ΑΘΗΝΑ
Πέθανε τα ξημερώματα της Τρίτης στα 75 της χρόνια η «μητέρα» του Εκδοτικού Οίκου «Εξάντα», Μάγδα Κοτζιά, λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια.
«Η επιλογή και η έκδοση κάθε βιβλίου είναι πράξη πολιτική», συνήθιζε να λέει, μένοντας στις μνήμες όλων μας ως μια άκρως ιδιαίτερη και έξω από τα τετριμμένα Ελληνίδα εκδότρια.
Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1940, η Μάγδα Κοτζιά σπούδασε Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ενώ το 1968, έφυγε για το Παρίσι ως μέλος της Δημοκρατικής Άμυνας. Οι γνωριμίες που έκανε εκεί αποδείχθηκαν κάτι παραπάνω από σπουδαίες για την εξέλιξή της. Μεταξύ άλλων ήρθε σε επαφή με τη Χρύσα Ρωμανού, τον σημαντικό τεχνοκριτικό Πιερ Ρεστάνι και φυσικά τον Νίκο Κεσσανλή, με τον οποίο δημιούργησε την ομάδα του Mec Art, με καλλιτέχνες αγαπούσαν να εργάζονται αντί με τα ίδια τους τα χέρια, με μηχανικά μέσα.
Το 1973, επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, ιδρύοντας το θρυλικό βιβλιοπωλείο «Κοτζιά», και ένα μόλις χρόνο αργότερα, το 1974, ο εκδοτικός Οίκος Εξάντας παίρνει σάρκα και οστά και ξεκινά να γράφει τη μεγάλη του ιστορία. Οι εκδόσεις αυτές φιλοξένησαν βιβλία ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, παιδικής λογοτεχνίας, λευκώματα, βιβλία ψυχολογίας και πολλά άλλα.
Οι επαφές της με εκπροσώπους της τέχνης ήταν πολλές και σημαντικές, ενώ σε συνέντευξη που η ίδια είχε παραχωρήσει στην «Ελευθεροτυπία» είχε αναφερθεί σε πολύ σημαντικές προσωπικότητες:
«Πολλοί από αυτούς ήταν φίλοι μου, τους έχω εδώ στο μπλοκάκι μου. Ξεχωρίζω σίγουρα τον Ερνέστο Σάμπατο. Αξέχαστη ζωντάνια, βαθιά μόρφωση, αδηφάγο μάτι. Είχε την ιδιαιτερότητα να μη θέλει να μείνει τίποτε γραπτό, ήθελε να καταστρέψει τα χειρόγραφά του, τα οποία ευτυχώς διέσωσε η γυναίκα του από τη φωτιά.
Ήταν και εξαίρετος ζωγράφος, με αγάπη στα πύρινα χρώματα. Θυμάμαι και τη Μαργκερίτ Ντιράς. Πολύ δύσκολος άνθρωπος, δυναμική, ερωτική, πέρασε πολλά στη ζωή της. Την πρωτοείδα σε ένα γαλλικό εστιατόριο με μια μπουκάλα κρασί μπροστά της. Μου έκανε εντύπωση το απίστευτο τρακ που είχε στην πρεμιέρα ενός έργου της, τρία χρόνια πριν πεθάνει.
Ξεχωρίζω επίσης τον Αλεξάκη και τον Ταχτσή από τους Έλληνες, που υπήρξαν φίλοι μου, τον Μάριο Βάργκας Λιόσα, τον Εδουάρδο Γκαλεάνο, τον Χόρχε Εδουαρτς, τον Μισέλ Τουρνιέ, τη Σιλβί Ζερμέν. Και τον Μπέκετ. Τον συνάντησα μία φορά στο Παρίσι. Ήταν ψηλόλιγνος, κομψός, μ' αυτό το υπέροχα σκαμμένο πρόσωπο. Ήταν ο πιο ευγενικός άνθρωπος που έχω δει ποτέ».
Πληροφορούμενος την είδηση της απώλειας της εκδότριας Μάγδας Κοτζιά, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Πριν αναδειχθεί ως μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες του εκδοτικού χώρου στην Ελλάδα, η Μάγδα Κοτζιά είχε, ήδη, διακριθεί για τη βαθιά της καλλιέργεια και την πολιτική της ενάργεια. Διαφεύγοντας στο Παρίσι εξαιτίας της Δικτατορίας, στήριξε την εικαστική πρωτοπορία της εποχής. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αφοσιώθηκε στον εκδοτικό χώρο, τον οποίο υπηρέτησε και θεσμικά. Ο κόσμος της ανάγνωσης τής οφείλει τη γνωριμία με μερικούς από τους σημαντικότερους Έλληνες και ξένους λογοτέχνες και διανοητές. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους της».
Αναμένεται ανακοίνωση για την ημέρα της κηδείας της εκδότριας.
