Γεννημένος σε ημερομηνία που κρατούσε μυστική στη Γερμανία σε μια πολωνοεβραϊκής καταγωγής οικογένεια, επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, ο Ρουβέν Οζιάν έφθασε στη Γαλλία λίγο μετά τη γέννησή του, το 1949.
Σπούδασε στις Βρυξέλλες, το Τελ Αβίβ, το Κέμπριτζ, το Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης και στο Μόντρεαλ. Εργάσθηκε αρχικά ως κοινωνικός ανθρωπολόγος και ασχολήθηκε με τα θέματα της μετανάστευσης και της φτώχειας.
Το διδακτορικό του στη φιλοσοφία, υπό τη διεύθυνση του Ζακ Μπουβρές, δημοσιεύθηκε το 1993 υπό τον τίτλο «Η αδυναμία της βούλησης».
«Δεν υπερβάλλουμε όταν λέμε πως ήταν ένας θαυμάσιος άνθρωπος, ένας άνθρωπος που θαύμαζε τα πάντα, που έκανε όλους βέβαια να τον θαυμάζουν με την ευφυΐα του, μ' αυτό το χιούμορ που του έδινε τη δύναμη να περιγελά τα ίδια τα βάσανά του, την αρρώστια που κατέτρωγε το σώμα του επί τέσσερα χρόνια, και κυρίως με μια ευγένεια πέρα από τα συνηθισμένα», γράφει στη Liberation ο φίλος του δημοσιογράφος Ρομπέρ Μαζιορί.
Ο Ρουβέν Οζιάν είχε μόλις εκδώσει το βιβλίο «Οι χίλιες και μία νύκτες μου: η ασθένεια ως δράμα και ως κωμωδία» (εκδ. Albin Michel), στο οποίο μιλούσε για τον καρκίνο του.
Σ' αυτό το πρωτότυπο δοκίμιο αναλύονται οι σχέσεις που στρεβλώνονται από την ασθένεια, μ' ένα «χαρούμενο χιούμορ» χαρακτηριστικό του ανδρός, σύμφωνα με το ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο France Culture, που τον είχε προσκαλέσει τον Φεβρουάριο στην εκπομπή La Grande Table (Το μεγάλο τραπέζι). Ήταν μία από τις τελευταίες εμφανίσεις του σε μέσο μαζικής ενημέρωσης.
Ο Ρουβέν Οζιάν, ο οποίος συχνά χαρακτηρίζεται ελευθέριος, φανταζόταν πώς το άτομο μπορεί να διαφύγει από την αστυνομία των ηθών και να επεξεργαστεί μια «ελάχιστη ηθική», η οποία περιορίζεται στο «να μην βλάπτεις τους άλλους, τίποτε περισσότερο».
«Υπερασπιζόταν μια ριζοσπαστική άποψη περί ατομικής ελευθερίας. Έλεγε πως δεν μπορούμε να απαγορεύσουμε τίποτε, εκτός απ' αυτό που μπορεί να βλάψει τον άλλον», συνοψίζει ο Πατρίκ Σαβιντάν, ο πρώην εκδότης του στον εκδοτικό οίκο Grasset. «Θεωρούσε πως τα πάντα επιτρέπονται από τη στιγμή που έχουμε να κάνουμε με συναινούντες ενηλίκους», προσθέτει.
Κατά συνέπεια ο Ρουβέν Οζιάν ήταν ένας στρατευμένος άνθρωπος, υπέρ της ευθανασίας, των παρένθετων μητέρων, της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για τα ζευγάρια του ίδιου φύλου, της νομιμοποίησης των ναρκωτικών...
Τις θέσεις αυτές υπερασπιζόταν στα βιβλία του με θέματα τη σεξουαλικότητα, τον έρωτα, την ντροπή, τη βιοηθική, τη μη θρησκευτική ηθική.
Πολυγραφότατος συγγραφέας, αφήνει πίσω του ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, που έχει εκδοθεί κυρίως από τον οίκο Grasset, με τίτλους που συχνά αντανακλούν το χιούμορ του: «Η ντροπή είναι άραγε μια ηθική;» (2002), «Ας σκεφτούμε την πορνογραφία» (2004), «Ο ηθικός πανικός» (2004), «Η ζωή, ο θάνατος, το κράτος: η συζήτηση για τη βιοηθική» (2009), «Η επίδραση της μυρωδιάς των ζεστών κρουασάν στην ανθρώπινη καλοσύνη και άλλα ζητήματα πειραματικής ηθικής φιλοσοφίας» (2012), «Φιλοσοφώ ή κάνω έρωτα» (2014), «Το δείπνο μου στους κανιβάλους» (2016), «Οι χίλιες και μία νύκτες μου» (2017).
