ΑΘΗΝΑ
Από το 1864 και για περίπου εξήντα χρόνια, οι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ψηφοδέλτια για να εκλέξουν αυτούς που θα τους κυβερνήσουν, αλλά τα «σφαιρίδια» (μικρές σφαίρες από μολύβι). Σε κάθε υποψήφιο αντιστοιχούσε μία κάλπη χωρισμένη σε δύο μέρη και ο κάθε ψηφοφόρος καλούνταν να ρίξει το σφαιρίδιο ανάλογα με την προτίμησή του- στη δεξιά, λευκή (και άρα θετική) πλευρά ή στην αριστερή, μαύρη πλευρά. Κατ' αυτόν τον τρόπο οι εκλογείς είχαν τη δυνατότητα ν' «ασπρίσουν» ή να... «μαυρίσουν» όλους τους υποψηφίους όλων των κομμάτων.
Μια εναλλακτική, σύγχρονη πρόταση- με κοινά στοιχεία, ωστόσο, με τα «σφαιρίδια» πολλών δεκαετιών πριν -φέρνει στο «τραπέζι» της συζήτησης για το εκλογικό σύστημα ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, κάτοχος της έδρας Anatol Rapoport στο Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν (ΗΠΑ) Γιώργος Τσεμπελής.
«Δώστε τρεις ψήφους στον λαό» είναι η πρόταση που έχει «καταθέσει, με άρθρα και δημοσιεύσεις του, ο κ. Τσεμπελής και η οποία, όπως ο ίδιος εξηγεί στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, υπογραμμίζει την ανάγκη δημιουργίας ενός εκλογικού συστήματος που να επιβάλλει τον πολιτικό διάλογο.
Ο κ. Τσεμπελής βρέθηκε πρόσφατα, στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να συμμετάσχει σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Navarino Network, σε συνεργασία με την Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου- Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου και το Ίδρυμα Konrad Adenauer, με αφορμή τη συζήτηση για τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις και την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Τον συναντήσαμε και του ζητήσαμε να μας εξηγήσει τι σημαίνουν οι τρεις ψήφοι στον λαό. «Αν ο κάθε πολίτης έχει στη διάθεσή του τρεις ψήφους, αν δηλαδή μπορεί να ρίξει στην κάλπη ένα, δύο ή τρία ψηφοδέλτια, τότε, για να εξασκήσει αυτή τη δυνατότητα, θα πρέπει να δίνει μεγαλύτερη προσοχή στο λόγο περισσότερων κομμάτων. Να πει, δηλαδή, ότι εγώ είμαι μεν υπέρ του α' κόμματος, αλλά αφού μπορώ να ψηφίσω κι ένα δεύτερο, θα ψηφίσω το β' ή το γ'» λέει.
Το πιο σημαντικό του τριψηφικού αυτού συστήματος είναι πως σε μια τέτοια εξέλιξη και τα ίδια τα κόμματα θα αρχίσουν να συμπεριφέρονται τελείως διαφορετικά κι αντί να «επιστρατεύουν» απλώς συνθήματα και να καταφέρεται το ένα εναντίον του άλλου για να προσελκύσουν ψηφοφόρους θα αρχίσουν να μιλούν περισσότερο για τα πραγματικά προβλήματα του πολίτη που χρήζουν άμεσης επίλυσης, διευκρινίζει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν.
«Τα κόμματα θα ενδιαφέρονται όχι μόνο για τις ψήφους των οπαδών τους, αλλά και για τους υπόλοιπους. Θα ξεκινήσει, δηλαδή, ένας ουσιαστικός διάλογος που είναι και προς το δικό τους συμφέρον» επισημαίνει.
«Με το που θα γίνει αυτό, όσα κόμματα δεν υιοθετήσουν μια άλλη μορφή λόγου θα απομονωθούν. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτού του συστήματος είναι πως απομονώνει τα ακραία κόμματα και προωθεί αυτά που ενδιαφέρονται να λύσουν πολιτικά προβλήματα».
Το τριψηφικό εκλογικό σύστημα «είναι σχεδιασμένο να επιφέρει τις λιγότερες αλλαγές πάνω στον ισχύοντα εκλογικό νόμο, κάνοντάς το πιο εύκολο να υιοθετηθεί άμεσα, εν αντιθέσει με τη μείωση των εδρών του 'δώρου'» υποστηρίζει ο κ. Τσεμπελής καλώντας τις πολιτικές δυνάμεις να το εξετάσουν και τελικά να δώσουν «τρεις ψήφους στον λαό».
Μάλιστα, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http: //sitemaker.umich.edu/tsebelis/data (επιλέξτε "Multiple vote electoral system) μπορεί κανείς να «πειραματιστεί» πάνω στο εκλογικό σύστημα των τριών ψήφων που προτείνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν και να δει πώς μπορεί να διαμορφωθεί το πολιτικό τοπίο με την υιοθέτηση της «πλατφόρμας» των τριών ψήφων.
