεθεί η χρυσή ισορροπία μεταξύ της εμπορικής και τουριστικής χρήσης και της ουσιαστικής βιωματικής σχέσης του πολίτη με τα μνημεία, με όρους παίδευσης και απόλαυσης. Θέλουμε οι πολίτες να αποκτήσουν καθημερινή σχέση με το παρελθόν (αρχαίο και νεότερο) και να εκτιμήσουν και προφυλάξουν τους δημόσιους χώρους που είναι μέρος της δικής τους ζωής».
