σε όλη την Ελλάδα, με τη Λάρισα να διατηρεί την πρωτιά στον αριθμό λειτουργίας των μεγαλύτερων φροντιστηρίων που συγκεντρώνουν στους χώρους τους μαθήματα διαφόρων ειδικοτήτων. «Οι Θεσσαλοί έχουν έφεση στην εκπαίδευση. Δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη μόρφωση και θέλουν να σπουδάσουν τα παιδιά τους, παρακινώντας και στηρίζοντάς τα σε αυτόν τον στόχο...» δηλώνει στην «Ε» ο Γιάννης Βαφειαδάκης, πρόεδρος της Ο.Ε.Φ.Ε., μέλος της Δ.Ε. του Ε.Ε.Α. και Β’ αντιπρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ.
Με αφορμή έρευνα που διεξήχθη για τη λειτουργία των Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης στην πανδημία, από την εταιρεία I-CAP για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ) έπειτα από πρόταση της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδας (Ο.Ε.Φ.Ε.) ο κ. Βαφειαδάκης μιλά στην «Ε» για τα αποτελέσματα αναλύοντας τα σημαντικότερα στοιχεία της. Ένα από αυτά, είναι ότι η ανασφάλεια που επικρατεί φέτος για την ομαλή λειτουργία των σχολείων, λόγω των συνθηκών της πανδημίας, ώθησε τους γονείς να προχωρήσουν νωρίς σε εγγραφές των παιδιών τους στα φροντιστήρια, με στόχο να διατηρήσουν οι μαθητές την εκπαιδευτική συνέχεια των μαθημάτων χωρίς κενά. Παρατηρείται επίσης ότι αυξητική πορεία ακολούθησαν και οι εγγραφές μαθητές μικρότερων τάξεων, απ’ ό,τι άλλες χρονιές.
«Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του Υπουργείου Παιδείας, για την ομαλή λειτουργία των σχολείων την περασμένη άνοιξη σε συνθήκες καραντίνας, το βάρος της προετοιμασίας των μαθητών για τις πανελλήνιες εξετάσεις, το «σήκωσαν» τα φροντιστήρια» υποστηρίζει ο κ. Βαφειαδάκης.
«Οι μαθητές που παρακολούθησαν φροντιστηριακά μαθήματα, τα πήγαν καλά στις εξετάσεις...» σημειώνει και αυτό αποτέλεσε κίνητρο να στραφούν περισσότεροι στη «σιγουριά της εκπαιδευτικής συνέχειας του φροντιστηρίου». Ο πρόεδρος αναφέρει ότι οι τιμές των διδάκτρων μειώθηκαν και προσαρμόστηκαν στις μειωμένες οικονομικές δυνατότητες των ελληνικών νοικοκυριών και τονίζει: «Το φροντιστήριο βοηθά και τα φτωχότερα παιδιά να διαγωνιστούν στις πανελλήνιες, με ίσους όρους και να έχουν ίσες ευκαιρίες στη μόρφωση...» καταλήγοντας: «Το φροντιστήριο αποτελεί ένα παγκόσμιο εκπαιδευτικό φαινόμενο και όχι ελληνικό παράδοξο».
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Σύμφωνα με τον κ. Βαφειαδάκη τα βασικά ευρήματα, στοιχεία και συμπεράσματα της έρευνας, είναι τα εξής:
«- H μεγάλη ζήτηση για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση επηρεάζει έντονα θετικά και τον κλάδο των Φροντιστηρίων Μ.Ε. που αποτελούν τη βασική εκπαιδευτική δομή προετοιμασίας των μαθητών για την εισαγωγή τους.
- Η οικονομική ύφεση που έπληξε τη χώρα από το 2009 και μετά δεν ευνόησε τα Φροντιστήρια Μ.Ε.
- Το χρόνιο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας αποτελεί πηγή περιορισμού της δυνητικής αύξησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ηλικιακή ομάδα 12-18 καταλαμβάνει μόλις το 7% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
- Ο κλάδος χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολύ μεγάλου αριθμού Φροντιστηρίων (πάνω από 2.000) διεσπαρμένα σ’ όλη την Επικράτεια. Το 55% συγκεντρώνεται σε τρεις Περιφέρειες (Αττική 29.9%, Κεντρική Μακεδονία 14.8%, Θεσσαλία 9.8%), ενώ το 45% σε όλες τις άλλες Περιφέρειες.
- Το 35% των εκπαιδευτικών των Φροντιστηρίων είναι Φιλόλογοι, το 25% Μαθηματικοί και το 17% Φυσικοί.
- Το 58.9% των Φροντιστηρίων είναι Ομόρρυθμες Επιχειρήσεις, ενώ μόνο το 6.9% είναι Α.Ε. Το 14.3% είναι Ετερόρρυθμες και το 11.2% Ατομικές. Η κερδοφορία κινήθηκε σε μέσα επίπεδα. Επισημαίνεται, ότι το 73.6% των Επιχειρήσεων του ευρύτερου κλάδου «ιδιωτική Εκπαίδευση» κατατάσσονται στη ζώνη Υψηλού Πιστωτικού Κινδύνου.
- 8 στα 10 Φροντιστήρια διαθέτουν 1 εκπαιδευτήριο, ενώ ο μέσος όρος καθηγητών ανά Επιχείρηση είναι 14.6 και ανά Εκπαιδευτήριο 10.9.
- Τα Φροντιστήρια που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν κατά μέσο όρο μία αύξηση 2.9% τη σχολική χρονιά 2019/2020 σε σχέση με την προηγούμενη.
- Σχεδόν τα μισά Φροντιστήρια (46%) εμφανίστηκαν με μέσο όρο μαθητών ανά τμήμα την τρέχουσα χρονιά 5.6 μαθητές. Ακολουθεί το 21.6% με 3-4 μαθητές ανά τάξη, το 19.4% με 7-8 μαθητές και μόνο το 13% με 9-10 μαθητές και άνω.
- Δύο στους τρεις μαθητές (64.2%) φοιτούν στη Β’ και Γ’ Λυκείου, το 19.2% στην Α’ Λυκείου και το 19.2% σε τάξεις του Γυμνασίου.
- Τα ετήσια έσοδα είχαν μία μικρή αύξηση από 154.000 ευρώ κατά μέσο όρο το 2017, σε 163.000 ευρώ το 2018 και 171.000 ευρώ το 2019.
- Βασική εκτίμηση των ιδιοκτητών Φροντιστηρίων, που απάντησαν, ήταν ότι ο συνολικός αριθμός μαθητών που φοίτησαν στα Φροντιστήρια την περίοδο 2016-2019 μειώθηκε σημαντικά. Επίσης, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού, οι ιδιοκτήτες Φροντιστές ανέμεναν αύξηση του αριθμού μαθητών την επόμενη διετία και επομένως και των εσόδων. Σημειώνεται, ότι από το 2010/2011 όπου ο αριθμός των μαθητών ανερχόταν σε 149.400 παρατηρείται μια σωρευτική πτώση κατά 27.4% ως το 2019/2020.
- Ως βασικά προβλήματα του κλάδου, που ιεραρχούν οι Φροντιστές, ξεχώρισαν η εκπαιδευτική παραοικονομία με 91.5%, η υπερφορολόγηση με 82.2% και τα μαθήματα από μη πιστοποιημένους καθηγητές. Ακολουθούν η έλλειψη σταθερού θεσμικού πλαισίου (61%), οι επισφάλειες (58.7%), η υπογεννητικότητα 55.4%, ο έντονος ανταγωνισμός (48.2%) και οι χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης (40.7%).ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ως δυνατά σημεία των Φροντιστηρίων αναφέρονται:
- Η διαχρονικά μεγάλη σημασία των πανελληνίων εξετάσεων στην εκπαιδευτική πορεία των μαθητών καθιστά τις υπηρεσίες των Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης ιδιαίτερα σημαντικές.
- Η μεγάλη εξειδίκευση που διαθέτουν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης στην προετοιμασία των μαθητών για τις πανελλήνιες εξετάσεις.
- Η διδασκαλία πραγματοποιείται σε τμήματα με σημαντικά μικρότερο αριθμό μαθητών σε σχέση με τα σχολικά τμήματα.
- Η φοίτηση δε διακόπτεται από εξωγενείς παράγοντες (π.χ. καταλήψεις), ο χρόνος φοίτησης είναι προκαθορισμένος και ελέγχονται οι παρουσίες.
Ως αδύνατα σημεία σημειώνονται:
- Η ύπαρξη πολύ μεγάλου αριθμού Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης δημιουργεί συνθήκες έντονου ανταγωνισμού στον κλάδο.
- Το κόστος σπουδών είναι αρκετά υψηλό για τη μέση ελληνική οικογένεια, ιδιαίτερα για την προετοιμασία της Β’ και της Γ’ Λυκείου.
- Η χαμηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων του κλάδου.
- Στον κλάδο δεν υπάρχει επιχειρηματική κουλτούρα.
Ως ευκαιρίες αναφέρονται:
- Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα τα επόμενα έτη θα τονώσει τη ζήτηση για τις υπηρεσίες των Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης (μεσολάβησε βέβαια η πανδημία και η οικονομική κρίση λόγω του κορονοϊού).
- Επέκταση δραστηριοτήτων των Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης σε άλλους τομείς (π.χ. Κέντρα Δια Βίου Μάθησης, Μαθήματα Ρομποτικής, παράδοση πανεπιστημιακών μαθημάτων, παράδοση μαθημάτων Δημοτικού).
- Η εξ αποστάσεως διδασκαλία μέσω του διαδικτύου δύναται να διευρύνει σημαντικά τη μαθητική βάση του εκάστοτε φροντιστηρίου.
Ως απειλές επισημαίνονται:
- Η παράδοση κατ’ οίκον ιδιαιτέρων μαθημάτων από μη πιστοποιημένους καθηγητές και από δημοσίους υπαλλήλους χωρίς κανέναν έλεγχο από την Πολιτεία και χωρίς την καταβολή φορολογίας.
- Η υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων του κλάδου.
- Η έλλειψη σταθερού και σύγχρονου θεσμικού πλαισίου από το κράτος.
- Το πρόγραμμα Ενισχυτικής Διδασκαλίας του Υπουργείου Παιδείας και τα Κοινωνικά Φροντιστήρια.
- Το υψηλό ποσοστό των επισφαλειών (μη πληρωμή διδάκτρων)».
