Ο περιφερειακός σχεδιασμός απορριμμάτων Θεσσαλίας, ο οποίος προβλέπει τη μετεξέλιξη των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων με εθνικά κονδύλια (μέσω Υπουργείου Περιβάλλοντος) παρουσιάστηκε χθες, στο πλαίσιο της συνάντησης εργασίας που διοργάνωσε η Περιφέρεια Θεσσαλίας με αποκλειστικό θέμα την Αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων ( ΠΕΣΔΑ).
Έχοντας ως παρακαταθήκη υποδομές και οργάνωση που την καθιστούν ως μία από τις πλέον «πράσινες» Περιφέρειες της χώρας, η Περιφέρεια Θεσσαλίας σχεδιάζει την επόμενη περίοδο στον τομέα της ολοκληρωμένης πλέον διαχείρισης των απορριμμάτων κι έτσι πραγματοποίησε την παρουσίαση της μελέτης που εκπονήθηκε για την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και τα βήματα που ακολουθούν, παρουσία του περιφερειάρχη κ. Κώστα Αγοραστού, του προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων κ. Γιώργου Κωτσού, των προέδρων των φορέων διαχείρισης των απορριμμάτων, αντιπεριφερειαρχών και αυτοδιοικητικών απ’ όλη τη Θεσσαλία.
Σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστό η διεκδίκηση της χρηματοδότησης μέσω του ΥΠΕΡΑ και όχι μέσω ΣΔΙΤ είναι μονόδρομος, σαφώς πιο συμφέρουσα λύση και αποδοτική. Σαν Περιφέρεια Θεσσαλίας είμαστε έτοιμοι οργανωτικά».
«Η ΠΕΔ Θεσσαλίας λαμβάνοντας υπόψη όλες τις μελέτες και τον επικαιροποιημένο ΠΕΣΔΑ, έθεσε το θέμα σε διαβούλευση με όλους τους Δήμους και τους ΦΟΣΔΑ, σύστησε αρμόδια επιτροπή μελέτης και κατέληξε ως κοινή απόφαση όλων των Δήμων και ΦοΣΔΑ στο να παραμείνουν οι υπάρχοντες ΦοΣΔΑ ως έχουν χωρίς την παραμικρή αλλαγή και να δημιουργηθεί ένας περιφερειακός ΦοΣΔΑ που σαν αρμοδιότητα θα έχει τον στρατηγικό σχεδιασμό ενεργειών και εγκαταστάσεων. Για να υλοποιηθεί αυτή η απόφαση απαιτείται η τροποποίηση του Ν. 4071/2012. Η επόμενη ενέργεια που θα κάνουμε ως ΠΕΔ Θεσσαλίας θα επισκεφθούμε τον αρμόδιο υπουργό για να συζητήσουμε περί της τροποποίησης του νόμου».
Αυτά υποστήριξε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας Γιώργος Κωτσός, κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης και πρόσθεσε: «Ο επικαιροποιημένος ΠΕΣΔΑ προβλέπει τη δημιουργία 3 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων. Κατά την άποψή μου για να είναι βιώσιμη η λειτουργιά των τριών αυτών μονάδων θα πρέπει να έχει προβλεφτεί με λεπτομέρεια , η ανάγκη του απαιτούμενου όγκου απορριμμάτων σε σχέση με τα απορρίμματα που θα καταλήγουν στα πράσινα σημεία».
Ο πρόεδρος του ΦοΣΔΑ και δήμαρχος Αγιάς Αντώνης Γκουντάρας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα βήματα προόδου που έχουν γίνει γενικότερα στη Θεσσαλία σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι βρισκόμαστε ένα βήμα πιο μπροστά από άλλες περιοχές».
Η ΜΕΛΕΤΗ
Βάσει της μελέτης, προβλέπεται να δημιουργηθούν στις περιοχές των υπαρχόντων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) - που εξυπηρετούν την Π.Ε. Λάρισας, την Π.Ε. Μαγνησίας και την ενιαία περιοχή Π.Ε. Τρικάλων και Καρδίτσας - , ισάριθμες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων, μετατρέποντας τους ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων), εγκαθιστώντας και λειτουργώντας παράλληλα ένα δίκτυο επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων. Περιλαμβάνονται συστήματα διαλογής και επεξεργασίας βιοαποβλήτων, όπως καφέ κάδοι και μικρές μονάδες επεξεργασίας σε τοπικό επίπεδο, ο απαραίτητος εξοπλισμός, οικιακή κομποστοποίηση, εγκατάσταση πράσινων σημείων και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών στο πλαίσιο και της πρόληψης. Η δημιουργία δικτύου «πράσινων σημείων» έχει στόχο τη χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων – επαναχρησιμοποιήσιμων υλικών, και μαζί με τη λειτουργία των συστημάτων επεξεργασίας βιοαποβλήτων, μειώνουν τις ποσότητες που σήμερα οδηγούνται στους ΧΥΤΑ. Για τις δε ανάγκες των Σποράδων, η μελέτη προβλέπει την κατασκευή τριών μικρών μονάδων κομποστοποίησης σε Σκιάθο, Σκόπελο και Αλόννησο. Παράλληλα προβλέπεται η αντιμετώπιση της ιλύος των Βιολογικών Καθαρισμών και λοιπής παραγωγής, η διαχείρισης των υλικών κατεδαφίσεων – αδρανών υλικών , και κάθε άλλου ρεύματος αποβλήτων σύμφωνα με τη νομοθεσία , τις αρχές και τους στόχους του εθνικού σχεδιασμού. Στόχος είναι η Θεσσαλία μέχρι το 2020, μέσω των νέων υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, να επιτύχει το 50% των ανακυκλωσίμων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) να προωθείται στην ανακύκλωση, τη στιγμή που σήμερα το ποσοστό αυτό ανέρχεται κοντά στο 11%, ενώ για τα βιολογικά απόβλητα (βιοαπόβλητα) το ποσοστό χωριστής συλλογής τους να ανέλθει στο 21% του συνολικού τους βάρους. Ο ΠΕΣΔΑ τηρεί πλήρως τις κατευθύνσεις της Οδηγίας-Πλαίσιο 2008/98/ΕΚ, το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης και Παραγωγής Αποβλήτων , αλλά παράλληλα τις ανάγκες και στόχευση της Θεσσαλίας για ορθολογική διαχείρισης αποβλήτων , που θα τη διατηρήσουν «πράσινη» περιφέρεια και θα τη στηρίξουν στην ανάπτυξή της, χωρίς να επιβαρύνονται οι φορείς και πολίτες της με πρόστιμα ούτε με υπέρογκες χρεώσεις διαχείρισης.
Ο Κ. ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ
Όπως εξήγησε ο κ. Αγοραστός, «η μελέτη αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, φιλοδοξεί να εναρμονίσει την περιοχή της Θεσσαλίας στην κοινοτική νομοθεσία μέχρι το 2020, προκειμένου να αποφευχθούν οι κυρώσεις που προβλέπονται». Ενδεικτικές ήταν επίσης οι δηλώσεις του κ. Αγοραστού ο οποίος εξήγησε πως «σε περίπτωση μάλιστα που δεν γίνονταν αυτά τα έργα θα είχαμε πρόστιμα τα οποία θα φθάνουν το 2020 στα 60 ευρώ τον τόνο, με αποτέλεσμα να είναι απαγορευτικό πλέον το κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων και το κόστος που πληρώνουν ως ανταποδοτικό τέλος οι συμπολίτες μας».
Αναλυτικά η δήλωση του περιφερειάρχη Θεσσαλίας: «Συναντηθήκαμε με όλους τους δημάρχους και τους προέδρους των φορέων διαχείρισης των απορριμμάτων. Παρουσιάσαμε το περιφερειακό διαχειριστικό σχέδιο για τα απορρίμματα. Έχουμε ως Περιφέρεια Θεσσαλίας ένα συγκεκριμένο σχέδιο το οποίο συνδιαμορφώσαμε με τους δημάρχους, αλλά και με τους τρεις ΦΟΣΔΑ που έχουμε. Οι μελέτες μας δείχνουν ότι πρέπει να γίνουν τρεις μονάδες επεξεργασίας από ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ, εκεί που βρίσκονται ήδη οι μονάδες των ΧΥΤΑ. Θέλω να σας πω ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι από τις πιο πράσινες περιφέρειες. Έχουμε ολοκληρώσει όλες τις παρεμβάσεις και τα έργα για τις ανεξέλεγκτες χωματερές. Έχουμε τρία έργα σε επεκτάσεις των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων σε Λάρισα, Βόλο και σ’ αυτόν των Τρικάλων και της Καρδίτσας. Με αυτό δίνουμε χρόνια ζωής στους ΧΥΤΑ για να θάβουμε τα απορρίμματα, αλλά ταυτόχρονα έχουμε διεκδικήσει από το νέο Επιχειρησιακό Τομεακό Πρόγραμμα – και χθες μας ήρθε και η εκχώρηση, για να μπορέσουμε να κάνουμε μεγαλύτερη ανακύκλωση, κομποστοποίηση, ευαισθητοποίηση του κοινού και νέα έργα μετατροπής των ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ όπως επιτάσσει ο ευρωπαϊκός κανονισμός με δημόσια δαπάνη και όχι με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Αυτό το κάνουμε γιατί οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα είναι κοστοβόρες για τους συμπολίτες μας. Είναι περισσότερο συμφέρον για την τοπική κοινωνία η δημόσια δαπάνη. Διαφορετικά οι δήμοι θα είχαν τεράστια προβλήματα τα οποία θα μετακυλούσαν στους συνανθρώπους μας όσον αφορά το κόστος. Σε περίπτωση μάλιστα που δεν γίνονταν αυτά τα έργα, θα είχαμε πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα οποία θα φθάνουν το 2020 στα 60 ευρώ τον τόνο, με αποτέλεσμα να είναι απαγορευτικό πλέον το κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων και το κόστος που πληρώνουν ως ανταποδοτικό τέλος οι συμπολίτες μας».
Ο Γ. ΚΩΤΣΟΣ
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας Γιώργος Κωτσός έκανε την παρακάτω παρέμβαση στην χθεσινή συνάντησης εργασίας: «Η ορθή διαχείριση των απορριμμάτων εδώ και πολλά χρόνια είναι κύριο ζήτημα με το οποίο ασχολείται η ΤΑ και συνεχώς προσπαθεί να εναρμονιστεί με τους ευρωπαϊκούς κανόνες διατηρώντας πάντα τις ισορροπίες μεταξύ των ειδικών αναγκών κάθε τοπικής κοινωνίας και των πενιχρών μέσων που διαθέτουν κυρίως οι μικροί δήμοι. Οι ανάγκες συνεχώς αλλάζουν και το περιβάλλον συνεχώς επιβαρύνεται. Είμαστε ήδη στο σημείο που πρέπει να περάσουμε από τους ΧΥΤΑ στους ΧΥΤΥ. Να ασχοληθούμε με τη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) με ένα πιο σύγχρονο τρόπο. Στο επικαιροποιημένο ΠΕΣΔΑ περιγράφονται οι δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν από τους αρμόδιους φορείς. Διαχρονικά προβλέπεται από το 2013 έως το 2020 η εξέλιξη ΑΣΑ να είναι της τάξης του +0,13 δηλαδή από 313,000 tn σε 316,000 tn. Ο ποσοτικός στόχος για τα βιοαπόβλητα για το 2020 θα πρέπει να ανέλθει στο 10% του συνολικού τους βάρους. Πρέπει σταδιακά να μειωθούν τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για ταφή στο 50% της συνολικής ποσότητας των βιοαποδομήσιμων. Πρέπει να γίνουν συγκεκριμένες δράσεις σε ό,τι αφορά τα «απόβλητα συσκευασίας» και ο διαχωρισμός των υλικών κατά βάρος για το γυαλί, χαρτί, μέταλλα, χαρτόνι , πλαστικά καθώς επίσης και η αξιοποίηση ή η αποτέφρωση. Η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση πρέπει να αυξηθεί κατ’ ελάχιστο στο 50% κατά βάρος. Για την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης που θέλει ο Ν. 4042/2012 και την προώθηση της χωριστής συλλογής αποβλήτων θα πρέπει να δημιουργηθεί δίκτυο πράσινων σημείων. Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας προβλέπονται πράσινα σημεία με τον χαρακτηρισμό Τοπικά και Κεντρικά στα οποία θα συγκεντρώνονται από τους ίδιους τους πολίτες βαρέα υλικά όπως έπιπλα κλπ, κλαδιά δένδρων, τηγανέλεα, μπουκάλια πλαστικά κλπ, τα οποία θα τοποθετούνται σε διαφορετικούς κάδους. Ο επικαιροποιημένος ΠΕΣΔΑ προβλέπει τη δημιουργία 3 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων. Κατά την άποψή μου για να είναι βιώσιμη η λειτουργιά των τριών αυτών μονάδων θα πρέπει να έχει προβλεφτεί με λεπτομέρεια , η ανάγκη του απαιτούμενου όγκου απορριμμάτων σε σχέση με τα απορρίμματα που θα καταλήγουν στα πράσινα σημεία. Σημαντικό ρόλο για την επιθυμητή έκβαση του εγχειρήματος των πράσινων σημείων, θα παίξει η σωστή ενημέρωση στους πολίτες και η παροχή κινήτρων, ίσως και οικονομικών για την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού (π.χ. τρέιλερ ). Μπορεί να βοηθήσει η Περιφέρεια μέσα από το κονδύλι «απορρίμματα – ανακύκλωση».
