Ορόσημο για το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα αποτελεί η Θεραπευτική Κοινότητα ΚΕΘΕΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ στο Κατάστημα Κράτησης Θεσσαλονίκης στα Διαβατά, την οποία εγκαινιάζει ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τη Δευτέρα 2 Νοεμβρίου.
Πρόκειται για την πρώτη μονάδα απεξάρτησης σε ελληνικές φυλακές η οποία θα στεγάζεται σε αυτόνομη πτέρυγα σωφρονιστικού καταστήματος, δίνοντας στα μέλη της τη δυνατότητα να ακολουθούν το πρόγραμμά της σε καθημερινή 24ώρη βάση, χωρίς να επιστρέφουν στα κελιά με τους υπόλοιπους κρατουμένους. Η διώροφη πτέρυγα που την φιλοξενεί έχει διαμορφωθεί κατάλληλα από το ΚΕΘΕΑ και διαθέτει στο ισόγειο μαγειρεία, τραπεζαρία, αίθουσες συναντήσεων και αυτόνομο χώρο προαυλισμού και άθλησης, ενώ στον πρώτο όροφο έχουν διαμορφωθεί κελιά τριών ατόμων. Την ευθύνη για την καθαριότητα του χώρου και την προετοιμασία των γευμάτων θα έχουν οι ίδιοι οι κρατούμενοι.
Η Θεραπευτική Κοινότητα ΚΕΘΕΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ θα μπορεί να φιλοξενεί μέχρι 84 άτομα, γεγονός που την καθιστά και το μεγαλύτερο πρόγραμμα απεξάρτησης διαμονής σε όλη τη χώρα. Τα πρώτα 12 μέλη της έχουν ήδη εγκατασταθεί στον χώρο, ενώ αλλά 50 άτομα, τα οποία παρακολουθούν το πρόγραμμα συμβουλευτικής του ΚΕΘΕΑ στο Κατάστημα Διαβατών, επίσης προετοιμάζονται για να ενταχθούν σύντομα σε αυτήν. Συνολικά περίπου 170 άτομα παρακολουθούν τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ στις φυλακές της Βόρειας Ελλάδας και ήδη αρκετά από αυτά έχουν υποβάλει αίτηση για τη μεταφορά τους στη νέα Θεραπευτική κοινότητα στα Διαβατά.
Το εγχείρημα είναι καινοτόμο, αφού ανάλογα προγράμματα με αυτόνομη λειτουργία μέσα στις φυλακές υπάρχουν μόνο στις ΗΠΑ και, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στη Μεγάλη Βρετανία. Τα σχετικά στοιχεία δείχνουν υψηλή αποτελεσματικότητα, ενώ αναμένεται και περιορισμός του κόστους για το σωφρονιστικό σύστημα, καθώς οι απαιτήσεις φύλαξης είναι μειωμένες και οι εργασίες που είναι απαραίτητες για την καθημερινή λειτουργία της Κοινότητας γίνονται από τα μέλη της.
Όσοι ολοκληρώνουν το πρόγραμμα της Θεραπευτικής Κοινότητας θα μπορούν να καταθέτουν αίτηση για πρόωρη αποφυλάκιση και ένταξη στο Κέντρο Υποδοχής και Επανένταξης Αποφυλακισμένων του ΚΕΘΕΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ στα Λαδάδικα Θεσσαλονίκης. Έτσι εξασφαλίζεται η συνέχεια της φροντίδας μετά την αποφυλάκιση και η στήριξη της πλήρους κοινωνικής επανένταξης των συμμετεχόντων, η οποία είναι και τελικός στόχος του όλου εγχειρήματος.
Η νέα πρωτοποριακή Θεραπευτική Κοινότητα στις φυλακές Διαβατών είναι αποτέλεσμα των μακροχρόνιων προσπαθειών του ΚΕΘΕΑ να δημιουργήσει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τη θεραπεία των εξαρτημένων που βρίσκονται στη φυλακή.
Σημαντικός συντελεστής της προσπάθειας αποτελεί επίσης η άριστη συνεργασία του ΚΕΘΕΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ με τη διοίκηση του Καταστήματος Κράτησης, ενώ ήδη αρκετά μέλη του φυλακτικού προσωπικού έχουν εκπαιδευτεί σε ζητήματα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων από το ΚΕΘΕΑ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Καθώς σημαντικός αριθμός κρατουμένων στις ελληνικές φυλακές αντιμετωπίζει πρόβλημα χρήσης ουσιών, η λειτουργία ανάλογων προγραμμάτων αποτελεί έναν από τους κεντρικούς άξονες της πολιτικής αντιμετώπισης των εξαρτήσεων σε εθνικό επίπεδο. Η προσπάθεια του ΚΕΘΕΑ στον τομέα αυτόν έχει ξεκινήσει από το 1987 και σήμερα ο Οργανισμός διαθέτει ένα δίκτυο 19 προγραμμάτων συμβουλευτικής και 4 προγραμμάτων απεξάρτησης, σε ανδρικές και γυναικείες φυλακές όλης της χώρας, διασυνδεδεμένων με Κέντρα Υποδοχής και Επανένταξης στην κοινωνία, το οποίο υποστηρίζει σε ετήσια βάση 2.000 άτομα.
