Του Γιώργου Μακρή
Ανατροπές στις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση από το 2014 σχεδιάζει η κυβέρνηση μ’ ένα νέο εκλογικό νόμο ο οποίος θα προβλέπει δύο μόνο ψηφοδέλτια, ένα με τους υποψήφιους δημάρχους – περιφερειάρχες κι ένα με τους υποψήφιους περιφερειακούς – δημοτικούς συμβούλους (τα ονόματα θα αναγράφονται με αλφαβητική σειρά).
Οι πολίτες θα επιλέγουν τους υποψηφίους της αρεσκείας τους και δήμαρχος ή περιφερειάρχης θα εκλέγεται όποιος συγκεντρώσει το 42% στον α’ γύρο (ανάλογο σύστημα ίσχυσε ως γνωστόν στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2006). Αν ουδείς υποψήφιος λάβει πάνω από 42%, τότε θα προβλέπεται β’ γύρος με τη συμμετοχή των δύο πρώτων σε ψήφους υποψηφίων. Αντίστοιχα, οι υποψήφιοι περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι θα εκλέγονται με απλή αναλογική, δηλαδή θα εκλέγονται οι πρώτοι σε ψήφους με βάση τον αριθμό εδρών των περιφερειακών – δημοτικών συμβουλίων.
Το σχέδιο της κυβέρνησης δημοσιοποίησε χθες η εφημερίδα «Καθημερινή» και το επιβεβαίωσε με δηλώσεις του ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Μιχελάκης. «Είναι σκέψεις του πρωθυπουργού τις οποίες επεξεργαζόμαστε προκειμένου στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές οι πολίτες να μπορούν να επιλέξουν τους δημάρχους και τους δημοτικούς συμβούλους που επιθυμούν εκτός κομματικών πλαισίων με απλή αναλογική», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εσωτερικών και πρόσθεσε: «Ειδικά για τους δημοτικούς συμβούλους οι δημότες θα μπορούν να ψηφίσουν υποψηφίους που τους θεωρούν άξιους και ικανούς από διαφορετικούς συνδυασμούς. Δηλαδή για πρώτη φορά δεν θα είναι υποχρεωμένοι να ψηφίσουν πρόσωπα από μία μόνο παράταξη» (ο κ. Μιχελάκης δεν αναφέρθηκε σε περιφέρειες, θεωρείται όμως από εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να αλλάξει το εκλογικό σύστημα μόνο για τους δήμους και να μείνει ως έχει για τις περιφέρειες).
ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Σύμφωνα με όσα διέρρευσαν από την κυβέρνηση, το νέο εκλογικό σύστημα θα προβλέπει:
- «Δύο ψηφοδέλτια, ένα με τους υποψήφιους δημάρχους και ένα με όλους τους δημοτικούς συμβούλους με αλφαβητική σειρά.
- Οι υποψήφιοι δήμαρχοι θα ανακοινώνουν πλήρεις συνδυασμούς που θα δημοσιεύονται στον Τύπο και θα αναρτώνται σε εμφανή σημεία του δήμου προς πληροφόρηση των δημοτών.
- Δήμαρχοι θα εκλέγονται όσοι συγκεντρώνουν το 42% των ψήφων, διαφορετικά οι εκλογές επαναλαμβάνονται τη δεύτερη Κυριακή μεταξύ των δύο πρώτων.
- Οι δημοτικοί σύμβουλοι θα εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή με απλή αναλογική.
- Προϋπόθεση για την εκλογή στο Δημοτικό Συμβούλιο του υποψήφιου δημάρχου με τον συνδυασμό του θα είναι, κατά την πρώτη Κυριακή, ο υποψήφιος δήμαρχος να συγκεντρώσει τουλάχιστον το 5% του εκλογικού σώματος».
Κυβερνητικές πηγές τις οποίες επικαλείται η «Καθημερινή» κάνουν λόγο για «αποφασιστικό άλμα προς μια σύγχρονη αυτοδιοίκηση μέσα από την ανάδειξη των καλυτέρων από τους πολίτες και όχι των εκλεκτών των κομμάτων».
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Σύμφωνα με έμπειρους αυτοδιοικητικούς παράγοντες αλλά όπως προκύπτει και από τις πρώτες τοποθετήσεις των κομμάτων, με την αλλαγή του εκλογικού νόμου η κυβέρνηση στοχεύει:
-Να αποπολιτικοποιήσει τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2014 οι οποίες θα διενεργηθούν σε δυσμενές – με τα σημερινά δεδομένα – πολιτικό περιβάλλον για την ίδια. Καθώς δήμαρχοι – περιφερειάρχες και σύμβουλοι θα εκλέγονται χωρίς συνδυασμούς από το ενιαίο ψηφοδέλτιο, θα είναι εξαιρετικά δύσκολη η εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων από την ψήφο των πολιτών καθώς για παράδειγμα, σ’ ένα δήμο μπορεί ο εκλεγείς δήμαρχος να προέρχεται από το α’ κόμμα και οι περισσότεροι σύμβουλοι από το β’ κόμμα.
-Να «δυσκολέψει» το έργο της Χρυσής Αυγής για την οποία εκτιμούν στην κυβέρνηση ότι «ακόμη κι αν βρει ισχυρές υποψηφιότητες για τη θέση των επικεφαλής των ψηφοδελτίων, δεν είναι εύκολο να βρει εξίσου ισχυρές υποψηφιότητες συμβούλων.
-Να στηρίξει τους νυν περιφερειάρχες – δημάρχους καθώς με το νέο σύστημα φαίνεται από μια πρώτη εκτίμηση ότι ενισχύονται όσοι έχουν αναγνωρισιμότητα στις τοπικές κοινωνίες.
-Να αποθαρρύνει τη «χαλαρή» ψήφο αφού με το 42% θεωρείται πιθανό να κριθεί από τον α’ γύρο η μάχη σε αρκετές περιφέρειες και δήμους.
-Να εισάγει την κουλτούρα της συνεργασίας από την κεντρική πολιτική σκηνή και στην αυτοδιοίκηση καθώς οι νέοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι θα κληθούν εκ των πραγμάτων να συνεργασθούν με συμβούλους από διάφορες παρατάξεις.
ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ
ΠΑΡΑΛΥΣΗ
Από την άλλη πλευρά, έμπειροι αυτοδιοικητικοί δεν κρύβουν τον φόβο τους ότι το νέο σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση έναν ικανό αριθμό περιφερειών και δήμων. «Σκεφτείτε έναν δήμο που ο δήμαρχος θα προέρχεται από τη Νέα Δημοκρατία και η πλειοψηφία των συμβούλων από το ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ. Ή το αντίστροφο, έναν δήμο που ο δήμαρχος θα προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ και η πλειοψηφία των συμβούλων από τη ΝΔ και τη Χρυσή Αυγή. Καλά τα σχέδια επί χάρτου αλλά πώς θα λειτουργήσει ένας τέτοιος δήμος στην καθημερινότητά του;», διερωτήθη έμπειρος αυτοδιοικητικός μιλώντας στην «Ε».
ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ
Ακριβώς για να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα, αυτοδιοικητικοί παράγοντες θεωρούν επιβεβλημένη τη ριζική αλλαγή του δημοτικού κώδικα με επανεξέταση από μηδενική βάση της πλειοψηφίας (απόλυτης, σχετικής) που απαιτείται για μια σειρά αποφάσεων αλλά και γενικότερα της λειτουργίας του δήμου με επαναοριοθέτηση των αρμοδιοτήτων δημάρχου, συμβουλίου και των οργάνων του δήμου.
Ούτως ή άλλως και με δεδομένο ότι η κυβέρνηση δημοσιοποίησε το σχέδιό της σε πολύ γενικές γραμμές, απομένουν να ρυθμιστούν και πολλά ζητήματα που έχουν σχέση με τις εκλογές. Για παράδειγμα, εκτός από τη λειτουργία των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, θα πρέπει να αποσαφηνισθεί πώς θα διασφαλισθεί η εκλογή συμβούλων από όλες τις δημοτικές και περιφερειακές ενότητες αντίστοιχα, ενώ ερωτηματικά δημιουργούνται και όσον αφορά στους υποψήφιους χωρικούς αντιπεριφερειάρχες: κάθε υποψήφιος περιφερειάρχης θα έχει τους δικούς του υποψήφιους χωρικούς αντιπεριφερειάρχες ή αυτοί θα εκλέγονται ανεξάρτητα;
ΤΟ ΠΑΣΟΚ
Παρά το ότι το κυβερνητικό σχέδιο διέρρευσε μετά την προχθεσινή συνάντηση των κ. Αντ. Σαμαρά – Ευ. Βενιζέλου, πηγές από το ΠΑΣΟΚ διέψευσαν χθες ότι έγινε συζήτηση για το θέμα μεταξύ του πρωθυπουργού και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του ΠΑΣΟΚ, εφόσον γίνει πρώτα αυτή η συζήτηση και σε κάθε περίπτωση πριν ανακοινωθεί κάτι, θα έχει προηγηθεί ενημέρωση και συζήτηση με τους αρμόδιους φορείς (δεν αποκλείεται πάντως να υπάρξει εντός των ημερών δημόσια τοποθέτηση επί του θέματος από τον κ. Ε. Βενιζέλο).
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Οξύτατη ήταν, πάντως, η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, το τμήμα αυτοδιοίκησης του οποίου επισήμανε σε ανακοίνωσή του:
«Με έκπληξη ακούσαμε τον υπουργό Εσωτερικών να διαφημίζει ως αξιοκρατική και αναλογική (!) την εκλογή όλων των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων και δημάρχων από ενιαίο ψηφοδέλτιο.
Μετά από δεκαετίες κατά τις οποίες ΝΔ και ΠΑΣΟΚ επέμεναν σε ακραία πλειοψηφικά εκλογικά συστήματα που απέδιδαν τα 3/5 των εδρών στον πρώτο συνδυασμό, όποιο κι αν ήταν το ποσοστό του, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ένα κακέκτυπο του κεντρικού δικομματικού συστήματος, ο κ. Μιχελάκης θυμήθηκε την αξιοκρατία και την αναλογική εκπροσώπηση. Όχι τυχαία, αφού γνωρίζει ότι στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές οι πολίτες θα σαρώσουν το παλιό και φθαρμένο σύστημα των δημάρχων και λοιπών τοπικών «παραγόντων» της συγκυβέρνησης. Και μάλιστα, προτείνει ένα σύστημα το οποίο όχι μόνο δεν είναι αναλογικό, όπως ισχυρίζεται ο κ. υπουργός, αλλά είναι ακραία πλειοψηφικό, αφού η μεγαλύτερη παράταξη θα μπορεί να εκλέγει το σύνολο των υποψήφιων συμβούλων.
Τα κίνητρα του κ. Μιχελάκη, αλλά και του πρωθυπουργού, είναι προφανή ακόμα και για τους πλέον καλόπιστους. Μόνος στόχος τους, να αποπολιτικοποιήσουν τις εκλογές, προκειμένου να διασώσουν τους υποψήφιούς τους από τη λαϊκή οργή που θα τους καταδικάσει και στις αυτοδιοικητικές κάλπες, μέσα από μία πλαστή επιχειρηματολογία περί ανάδειξης κάποιων δήθεν «άξιων» και «ικανών».
Μόνο που, όπως πολύ καλά γνωρίζουν οι πολίτες, δεν μπορεί να είναι ούτε άξιος ούτε ικανός ένας δήμαρχος που θα συναινέσει στις απολύσεις, στην κατεδάφιση των κοινωνικών υπηρεσιών, στο ξεπούλημα των δημόσιων αγαθών και στην περαιτέρω εξαθλίωση των πολιτών. Άξιοι και ικανοί θα είναι εκείνοι οι δήμαρχοι που θα ορθώσουν το ανάστημά τους, μαζί με όλο τον λαό, για να εναντιωθούν στην καταστροφή της Αυτοδιοίκησης που επιφέρει ο «Καλλικράτης» και τα μνημόνια, για να υπερασπιστούν τη δημόσια περιουσία, το κοινωνικό κράτος και τη Δημοκρατία.
Η μόνη αλλαγή εκλογικού νόμου την οποία συζητάμε είναι η καθιέρωση της απλής αναλογικής».
Η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ
«Ο κυβερνητικός Τύπος παραδέχτηκε σήμερα (χθες) ότι ο Σαμαράς αλλάζει τον νόμο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές λόγω Χρυσής Αυγής. Τρέμουν στην ιδέα ότι οι Εθνικιστές θα διοικήσουν τους μεγάλους δήμους και τις περιφέρειες της χώρας. Αυτός είναι και ο λόγος που κατήργησαν τη Δημοτική Αστυνομία», επισήμανε σε ανακοίνωσή της η Χρυσή Αυγή και πρόσθεσε: «Το μόνο που καταφέρνουν είναι να γελοιοποιούνται στα μάτια του ελληνικού λαού. Η Χρυσή Αυγή οργανώνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα και είναι βέβαιο πως θα κερδίσει και αυτήν την πολιτική μάχη».
ΑΝΤΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΑΠΟ Ι. ΜΙΧΕΛΑΚΗ
-ΑΝ. ΠΑΠΑΜΙΜΙΚΟ
Απαντώντας στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για δήθεν «εκλογομαγειρέματα» ενόψει των δημοτικών εκλογών ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Μιχελάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε σήμερα από τις ύβρεις για «βλαχοδημάρχους» στις φαντασιώσεις για... «εκλογομαγειρέματα»! Αποδεικνύει ότι παραμένει αιχμάλωτος στο παρελθόν και φοβάται το καινούριο. Ανησυχεί επειδή θα επικρατήσουν οι ικανοί και οι άξιοι στις τοπικές κοινωνίες. Ενώ κομπάζει πως θα σαρώσει, στην πραγματικότητα τρέμει πως θα σαρωθεί».
Από την πλευρά του ο γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας κ. Ανδρέας Παπαμιμίκος δήλωσε για το ίδιο θέμα:
«Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύει, άλλη μια φορά, ότι εκφράζει τη στείρα αντίδραση απέναντι σε κάθε μεταρρύθμιση, σε κάθε αλλαγή. Εκφράζει το συντηρητικό, το ξεπερασμένο, το παρωχημένο, το φθαρμένο. Έχουμε άλλη άποψη και άλλη θέση.
Θέλουμε τους ικανούς, τους άξιους, τους καταξιωμένους παντού. Θέλουμε αποφασιστικά βήματα που να οδηγούν μπροστά. Θέλουμε αλλαγές για μια σύγχρονη Αυτοδιοίκηση που να υπηρετεί το συμφέρον των δημοτών, μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Θέλουμε οι πολίτες να κάνουν πράξη τις επιλογές τους».
Πίνακας 1: Αν ίσχυε το 42% στις εκλογές του 2010 θα εκλέγονταν από τον α’ γύρο οι 3 στους 7 δημάρχους του Ν. Λάρισας:
ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ Α’ ΓΥΡΟΥ
ΑΓΙΑΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΚΟΥΝΤΑΡΑΣ 47,50%
ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΣΧΟΠΟΥΛΟΣ 46,21%
ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΑΝΑΚΟΥΛΗΣ 42,69%
Πίνακας 2: Εξελέγησαν στο νομό Λάρισας από τον α’ γύρο στις νομαρχιακές – δημοτικές εκλογές του 2006 όταν ίσχυσε το 42% ο νομάρχης και οι 22 στους 28 δημάρχους:
ΝΟΜΑΡΧΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΛΟΥΚΑΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ 49,61%
ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ Α’ ΓΥΡΟΥ
ΑΓΙΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΤΣΑΝΤΑΣ 48,73%
ΑΝΤΙΧΑΣΙΩΝ ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΙΑΚΟΥΔΑΣ 50,82%
ΑΡΜΕΝΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗΣ 66,07%
ΓΟΝΝΩΝ ΤΑΣΟΣ ΤΟΛΙΟΣ 44,85%
ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ 48,24%
ΕΝΙΠΕΑ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 44,90%
ΕΥΡΥΜΕΝΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΙΤΣΕΣ 60,61%
ΚΑΤΩ ΟΛΥΜΠΟΥ ΝΙΚΟΣ ΒΑΛΣΑΜΟΠΟΥΛΟΣ 54,10%
ΚΙΛΕΛΕΡ ΚΩΣΤΑΣ ΔΕΣΠΟΠΟΥΛΟΣ 55,35%
ΚΡΑΝΝΩΝΑ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΤΣΑΦΛΕΚΗΣ 60,47%
ΛΑΚΕΡΕΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΑΤΣΑΣ 54,82%
ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΚΩΣΤΑΣ ΤΖΑΝΑΚΟΥΛΗΣ 42,46%
ΛΙΒΑΔΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ 56,69%
ΜΑΚΡΥΧΩΡΙΟΥ ΖΗΣΗΣ ΛΙΟΥΠΑΣ 45,55%
ΜΕΛΙΒΟΙΑΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΚΟΥΝΤΑΡΑΣ 56,16%
ΝΑΡΘΑΚΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΠΕΤΑΝΟΣ 43,96%
ΝΙΚΑΙΑΣ ΡΙΖΟΣ ΚΟΜΗΤΣΑΣ 50,25%
ΟΛΥΜΠΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΣΤΑΝΑΡΑΣ 46,63%
ΠΛΑΤΥΚΑΜΠΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΟΝΔΡΟΝΑΣΙΟΣ 60,98%
ΠΟΛΥΔΑΜΑΝΤΑ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΠΑΛΑΤΣΟΣ 46,99%
ΠΟΤΑΜΙΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΗΣΙΟΣ 55,15%
ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΕΙΣΙΑΡΗΣ 44%
