Η «Ευρώπη» του Δία…

ΔΙΑΣΤΗΜΑ

ΧΙΟΥΣΤΟΝ
Το σκάφος Juno της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) πέρασε στις 29 Σεπτεμβρίου σε απόσταση μόνο 352 χιλιομέτρων από τον δορυφόρο Ευρώπη του Δία, τραβώντας νέες λεπτομερείς φωτογραφίες από την επιφάνειά της, τις καλύτερες και κοντινότερες που έχουν τραβηχτεί από διαστημοσυσκευή εδώ και πάνω από 20 χρόνια.

Είναι συνολικά η τρίτη φορά που ένα διαστημικό σκάφος πλησιάζει την παγωμένη Ευρώπη σε απόσταση μικρότερη των 500 χιλιομέτρων. Η τελευταία φορά ήταν η προσέγγιση του Galileo το 2000. Κατά το πέρασμά του, το Juno εκινείτο με ταχύτητα περίπου 24 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, είχε συνεπώς ένα χρονικό «παράθυρο» μόνο δύο ωρών για να συλλέξει δεδομένα και να φωτογραφίσει τον δορυφόρο.
Οι επιστήμονες της NASA θα συγκρίνουν τώρα αυτές τις φωτογραφίες με παλαιότερες πριν τουλάχιστον δύο δεκαετίες, για να δουν κατά πόσο η επιφάνεια της Ευρώπης έχει αλλάξει σε αυτό το διάστημα, καθώς είναι γνωστό ότι αποτελεί ένα δυναμικό γεωλογικό σώμα. Τα στοιχεία αυτά είναι χρήσιμα για την προετοιμασία της αμερικανικής αποστολής Europa Clipper που προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2024 και να φθάσει εκεί το 2030. Θα επιχειρήσει να απαντήσει στο ερώτημα αν η Ευρώπη μπορεί να φιλοξενεί ζωή κάτω από την παγωμένη επιφάνειά της, όπου εκτιμάται ότι υπάρχει ένας τεράστιος και βαθύς ωκεανός. Η Ευρώπη έχει διάμετρο περίπου 3.100 χιλιομέτρων και έχει το 90% του μεγέθους της Σελήνης. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι οι θεαματικοί και πανύψηλοι πίδακες νερού που εκτινάσσονται περιοδικά από ρωγμές στην επιφάνεια της.
Το Juno εκτοξεύθηκε το 2011 και έφθασε στο σύστημα του Δία το 2016, όπου βρίσκεται έκτοτε. Το σκάφος είχε το 2021 κάνει ένα κοντινό πέρασμα από έναν άλλο μεγάλο δορυφόρο, τον Γανυμήδη, ενώ αναμένεται να κάνει κάτι ανάλογο στον ηφαιστειακά ενεργό δορυφόρο Ιώ μεταξύ Δεκεμβρίου 2023-Ιανουαρίου 2024.