Η Αντίσταση έσωσε τους Εβραίους της Θεσσαλίας

ΤΟΝΙΣΕ ΧΘΕΣ Η ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΑΠΘ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ»

«Από τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας τον Σεπτέμβρη του ‘43 τα πράγματα αλλάζουν και έχουμε την πολύ έντονη εγρήγορση ειδικά Εβραίων της Θεσσαλίας που μπαίνουν στην Αντίσταση ή που οργανώνουν προσπάθειες διαφυγής από τις περιοχές εδώ.

Έτσι όταν φτάνει η ώρα των φυλετικών μέτρων και του εκτοπισμού τον Μάρτη του ’44, ήδη μεγάλο ποσοστό των κοινοτήτων σε κάθε θεσσαλική πόλη διέφυγε, η Καρδίτσα είναι το παράδειγμα όπου δεν χάθηκε ούτε ένας άνθρωπος. Στη Λάρισα δε, από τα 1120 άτομα της κοινότητας το μεγαλύτερο ποσοστό, 70% επίσης διέφυγε» τόνισε χθες, ανάμεσα σε άλλα εξαιρετικά ενδιαφέροντα, η επίκουρη καθηγήτρια Ιστορίας των Αποκλεισμών και Διακρίσεων (Σύγχρονη ιστορία) στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Μαρία Καβάλα, μιλώντας στην εκδήλωση «Η συμβολή της Αντίστασης στη διάσωση των Εβραίων της Θεσσαλίας» που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Λάρισας.
Στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Αντιδημαρχία Πολιτισμού, η κ. Καβάλα αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα δίκτυα που συγκροτήθηκαν από την Αντίσταση, το πώς δημιουργήθηκαν και πώς συνέβαλαν στη διάσωση των Εβραίων της Θεσσαλίας, αλλά και για τη συμμετοχή Εβραίων από τις κοινότητες της περιοχής στον αντιστασιακό χώρο. Ανέφερε χαρακτηριστικά δε ότι «Σώθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό των Εβραίων της περιοχής και είναι ένα από τα πιο φωτεινά παραδείγματα. Οι κοντινοί ορεινοί όγκοι, η ελεύθερη Ελλάδα έπαιξαν έναν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο σ’ αυτή τη διάσωση». Η κ. Καβάλα συνεχίζοντας σημείωσε ότι «Στη Λάρισα και στα Τρίκαλα δεν έχουμε ακόμη οργανωμένο συνολικό σχέδιο, φαίνεται να υπάρχει από τα κάτω μια εγρήγορση, μια αλληλεγγύη, και βέβαια το ΕΑΜ και τα δίκτυα που διαμόρφωσε έπαιξαν ρόλο να ανοίξουν ρόλο στο να μπορέσουν να διαφύγουν, όπως και οι γνωριμίες των ίδιων των ανθρώπων της Λάρισας και των Τρικάλων. Στον Βόλο δε, είχαμε οργανωμένο σχέδιο που συντονίζεται από το ΕΑΜ ΕΛΑΣ, από τον Δήμο, είναι σημαντικό να πούμε ότι στον Βόλο έχουμε διείσδυση της Αντίστασης στις τοπικές αρχές, ενώ ρόλο παίζει και ο Γερμανός διοικητής».
Ο ΜΩΥΣΗΣ ΜΑΝΟΥΑΧ
Ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας κ. Μωυσής Μανουάχ στον χαιρετισμό του σημείωσε ότι «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Λάρισα, όπου Χριστιανοί και Εβραίοι έζησαν μαζί αρμονικά για αιώνες και εξακολουθούν να ζουν πάλι πλάι, χωρίς καμία διάκριση. Από μικρός θυμάμαι στις εκδηλώσεις Μνήμης του Ολοκαυτώματος στην πόλη μας, τους σεβάσμιους πλέον ανθρώπους της Εθνικής Αντίστασης, να καταθέτουν με συγκίνηση το στεφάνι τους στο μνημείο για τους Λαρισαίους Εβραίους που χάθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα. Μεγάλωσα με τις ιστορίες των παππούδων και των γονέων μου, για το πώς εγκατέλειψαν τη Λάρισα και σώθηκαν στα γύρω χωριά, χάρη στη βοήθεια της Αντίστασης.
Άκουγα με δέος τις διηγήσεις του θείου μου Εσδρά Μωυσή, που ήταν πρωτοπαλίκαρο στον ηρωικό λόγο του Βρατσάνου, για τη ζωή του στα βουνά, όπου δεν υπήρχαν θρησκείες, παρά μόνο αγάπη και αγώνας για την Πατρίδα.
Η Ισραηλιτική Κοινότητα της Λάρισας νιώθει αιώνια ευγνωμοσύνη για τη σθεναρή και επίμονη θέληση της Εθνικής Αντίστασης να προστατέψει τους Εβραίους από τη ναζιστική θηριωδία.
Είναι λοιπόν μεγάλη χαρά και τιμή για μένα σήμερα, να εκπροσωπώ την Ισραηλιτική Κοινότητα σε αυτή την εκδήλωση, που ρίχνει φως σε ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα κεφάλαια της δράσης της Εθνικής Αντίστασης. Αυτό που έχει να κάνει με τη διάσωση κυνηγημένων ανθρώπων και τελικά με τη διάσωση της ίδιας της ανθρωπιάς στην μαύρη περίοδο της κατοχής. Ας συνεχίσουμε να τιμούμε και να μνημονεύουμε τους ήρωες που υπερασπίστηκαν την αλληλεγγύη, την αξιοπρέπεια και τη δικαιοσύνη και ας αντλήσουμε δύναμη από το παράδειγμά τους για να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Πάνος Σάπκας ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «Το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Λάρισας, μέσα από τις εκδηλώσεις του, προβάλλει το θάρρος και την αποφασιστικότητα των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για τις αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, με στόχο να εμπνεύσει τις νέες γενιές να αγωνιστούν για τις ίδιες αξίες, τα ίδια ιδεώδη». Την εκδήλωση συντόνιζε ο Βαγγέλης Ρεμπάπης.
Θανάσης Αραμπατζής